حكم امام و مصونيت قرآن مجيد
دكتر علي مرزبان راد و ننزل من القرآن ما هو شفأ و رحمة للمومنين و لايزيد الظالمين الاخسارا1مصونيت قرآن مجيد از هر گونه دگرگوني1ستايش خداوند بخشنده را... كه مردم آگاه و ديندار و بپاخاسته ايران با ياري خالق توانا و رهبري فقيهانه روح اللّه ـ سلام اللّه عليه ـ توانستند پس از سالها جدال و پيكار با شاهيان تبهكار! سرانجام در خجسته روز 22/11/57، شجره خبيثه و ستمبار نظام سلطنتي را از ريشه بركنند و شجرؤ طيبه و عدالت گستر آيين اسلامي را مستقر سازند. حقا كه در برابر اين نعمت كمنظير آفريدگار:
گر به هر موئي زباني باشدت
شكر يك نعمت نگويي از هزار2
شكر يك نعمت نگويي از هزار2
شكر يك نعمت نگويي از هزار2
آخرين كتاب آسماني
به اعتقاد ما مسلمانان قرآن مجيد آخرين كتابي است كه از سوي خداي رب العالمين بر خاتم النبيين(ص) نازل گرديد و كاملترين برنامه آسماني است كه ميتواند با مصاحبت و همراهي پيامبر و خاندان معصومش ـ صلوات اللّه عليهم ـ انسان هاي مالانديش و حقجو را تا سرانجام حيات به صراط مستقيم: صراط انبيا و اوليا هدايت كند. آري قرآن بهترين موعظؤ خالق سبحان است كه در چهارده سده پيش در ضمن واژگان و عبارات متعارف عربي با نام آيه و سوره جلوگر شده است تا فرزندان آدم، با تفكر در آن وظايف و تكاليف خود را نسبت به خالق و مخلوق نيكو بشناسند و با عمل به دستورهاي الهي و اطاعت از معصومين(ص) به مقام خليفة اللهي برسند.وسوسههابه گواهي تاريخ از آغاز ظهور دين مبين اسلام تاكنون دشمنان حق و حقيقت و رهزنان طريق انسانيت با انواع ترفندها خواستهاند نور خدا را خاموش كنند! ـ كه نتوانتسهاند ـ با اقسام نيرنگها و دروغها و بهتانها درصدد برآمدهاند اعتقاد مسلمانان را بدين كتاب انسانساز، كتاب كفرستيز ظلم برانداز سست و بياعتبار نمايند! در ابطال اين وسوسهها، بزرگان اسلام فراوان داد سخن دادهاند، در اين جا دلايلي مختصر، با زباني ساده در حضور شماست:1ـ خالق پرتوان حافظ قرآن
به اعتقاد ما، قرآن كلام خدا و خالي از هرگونه خطاست.آخرين و كاملترين برنامؤ آسماني است كه ميتواند پاسخگو و رافع نيازهاي مادي و زداينده تيرگيهاي رواني باشد، قادر است آدميان را تا پايان حيات به سوي حق و خوش فرجامي هدايت كند. يقيناً لازمؤ چنين كتاب و برنامهاي آن است كه خود تا پايان زندگي آدمي از هرگونه آسيب و گزندي و از هر نوع افزايش و نقصاني كاملاً در امان باشد. چرا؟ تا در يومالحساب براي هيچ انسان مكلفي، حتي يك بهانه باقي نماند. لذا ميبينيم كه حكيم تواناي عالمالغيب بدين موضوع سرنوشتساز عنايت خدايي مبذول داشته و با اين آيات بينات افسونها و وسوسهها را از صفحه دلها زدوده است.در عصمت رسول اللّه(ص): و ما ينطق عن الهوي ان هو الا وحي يوحي3 (پيامبر به تمناي دل سخني بر زبان نميآورد.)در مصونيت پيامبران از القاي شيطان: و ما ارسلنا من قبلك من رسول و لا نبي الا اذا تمنئ القي الشيطان في امنيته فينسخ اللّه ما يلقي الشيطان ثم يحكم اللّه آياته4...يعني هيچ فرستادهاي و پيامبري را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه هرگاه آرزو ميكرد (براي پيشبرد اهداف الهي نقشهاي ميكشيد) شيطان در آرزويش وسوسه مينمود.ولي خداوند از ميان ميبرد دمي را كه شيطان ميدمد و آنگاه آيات خود را استوار ميسازد... چند آيه در مصونيت قرآن خار چشم كوردلان:1ـ لو كان من عند غيراللّه لوجدوا فيه اختلافا كثيرا5... (اگر بر (بر فرض محال) قرآن از نزد غير از خدا بود هرآينه در آن اختلافاتي فراوان مييافتند.)2ـ ان علينا جمعه و قرآنه6... (هرآينه بر ماست جمعآوري قرآن و خواندنش.)3ـ لاياتيه الباطل من بين يديه و لامن خلفه7 (باطل از هيچ روي و در هيچ زمان به قرآن راه نمييابد.)4ـ لو تقول علينا بعض الا قاويل لاخذنا منه باليمين ثم لقطعنا منه الوتين8: (اگر (بر فرض محال) پيامبر برخي سخنها را به ما بربندد البته با قدرت او را ميگيريم و رگ دلش را ميبريم.)5ـ انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون9: (با چهار پنج تاكيد جالب و دلنشين) هر آينه ماخودمان قرآن را فرو فرستاديم و هر آينه ما آن را نگهدارندهايم.و اينك با گذشت حدود هزار و چهارصد سال شاهديم كه طبق و عدؤ الهي قرآن مجيد از هر گزند و تحريفي در امان مانده است و از اين پس هم در امان خواهد ماند.ان اللّه لايخلف الميعاد10.شاعر نامور مولوي بلخي با عنايت به همين آيات چه عارفانه سروده:
مصطفي را وعده كرد الطاف حق
من كتاب و معجزت را حافظم
تا قيامت باقيش داريم ما
تو نترس از نسخ دين اي مصطفي
گر بميري تو نميرد اين سبق
بيش و كم را من ز قرآن رافضم
تو نترس از نسخ دين اي مصطفي
تو نترس از نسخ دين اي مصطفي
موحد چو بر پاي ريزي زرش
اميد و هراسش نباشد به كس
بر اين است بنياد توحيد و بس
و گر تيغ هندي نهي بر سرش
بر اين است بنياد توحيد و بس
بر اين است بنياد توحيد و بس
4ـ اخبار و احاديث
رواياتي مستند از بزرگان اسلام در دست است كه همگي بر مصونيت قرآن از هر نوع تحريف دلالت دارند. از جمله روايت ابن عباس شاگرد امام علي(ع) در تفسير و حديث است كه گفت: خداوند همه قرآن را به ترتيبي كه هماكنون در دست مسلمين است در شب قدر بر آسمان دنيا نازل فرمود... در اصول كافي كتاب فضلالقرآن چنين ميخوانيم: حضرت صادق فرمود قرآن يك دفعه در ماه رمضان در بيت المعمور و از آنجا در ظرف بيست و سه سال بتدريج نازل شد... ديگر حديثي منقول از طبرسي كه گفت؛ رسول اكرم(ص) سورههاي قرآن را به ترتيب قرآني كه هماكنون در دست ماست ذكر فرمود. ديگر روايت ابي بن كعب كه گفت: پيغمبر(ص) تمام سورههاي قرآن را از آغاز تا انجام، اسم برده و ثواب قرائت هر يك را معين فرمود كه درست مطابق قرآن موجود است و جميع مفسرين از شيعه و سني در بيان ثواب قرائت سورهها به همين روايت استناد ميكنند17.5ـ همانندي تمام قرآنها از صدر اسلام تاكنون
هماكنون نسخههاي خطي از قرآن در كتابخانههاي بزرگ دنيا مثل كتابخانههاي نجف اشرف و مشهدالرضا وجود دارد كه خطشناسان آنها را مربوط به قرون اوليه اسلام ميدانند. جالب آنكه اين نسخ قديمي با ميليونها نسخ قرآن موجود در سطح جهان كوچكترين اختلافي ندارند. چون سورهها، آيات، كلمات و حتي حروف قرآن چنان مشخص و معين و دقيق شمارهگذاري و اعرابگذاري شدهاند كه امكان هيچگونه تغييري در آنها نميرود18... و اگر سد حرمت كلام خدا شكسته شده بود هماكنون در قرآنهاي منتشر شده در سراسر جهان ميبايست اختلافات فراوان به چشم بخورد. در حالي كه اختلافي نيست و همانندي كامل در نسخههاي فراوان از صدر اسلام تاكنون دليلي واضح بر مصونيت آخرين كتاب آسماني است.6ـ اجماع علما شيعه بر مصونيت قرآن
علماي اماميه ـ رحمةاللّه عليهم ـ عموماً تصريح كردهاند كه قرآن موجود در دست ما همان قرآني است كه بر نبي اعظم(ص) نازل گرديد. از جمله شيخ صدوق تحريفناپذيري قرآن را از معتقدات اماميه شمرده است. همچنين ابوجعفر محمد طوسي در آغاز تفسير تبيان و شيخ طبرسي در مقدمه تفسير مجمعالبيان عقيده و استدلال متين علمالهدي سيد مرتضي را نيز بر مصونيت قرآن نقل كردهاند. محمد حسين كاشفالغطأ در اينباره گويد: محققاً قرآن موجود در دست مسلمانها همان كتابي است كه خداوند آن را به سوي محمد(ص) براي اعجاز و تحدي و تعليم احكام و تميز حلال از حرام نازل فرموده است و يقيناً نقص و تحريف و افزايشي در آن نيست و هر كس از شيعه يا ديگر فرق اسلامي به نقص يا تحريفي قائل باشد برخطاست در تفسير گرانقدر الميزان از علامه طباطبايي ـ رحمة اللّه عليه ـ نيز از مصونيت قرآن از هرگونه تحريف و افزايش و نقصان سخن رفته است19.7ـ سكوت و رضايت اميرالمومنين(ع) در برابر قرآن موجود
امام علي ـ عليهالسلام ـ سرشناسترين چهرؤ جهان اسلام بعد از رسول خداست آن امام برحق يكي از حافظان و كاتبان و محبان و مروجان قرآن بوده است و پس از رحلت رسولاللّه ـ صلواتاللّه عليه و آله ـ حدود بيست و پنج سال در برابر مصائب و حوادث روزگار استوارتر از كوه استقامت ورزيد و بارها در حل مشكلات اسلامي طرف مشورت خلفا قرار گرفت و آنها را امامانه ارشاد فرمود. آن اولوالامر نيرومندي كه در تمام دوره پرتلاطم زندگياش از هيچ مقامي جز خداي توانا نميهراسيد و خشنودي او را برتر از هر چيز ميشمرد ـ اولياي مقرب خدا همگي چنين بودهاند ـ اگر در هنگام تدوين قرآن و ثبت و تنظيم آيات لغزشي مشاهده ميكرد هرگز لب فرو نميبست. محالاً فرض كنيم كه علي(ع) در آن بيست و پنج سال بنا به مصالحي به كميت و كيفيت قرآن جمعآوري شده اعتراضي نكرد و سخني نگفت يا گفت اما كسي اعتنا نكرد! آيا در مدت چهار سال و چند ماه خلافتش هم نميتوانست لغزشها را اصلاح نمايد؟ آيا نميتوانست معايب و نقايص را با عنايت به قرآني كه خود جمعآوري و مرتب كرده بود برطرف سازد؟ آري آن پيشواي نخستين، پرورده دامن خاتم النبيين در نهج البلاغؤ خود كه بعد از قرآن و احاديث نبوي از معتبرترين آثار مكتوب اسلامي است بارها در فضيلت و عظمت قرآن موجود داد سخن داده و مردمان را به استفاده از آن برانگيخته است ولي هيچگاه بر تحريف يا افزايش و كاهش قرآن اشارهاي ننموده است.بيگمان سكوت و رضايت امام علي(ع) در برابر قرآن حاضر ميتواند هر محقق بينادل را متقاعد سازد كه در قرآن مجيد هيچگونه تغيير روي نداده است. به شهادت تاريخ مولاي متقيان، امير مومنان همان خليفه دادگري است كه در روزهاي نخستين از خلافتش به عزل معاويؤ تبهكار سرسلسله جباران همت گماشت و تاب نياورد كه در دورؤ خلافتش آن زمامدار ستمگر حتي چند روزي بيش بر مال و جان مسلمانان مسلط بماند. هرچند فرمان عزل معاويه از نظر سياستمداران ظاهربين به صلاح حكومت نوبنياد علي نبود ولي آن امام عادل و آيينؤ تمامنماي حق، صلاح حكومت را در برابر مصالح اسلام به هيچ شمرد تا روش زمامداري را به جهانيان بياموزد. اي مالك، بدترين وزيرانت كسي است كه وزير تبهكاران پيش از تو بوده است.20) فضل و رحمت و نعمت خالق منان بر مولاي متقيان. روان سعدي شاد، چه خوش سروده:كس را چه زور و زهره كه وصف علي كندجبار در مناقب او گفت هل اتيقرآن معجزؤ جاويدان
يكي ازصفات ممتاز انبياي بر حق داشتن معجزه است تا هر شيادي را دست به مقام شامخ نبوت نرسد. هر يك از پيمبران الهي متناسب با زمان و مكان خويش معجزاتي داشته و از آنجا كه افضل المرسلين محمد بن عبداللّه ـ صلوات اللّه عليه وآله ـ آخرين فرستاده است براي اتمام حجت و رفع هر بهانهاي كه معجزهاش جهانگير و پايدار، انسانساز و اسلامگستر، به دور از هرگونه تغيير و تحريف، مصون از هر نوع تعرض و آسيب تا آن زمان كه خدا بخواهد در دسترس جهانيان قرار بگيرد چنانكه قرار گرفته و آفريدگار يگانه نيرومندي براي آنكه به جهانيان بفهماند قرآن ساخته و پرداخته هيچ مخلوقي نيست. بلكه كلام بيعديل و بيهمتاي خالق است و دليل استوار و معجزي آشكار بر رسالت آخرين پيامبر با عرضه آياتي جن و انس را به معارضه و نظيرآوري فرا ميخواند و در جائي ميفرمايد:قل لئن اجتمعت الانس و الجن علي ان ياتوا بمثل هذَا القرآن لاياتون بمثله ولو كان بعضهم لبعض ظهيرا21. يعني بگو (اي پيامبر) اگر انس و جن فراهم آيند تا كتابي همانند قرآن بياورند نتوانند همانندش بياورند اگر چه برخي از آنان برخي ديگر را پشتيبان باشند.در جايي ديگر به ده سوره اكتفا ميكند: ام يقولون افتريه قل فاتوا بسورة مثله و ادعو من استطَعْتُم من دون اللّه ان كنتم صادقين22. (يا ميگويند قرآن را محمد(ص) بربافته است! بگو شما هم ده سوره بسان آن بربافتهها بياوريد و هر كه را توانيد غير از خدا فراخوانيد اگر راستگوييد.)در جاي ديگر بار تكليف را چنين سبك سازد: و ان كنتم في ريب مما نزلنا علي عبدنا فاتوا بسورة من مثله وادعو شهدأ كم من دون اللّه ان كنتم صادقين23: (و اگر در شك هستيد ازآنچه بر بنده خودمان فرو فرستادهايم شما هم يك سوره همانندش بياوريد و گواهان خود را جز خدا فراخوانيد اگر راستگوييد.) و در پي همين آيه خداي قهار اخطار ميكند اگر انجام نداديد ـ و هرگز هم انجام نخواهيد داد ـ پس بهراسيد از آتشي كه آتش زنهاش انسان و سنگها است كه براي كافران آماده گرديده.با توجه به دلايل ياد شده، هر چند كوتاه و مختصر بودند ميتوان گفت كه قرآن موجود در سراسر جهان، قرآن معجزه جاويدان خاتم پيمبران همان است كه بر رسول خدا نازل شده و در كميت و كيفيت آيات و كلمات حتي حروف، همچنين در تنظيم و ترتيب سورهها و آيات از آغاز تا فرجام كمترين دگرگوني روي نداده است و باطل و القائات شيطان از هيچ روي و هيچگاه بدان راه نيافته است و راه نخواهد يافت.جاذبه و دافعه قرآن
با تمام اين احوال و اوصاف از صدر اسلام تاكنون بوجهل صفتاني به مخالفت با قرآن برخاستهاند! و مخالفتشان هم دور از انتظار نبوده است. زيرا قرآن جاذبهاي خداداد دارد برگرفته از مهر خدا و دافعهاي خداداد دارد مقتبس از قهر خدا! قرآن براي مومنان شفا و رحمت است و ستمپيشگان را پياپي خسران و زحمت! ستايش از قرآن را در اين سخنان بهترين بنده خدا محمد مصطفي(ص) باعين عنايت ملاحظه كنيد:قال رسولاللّه: القرآن افضل كل شئ دون اللّه:24 قرآن برتر از هر چيزي است بعد از خدا. و در حديثي ديگر: خياركم من تعلم القرآن و علمه: 25بهترين شما كسي است كه قرآن را ياد بگيرد و ياد بدهد. فضل و رحمت نامتناهي الهي باد بر اين بهترين بنده خدا تا زماني كه جهانيان معبودِ بيزوال را پرستش ميكنند.از طرفي نفرت از قرآن را در سخن يكي از دشمنان خدا با نام گلادستون نخستوزير انگليس با ديده تنفر بنگريد و بر او نفرين فرستيد. اين سردسته طاغوتيان در تاريخ 1887 ميلادي روزي در مجلس عوام انگلستان خطاب به نمايندگان با شور و هيجان چنين گفت: تا زماني كه قرآن خوانده ميشود و حج گزارده ميشود و محمد در گلدستهها نام برده ميشود نصرانيت در خطري بزرگ است! پس به قرآن روي آوريد و بسوزانيدش! و به كعبه و آن را ويران كنيد! و محمد و نامش را از ماذنهها نابود سازيد!26 شگفتا از اين همه شقاوت! بنگريد اين نمرود سركش دلمرده را كه با چه گستاخي اعلان جنگ به خدا ميدهد! و چگونه از رحمتهاي سهگانه ميهراسد و چگونه خشم يزدان را بر خود روان ميسازد!حاشيهاي در متن و جوابي پيش از پرسش!ـ جهت آنكه مبادا كسي اعمال بدكاران را خياموار ناشي از علم خدا بداند و به جبر محض گرفتار آيد ميگوييم هر نيكي و بدي كه از انسان مكلف سرميزند با اختيار و اراده اوست هرچند خداي عالمالغيب از ازل تا به ابد از هر چيز و هر كسي اگاه است. ولي پيشآگاهي خدا موجب و علت گناه نيست، بلكه در سراي ديگر هر كسي مسوول اعمال خويشتن است... و به قول خواجه نصير طوسي ـ رحمة اللّه عليه ـ
علم ازلي علت عصيان گفتن
نزد عقلا ز غايت جهل بود
نزد عقلا ز غايت جهل بود
نزد عقلا ز غايت جهل بود
رويدادي تاريخي
به گواهي تاريخ در يكي از ايام جمعي از بتپرستان مكه به سركردگي حارث، عاصي، وليد، اميه و... نزد رسول اللّه(ص) آمدند و پيشنهاد كردند براي آنكه جنگ و جدال از ميان ما عربها رخت بر بندد ما يك سال خداي تو را عبادت ميكنيم تو هم متقابلاً يك سال بتهاي ما را پرستش كن. تا خير خداپرستي به ما برسد و خير بتپرستي هم به تو! در مقابل اين پيشنهاد جاهلانه خالق حكليم سوره شريفؤ (الكافرون) را نازل فرمود و درخواست كافران را موكدانه مردود شمرد و آنها را كاملاً نوميد ساخت. چرا گفتيم: پيشنهاد جاهلانه زيرا آنان نميفهميدند و باور نداشتند كه پيامبر با آن همه معرفت، و عظمت مقام نبوت اگر دمي به بت گرايد چه فرجامي ناگوار در پي دارد!آغاز داستاني دروغين
راويان منافق جعال و مورخان نامحقق نقال از حدود سال 250 هجري اين داستان ساختگي را به دو عبارت شعرگونه از بتپرستان جاهلي بنا نهادهاند بدين گونه:بعد از آنكه پيامبر به فرمان خدا بتپرستان را مايوس ساخت گهگاهي ميانديشيد و ميگفت كاش سورهاي يا آيهاي بر من فرود ميآمد تا بتوانم با بتپرستان قريش آشتي كنم و آنگاه هم و غم خود را صرف تبليغ اسلام به خارج از عربستان بنمايم... [اين نخستين دروغي است كه در اينجا خارسان به چشم جان ميخلد! زيرا پيامبر(ص) هرگز با بتپرستان آشتي نميكرد، و چنين سودايي هرگز در سر نميپرورد. و اساساً رسالت او و همؤ پيامبران الهي مبارزه با بتپرستي، رهايي بندگان از قيد اسارت ظالمان و هدايت مردمان به سوي توحيد و خداپرستي بوده است و سازندؤ قصه با تمهيد اين مقدمه (آرزوي پيامبر بر آشتي با بتپرستان) ميخواهد پيامبر را فردي متلون و انعطافپذير بنماياند!دنباله داستان: روزي پيامبر در خانه خدا با صداي رسا سوره (النجم) را تلاوت ميكرد. مستمعانش جمعي از مسلمانان و گروهي از بتپرستان بودند. پيامبر آيات 19 و 20، از سوره را قرائت نمود: افرايتم اللات و العزي و مناة الثالثه الاخري: (آيا ديديد بت لات و عزي را و مناة بت سوم را...) در همين لحظه شيطان اين دو جمله شعرگونه را به پيامبر تلقين كرد و او غافلانه آنها را بر زبان آورد: تلك الغرانيق العلي و انّ شفا عتهن لترتجي يعني آن (اشاره به بتها) پرندگان (يا زيبا رخان) بلند پايهاند. و هر آينه در قيامت به شفاعتشان اميد ميرود...[اين است بهتاني ديگر به پيامبر اكرم! زيرا در كلام اللّه خطاب به شيطان ميخوانيم: ان عبادي ليس لك عليهم سلطان27: يعني هر آينه بندگان من ترا بر آنها دستي نيست.]دنباله دروغپردازي: پيامبر پس از گفتن اين دو جمله شيطاني، بقيؤ آيات سوره را تا پايان ادامه داد و چون آيه آخر را كه متضمن سجده اجبه است تلاوت نمود بيدرنگ سر بر زمين و خاك نهاد و خاك را سجده كرد. مسلمانان و بت پرستان نيز سر بر زمين نهادند و خاك را سجده كردند مگر وليد كه به علت سالخوردگي نتوانست سر بر زمين نهد در عوض مشتي خاك به پيشاني ماليد [داستان پرداز با نسبت دادن اين عمل به وليد ميخواهد به خواننده قصه بقبولاند كه چنين واقعهاي روي داد و كساني هم ديدند!] پس از اين رويداد بتپرستان به مسرت و شادي پرداختند و شايعه پراكندند كه پيامبر از بتهاي ما به نيكي ياد كرد و اوصاف آنها را ضميمه قرآن ساخت و بدانها سجده نمود! ما هم از اين پس با مسلمانان دشمني نخواهيم ورزيد.تا شب هنگام جبرئيل به نزد رسول اللّه آمد و گفت يا رسول اللّه من كه جبرئيلم اين دو آيه را (تلك الغرانيق...) از نزد خدا برايت نياوردم اين دو را شيطان بر زبانت گذارد برو و مردم را آگاه كن! پيامبر از اين اشتباه افسرده شد و خداوند براي رفع ملال از پيامبر، اين آيه را فرو فرستاد: ولو لا ان ثبتناك لقد كدت تركن اليهم شيئاً قليلاً 28، (اگر دلت را استوار نميساختيم نزديك بود اندكي بدانان بگروي!) و از آن سوي همين كه خبر به گوش مسلماناني رسيد كه جهت تبليغ اسلام به حبشه مهاجرت كرده بودند گفتند به مكه بازگرديم و از رويداد آگاه شويم ضمناً با زن و فرزندان ديداري تازه كنيم. [اشاره به ديدار زن و فرزندان براي آن است كه خواننده قصه در صحت رويداد ترديد نكند و بازگشت مهاجران به مكه را تاييدي بر آن بشمارد! وگرنه به جاي آنكه همگي از راهي دور به مكه باز گردند پيكي را ميفرستادند و از ماجرا باخبر ميشدند.]و دنباله دروغپردازي: باري مهاجران نزد رسول اللّه آمدند و از صحت و سقم واقعه جويا شدند. پيامبر گفت: آري چنين شد ولي جبرئيل شبانه به نزد من آمد و مرا از اشتباه بدر آورد و من هم مسلمانان را آگاه ساختم و اعلام كردم كه جدال و دشمني با كفار كما كان ادامه خواهد يافت!پايان دروغپردازي از زبان كعبهالاحبار يا ديگر راويان جعال و مورخان نقال تا ميرسيم به خاورشناسان موذي و مكار كه اين دست قصههاي خرافي و حديثهاي جعلي و خردناپذير را با آب و تاب تمام نقل ميكنند تا به گمان خود به اسلام ضربه بزنند! نكته ديگر در اين جا اينكه سازنده افسانه غرانيق هر كسي بوده است با فنون شعر و آيات قرآن آشنايي داشته زيرا دو شعار يا دو سرود بتپرستان را پس از آياتي جا داده است كه از نظر آهنگ واژگان ظاهراً با هم شباهت گونهاي دارند! البته شباهتي بسان رحمت با زحمت! يا سلمان فارسي با سلمان رشدي! ولي فاصلهاي از جنةالماوي در عالم بالا با كاخي سفيد و خون گرفته در امريكا!ملاحظه كنيد:
افرايتم اللات و العزي
تلك الغرانيق العلي
و ان شفاعتهن لترتجي
و مناة الثالثة الاخري...
و ان شفاعتهن لترتجي
و ان شفاعتهن لترتجي