سيري در حديث شناسي، فقه، فلسفه و عرفان امام خميني(س) - سیری در حدیث شناسی، فقه، فلسفه و عرفان امام خمینی (س) نسخه متنی

سيري در حديث شناسي، فقه، فلسفه و عرفان امام خميني(س)

اشاره:

امام كه لحظه لحظؤ حياتش، به ما راه و رسم چگونه بودن را مي‏آموزد، كلامش به مثابه ابزاري است براي پي بردن به راز خلقت و شناخت جهان‏بيني اسلام، و عرفانش خط بطلاني است بر انديشه‏ها و پندارهاي صوفي م‏آبانه و... براستي كه سخن در برابر عظمت آرمانها و انديشه‏هاي والاي اين مرد بزرگ تاريخ و تحليل و بررسي مجموعه ديدگاههاي معظم له كاري است بس دشوار.

و ما به بهانه نوشيدن جرعه‏اي از اين چشمه جوشان علم و معرفت، هر از چندگاه نشستي با اساتيد حوزه، صاحبنظران و شاگردان و رهروان طريقش، ترتيب داده و در ارتباط با ابعاد مختلف علوم و معارف اين انديشمند بزرگ اسلام به بحث و بررسي مي‏پردازيم.

در اين شماره با استاد محمد حسن احمدي يزدي پيرامون تاليفات امام، گفتگويي ترتيب داديم كه در ادامؤ مشروح آن از نظرتان مي‏گذرد.

به طور كلي كسي كه مي‏خواهد اسلام را شناخته و ابعاد گوناگون آن را در جهات مختلف اجتماعي، سياسي و انسان‏شناسي تعقيب كند، بايد علومي را كه در اين رابطه مطرح شده يا احياناً با آن تماس دارد بررسي نموده و به آنها توجه داشته باشد. حضرت امام ـ رضوان اللّه تعالي عليه ـ به دليل آنكه نظرات بسياري در اين رابطه داشته‏اند و در حقيقت يك فقيه كامل و اسلام‏شناس عالي بوده‏اند، تمام علوم مربوط به اسلام را يا در حد تخصص و يا به نحو گذرا مورد بررسي قرار داده بودند، آنكه عرض مي‏كنم در حد تخصص يا گذرا به اين دليل است كه كسب اطلاعات گذرا در برخي علوم مرتبط با اسلام و اسلام‏شناسي كافي مي‏باشد و نيازي به تخصص آنچناني نيست؛ اما بعضي از علوم نيز وجود دارد كه انسان مي‏بايد علاوه بر اطلاع، در زمينؤ آنها تخصص كامل نيز داشته باشد. فرض كنيد رياضيات يك علمي است كه ابعاد مختلف و اقسام گوناگونش از حساب و هندسه و هيات و موسيقي و جهات ديگر گرفته تا لگاريتم و جبر، تا حدودي با اسلام‏شناسي مرتبط مي‏شود. و اتفاقاً يكي از مسايل بسيار جالب اين است كه حضرت امام ـ رضوان اللّه تعالي عليه ـ (علي‏رغم اينكه عدؤ زيادي به اين بخش توجه كمتري دارند) آثاري در زمينؤ رياضي دارند در مباحث فقهي نظير قبله، مسايل ماه، ماه‏شناسي (تشخيص اوايل ماه در ماه مبارك رمضان و شوال و...) افق‏شناسي و وقت‏شناسي كه به مباحث رياضي و علي الخصوص هيات مربوط است. در هيات اصطلاحي راجع به ستاره‏شناسي وجود دارد كه احياناً ستاره را علامت قبله‏شناسي قرار مي‏دادند. مرحوم آيت‏اللّه العظمي بروجردي ـ اعلي اللّه مقامه ـ يك علامتي را به عنوان قبله‏شناسي ذكر كرده‏اند. حضرت امام(س) از مرحوم آيت‏اللّه العظمي حاج سيد ابوالحسن رفيعي قزويني كه استاد هيات و بلكه معقول بوده و در فقه نيز استاد بوده‏اند و عالم جامعي به شمار مي‏آمدند، (بر عروه هم حاشيه‏اي دارند) در بعضي جهات استفاده‏هايي كرده بودند. ايشان با دست خط خودشان خطاب به مرحوم رفيعي قزويني(ره) اول مي‏فرمايند: "الي حضرة الاستاد العلامه الرفيعي..." و بعد مي‏فرمايند وجهي را كه مرحوم آقاي بروجردي(ره) در اينجا مورد فتوا قرار داده‏اند و اين را به عنوان يكي از علايم قبله‏شناسي منظور فرمودند چيست؟ مرحوم آيت‏اللّه العظمي رفيعي قزويني(ره) پاسخ مي‏دهند كه چرا به اين صورت است و عللش چيست.