پوكي استخوان به عارضه كاهش تراكم و قدرت طبيعي استخوان كه منجر به سستي استخوان و مستعد شدن آن براي شكستگي مي گردد، گفته مي شود . عارضه پوكي استخوان بيشتر در زنان يائسه ديده مي شود .
علايم شايع :
مراحل اوليه :
كمر درد بدون علامت (اغلب )
مراحل پيشرفته :
درد ناگهاني پشت همراه با يك صداي خرد شدگي كه نشانه بروز شكستگي مهره هاست . تغيير شكل ستون فقرات به صورت قوز كردن كاهش قد بروز شكستگي با ضربه خفيف، به ويژه در ناحيه استخوان ران و بازو
علل :
از دست رفتن ساختار و قدرت استخواني، عوامل اين عارضه عبارتند از : كمبود طولاني مدت كلسيم و پروتئين در رژيم غذايي سطح پايين استروژن پس از يائسگي كاهش فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري با افزايش سن استعمال دخانيات مصرف داروهاي استروئيدي (كورتوني ) بيماريهاي مزمن از جمله اعتياد به الكل كمبود ويتامين ها (به ويژه ويتامين ث ) پركاري تيروئيد سرطان زمينه ژنتيكي مساعد
عوامل تشديد كننده بيماري :
اشعه درماني براي سرطان تخمدان فقر تغذيه اي، به خصوص كمبود كلسيم و پروتئين رژيم غذايي نوع ساختار بدن، خانم هاي لاغر با استخوان بندي كوچك نسبت به اين عارضه مستعدترند . سابقه خانوادگي پوكي استخوان استعمال دخانيات مصرف الكل مصرف داروهاي تيروئيد
پيشگيري :
شروع درمان جايگزيني هورموني با بروز يائسگي در زنان مصرف مقادير كافي كلسيم تا 1500 ميلي گرم در روز با مصرف شير و فرآورده هاي لبني يا مكمل هاي كلسيم ورزش منظم نظير پياده روي تند كه در پيشگيري از پوكي استخوان بهتر از شناست . در مورد مصرف استروژن، كلسيم و فلوريد پس از بروز يائسگي يا برداشت تخمدان ها با جراحي با پزشك مشورت شود . اجتناب از عوامل تشديد كننده بيماري ذكر شده در بالا تا حد امكان با رژيم غذايي مناسب، مكمل هاي كلسيم و فلوريد، ويتامين D ، ورزش و استروژن مي توان سير پوكي استخوان را متوقف كرده و احتمالا روند آن را در جهت رسيدن به حالت طبيعي معكوس كرد . شكستگي هاي عارض شده، با درمان قابل علاج است .