بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
مقايسه‌آزادسازي فلورايد از 3 نوع گلاس‌آينومرپس از قرارگيري درمحلول NaF 2 % خنثي و اسيدي
مقايسه‌آزادسازي فلورايد از 3 نوع گلاس‌آينومرپس از قرارگيري درمحلول NaF 2 % خنثي و اسيدي
دكتر علي كوثري- دكتر ژاله محموديان - دكتر علي رشيديان
استاديار گروه آموزشي دندانپزشكي كودكان دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي, درماني تهران دانشيار گروه آموزشي دندانپزشكي كودكان دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي, درماني تهران *** استاديار گروه آموزشي دندانپزشكي كودكان دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي يزد
مقدمه
گلاس آينومر, تركيبي هيدروفيليك است كه مهمترين خواص آن عبارتند از (1): 1- چسبندگي به ساختمان دندان 2- انقباض ناشي از سختشدن در حداقل ميزان 3- ضريب انبساط حرارتي پايين 4- توانايي در آزادسازي فلورايد و در نتيجه دارا بودن خاصيت ضدپوسيدگي آزادسازي فلورايد نمونههاي مختلف گلاسآينومر در روز اول پس از تهيه در بيشترين ميزان ميباشد و در طي روزهاي سوم و هفتم كاهش مييابد و پس از حداكثر 2 تا 3 ماه به حدي ثابت و ناچيز ميرسد؛ حال اگر بتوان به نحوي آزادسازي فلورايد از اين تركيب را در مدت طولانيتري فراهم ساخت و به عبارت ديگر آن را به عنوان مخزني براي فلورايد قرار داد, مسلماً ميتوان به نحو مؤثرتري از آن در ترميم دندانهاي افراد حساس به پوسيدگي, بخصوص كودكان استفاده نمود. ديده شده است اگر تركيبات حاوي فلورايد در مجاورت ترميمهاي گلاس آينومر قرار داده شود, سبب افزايش آزادسازي فلورايد از اين ترميمها خواهد شد؛ مسلماً فلورايد آزادشده در رمينراليزاسيون ضايعات پوسيدگي اوليه در محيط دهان مؤثر خواهد بود و از بروز پوسيدگي ثانويه نيز پيشگيري خواهد كرد. از طرفي ميكروارگانيزمهاي مولد پوسيدگي در اثر فلورايد مهار ميشوند و از اين طريق نيز از بروز پوسيدگي پيشگيري خواهد شد. نكته ديگر اين كه با پيشرفت روزافزون مواد دندانپزشكي, انواع مختلفي از سمانهاي گلاس آينومر به عرصه دندانپزشكي وارد شده است كه هر يك از اين تركيبات از جايگاه خاصي برخوردار ميباشند. بر اين اساس در اين مطالعه از سه گروه از اين تركيبات جهت بررسي استفاده شده است و با استفاده از محلولهاي NaF 2% خنثي و اسيدي تلاش شده است خاصيت بازجذب فلورايد تركيبات مختلف گلاس آينومر مورد بررسي قرار گيرد. روش بررسي در جدول شماره 1, سه نوع مختلف از سمانهاي گلاس آينومر مورد استفاده به صورت خلاصه معرفي شده است. اين تحقيق در دو مرحله زماني انجام شد؛ بدينترتيب كه در 28 روز اول ميزان آزادسازي فلورايد از سه تركيب فوق در بزاق مصنوعي و در 28روز دوم پس از قرارگيري در محلول NaF 2% خنثي يا اسيدي ارزيابي شد1. ابتدا تركيبات انتخابشده به صورت نمونههاي ديسك مانند در قالب استينلس استيل (به قطر6 و ارتفاع 5/1 ميليمتر) تهيه گرديد. 20 نمونه فوق از هر تركيب با توجه به دستورالعمل كارخانه سازنده, تهيه شدند. سطح نمونهها در حين پليمريزاسيون، توسط ماتريكس شفاف و اسلايد شيشهاي زير فشار دست, پوشانده شد. نمونهها با Setting شيميايي به مدت 10 دقيقه در زير ماتريكس باقي ماندند و نمونههاي ديگر به مدت 40 ثانيه با نور پليمريزه شدند. جهت كسب اطمينان از پليمريزاسيون نمونهها با Setting تحت تأثير نور، 20 ثانيه ديگر از سمت مقابل Cure شدند. تمام نمونهها در Humidor 37 درجه به مدت يكساعت نگهداري شدند؛ سپس هر نمونه در يك لوله مجزا حاويcc 2 بزاق مصنوعي قرار داده شد و مجدداً در Humidor قرار گرفت. محلول بزاق مصنوعي در طول دوره آزمايش هر روز عوض ميشد؛ همچنين هر روز هر نمونه پس از خروج از لوله ابتدا به مدت 2 دقيقه بر روي كاغذ صافي خشك ميشد و سپس در لولهاي جديد حاوي cc2 محلول تازه بزاق مصنوعي قرار ميگرفت. محلول بزاق مصنوعي پس از خارجكردن قرصهاي گلاس آينومر از نظر غلظت فلورايد به روش پتانسيومتري و با استفاده از الكترود اختصاصي يون فلورايد مورد بررسي قرار گرفت. پس از اتمام دوره اول، 20 ديسك هر ماده گلاس آينومر مورد آزمايش, به صورت تصادفي به دو گروه 10عددي (در لولههاي مجزاي حاوي بزاق مصنوعي) تقسيم شدند و در طي دوره 28 روزه جديد، هر نمونه جداگانه و هر روز پس از خروج از لوله و خشك شدن 2 دقيقه بر روي كاغذ صافي تحت تأثير محلول NaF 2% خنثي يا اسيدي (به مدت 2 دقيقه) قرار ميگرفت (اين عمل در ظرف مخصوص و با غوطهور ساختن قرص گلاس آينومر در محلول صورت گرفته است)؛ سپس نمونهها بر روي كاغذ صافي به مدت 2 دقيقه خشك ميشدند و در cc2 محلول بزاق مصنوعي جديد قرار ميگرفتند. اين روش هر روز تكرار ميشد و نمونهها در روزهاي اندازهگيري مورد بررسي قرار ميگرفتند. يافتهها در جدول شماره 2 ميزان آزادسازي فلورايد از 3 تركيب مورد بررسي در طي 28 روز اول نشان داده شده است. نمونه گلاس آينومر معمولي داراي بيشترين ميزان آزادسازي فلورايد نسبت به 3 گروه ديگر بود. اين مسأله در تمام دورههاي اندازهگيري بين 3 گروه معنيدار بود (001/0P<) و سمان گلاس آينومر تغييريافته با رزين و كامپومر (به غير از روز سوم اندازهگيري) در مرتبههاي بعدي قرار داشتند. بيشترين ميزان آزادسازي فلورايد در 3 گروه مورد بررسي در طي روز اول صورت ميگرفت و در طي روزهاي سوم و هفتم بشدت كاهش مييافت و در طي روزهاي چهاردهم و بيستوهشتم به يك حد ثابت Platuo ميرسيد (تصوير شماره 1). در جدول شماره 3 ميزان آزادسازي فلورايد از 3 تركيب مورد بررسي در طي 28 روز دوم نشان داده شده است. اين ميزان آزادسازي فلورايد پس از قرارگيري در محلولهاي NaF 2% خنثي يا اسيدي بشدت افزايش يافت. اين افزايش آزادسازي فلورايد سير صعودي خود را تا روز هفتم ادامه داد ولي پس از آن سير نزولي داشت؛ اما همچنان در حد بسيار بالايي باقي ماند. در تمام گروههاي مورد مطالعه خاصيت جذب مجدد پس از قرارگيري در محلول NaF اسيدي بهطور معنيداري بالاتر از گروه قرار گرفته در معرض محلول NaF خنثي بود (0001/0P<). نمونههاي سمان گلاس آينومر معمولي بيشترين توانايي را در بازجذب از محلولها داشتند و نمونههاي گلاس آينومر تغييريافته با رزين و كامپومر در رتبههاي بعدي قرار داشتند (تصوير شماره 2). تصوير شماره 1- ميزان ميانگين آزادسازي فلورايد (ppm) در هر يك از زمانهاي اندازهگيري شده براي 3 تركيب قبل از قرارگيري در محلولهاي حاوي فلورايد جدول شماره 1- انواع سمانهاي گلاس آينومر مورد استفاده در مطالعه Lot. No نحوه سخت شدن نوع تركيب كارخانه سازنده نام تجاري كد ماده 980000317 Self-Cure CGIC* Denstply-(Germany) Chem Fil-Superior 1 059815 Dual-Cure RMGIC** Dencure(UK) Restolux-Fil 2 906271 Light-Cure PAMCR*** Vivadent(Liechtenstein) Compoglass 3 *CGIC: Conventional Glass Ionomer Cement **RMGIC: Resin Modified Glass Ionomer Cement ***PAMCR: Polyacid Modified Composite Resin or Compomer جدول شماره 2- ميانگين آزادسازي فلورايد (ppm) از نمونههاي مختلف مورد بررسي در روزهاي اندازهگيري در 28 روز اول تحقيق روزهاي اندازه گيري تعداد نمونهها نوع تركيب 28 14 7 3 1 70/1245/0= SD 21/1447/0= SD 09/1649/0= SD 73/4441/0= SD 62/14939/0SD= 20 گلاس آينومر معمولي 40/840/0= SD 23/1037/0= SD 20/1245/0= SD 80/4542/0= SD 72/8953/0= SD 20 گلاس آينومر تغييريافته با رزين 07/225/0= SD 08/328/0= SD 56/548/0= SD 73/2847/0= SD 10/4540/0= SD 20 كامپومر تصوير شماره 2- ميزان ميانگين آزادسازي فلورايد (ppm) در هر يك از زمانهاي اندازهگيري شده براي 3 تركيب بعد از قرارگيري در محلولهاي NaF 2% اسيدي و خنثي بحث مقدار و شدت آزادسازي فلورايد به عواملي نظير ميزان حلاليت ماده ترميمي، محتواي فلورايد، تخلخل ماده، انرژي سطحي تركيب، بستگي دارد. از طرفي رابطه مستقيمي بين ميزان كميت اوليه فلورايد موجود در سمان گلاس آينومر و توانايي بازجذب و آزادسازي مجدد فلورايد وجود دارد؛ به طور ايدهآل فلورايد بايد به صورت آهسته و پيوسته آزاد شود (3,2). در اين مطالعه مشاهده شد كه هر 3 تركيب گلاس آينومر مورد استفاده, داراي خاصيت آزادسازي فلورايد بودند. بيشترين ميزان آزادسازي فلورايد در روزهاي اول تا سوم بود و پس از آن كاهش داشت. در مطالعات ديگر نيز روند آزادسازي فلورايد از تركيبات مختلف گلاس آينومر به صورت فوق گزارش شده است (7,6,5,4). از طرف ديگر نتايج اين مطالعه نشان داد كه ميزان آزادسازي گلاس آينومر معمولي در مقايسه با دو تركيب ديگر (به غير از روز سوم اندازهگيري) بالاتر است. اين تفاوت در تمـام روزهاي اندازهگيـري بين گروههـا معنيدار بود. گلاس آينومر تغييريافته با رزين و كامپومر به ترتيب در رتبههاي بعدي آزادسازي فلورايد قرار داشتند. در سمانهاي گلاس آينومر معمولي ميزان آزادسازي فلورايد به تشكيل كمپلكس فلورايد و واكنش آن با پليآكريليك اسيد جدول شماره 3- ميانگين آزادسازي فلورايد (ppm) از نمونههاي مختلف مورد بررسي در روزهاي اندازهگيري در 28 روز دوم تحقيق پس از قرارگيري در محلول NaF 2% خنثي يا اسيدي روزهاي اندازه گيري تعداد نمونهها محلولNaF 2% نوع تركيب 28 14 7 3 1 24/14647/0= SD 17/16446/0= SD 91/24352/= SD 60/23747/0= SD 84/11940/0= SD 10 خنثي گلاس آينومر معمولي 64/17946/0= SD 85/19446/0= SD 24/30055/0= SD 35/27050/0= SD 47/23943/0= SD 10 اسيدي 97/5037/0= SD 90/6850/0= SD 09/17954/0= SD 98/16440/0= SD 82/7443/0= SD 10 خنثي گلاس آينومر تغييريافته با رزين 87/7147/0= SD 96/9244/0= SD 81/24547/0= SD 36/17454/0= SD 93/20936/0= SD 10 اسيدي 46/4548/0= SD 89/6238/0= SD 63/13245/0= SD 55/14729/0= SD 93/5332/0= SD 10 خنثي كامپومر 63/6965/0= SD 03/8735/0= SD 57/18821/0= SD 72/16853/0= SD 33/19449/0= SD 10
اسيدي مرتبط است. نوع رزين و مقدار آن نيز كه در ساختمان گلاس آينومر هيبريد مورد استفاده قرار ميگيرد و نيز احتمال پوشيدهشدن يونهاي فلورايد توسط ماتريكس رزيني در ميزان آزادسازي نمونههاي RMGIC مؤثر ميباشد. در مورد كامپومرها نيز احتمالاً به دليل اين كه هيچگونه واكنش فوري گلاس آينومر در ماده صورت نميگيرد, ميزان آزادسازي فلورايد در حد پاييني است و فلورايد فقط از گلاس مورد استفاده در كامپومر آزاد ميشود (9,8,7,6,5). نتايج مرحله دوم مطالعه نشان داد كه تمام مواد مورد بررسي توانايي جذب مجدد فلورايد و متعاقب آن آزادسازي فلورايد را دارا ميباشند و در برخي مطالعات آمده است كه غلظت فلورايد جذبشده توسط سمانهاي گلاس آينومر با محيط خارجي متناسب است؛ بهعبارت ديگر هرچه غلظت فلورايد محيط بالاتر باشد، ميزان و آزادسازي فلورايد توسط نمونههاي گلاس آينومر بيشتر خواهد بود (11,10). نمونههاي قرارگرفته در محلول NaF اسيدي احتمالاً به علت حلشدن كاتيونهاي تشكيلدهنده ماتريكس داراي توانايي بيشتري در بازجذب و آزادسازي مجدد بودند؛ البته در بررسيهاي Diaz Arnold ديده شده است كه قرارگيري در ژل APF به نحو بارزي سختي سطحي ترميمهاي گلاس آينومر را كاهش ميدهد؛ بنابراين توصيه ميشود از تركيبات اسيدي حاوي فلورايد بهطور روزمره استفاده نشود (12). توانايي بيشتر سمانهاي گلاس آينومر معمولي در بازجذب و آزادسازي مجدد فلورايد نسبت به دو گروه ديگر با تخلخل بيشتر سطح ماده و محتواي اوليه بالاي فلورايد آنها قابل توضيح است. روند نزولي در بازجذب فلورايد نيز احتمالاً به دليل اشباع يوني و تغيير در انرژي سطحي نمونهها بود كه مانع از جذب بيشتر فلورايد در سطح نمونهها ميشود؛ به نظر ميرسد انتشار واقعي يونهاي فلورايد به داخل سمانهاي گلاس آينومر وجود ندارد و بيشتر به صورت جذب سطحي يونهاي فلورايد در خلل و فرج تركيب ميباشد كه بتدريج Wash-Out ميشود. خلاصه و نتيجهگيري با توجه به نتايج حاصله ميتوان اذعان نمود سمانهاي گلاس آينومر ميتوانند به عنوان يك سيستم قابل شارژ آزادسازي آهسته فلورايد عمل نمايند كه بر اين اساس در كودكان با پوسيدگي فعال ترميم و بازسازي دندانها با انواع سمان گلاس آينومر و استفاده موضعي از محلولهاي NaF خنثي توصيه ميشود. نتايج مطالعه فوق بهتر است با مطالعات In-vivo و طولاني مدت تائيد گردد
. منابع: 1-
Katsuyama S, Ishikawa T, Fujii B. Glass Ionomer Cement. St. Louis: IEA; 1993. 2- Hatibovic- Kofman S, Koch G, Ekstrand J. Glass ionomer as a rechargeable fluoride release system. Int J Pediatr Dent 1997; 7(2): 65-73. 3- Wandera A, Spencer P, Bohaty B. In-vitro comparative fluoride release, and weight and volume change in light- curing and self- curing glass ionomer materials. Pediatr Dent 1996; 18 (3): 210-14. 4- de Araujo FB, Garcia - Gadoy F, Cury JA, Conceicao EN. Fluoride release form fluoride containing materials. Oper Dent 1996; 21(5): 185-90. 5- FriedI K, Schmalz G. Resin- modified glass ionomer cements: fluoride release and influence on streptococcus mutans growth. Eur J Oral Scie 1997; 105(1): 81-5. 6- Suljak JP, Hatibovic- Kofman SA. Fluoride release- adsorption- release system applied to fluoride releasing restorative materials. Quint 1996; 27(9): 635-8. 7- Torabzadeh H, Aboush Y. Comparative assessment of long- term fluoride release from light curing glass ionomer cements. J Dent Res 1994; 73(4): 853 (Abstr 531). 8- Ashcraft SM, Goolnik JS, Millar BJ, Seddon RP. Caries inhibition by a resin- modified and conventional glass ionomer cement. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1997; 111(3): 260- 65. 9- Kan KC, Messer HH. Variability in cytotoxicity and fluoride release of resin modified glass ionomer cemeats. J Dent Res 1997; 76(8): 1502-507. 10- Alvarez AN, Burgess JD. Short- term fluoride release of six glass- ionomer recharged, coated and absorbed. J Dent Res 1994; 73: 134 (Abstr 250). 11- Creanor SL, Saunders WP, Carrnuthers LMC, Strang R, Foye RH. Effect of extrinsic fluoride concentration on the uptake and release of fluoride from two glass ionomer. Caries Res 1995; 29(5): 424-26. 12- Diaz- Arnold AM, Holmes DC, Wistrom DW, Swift EJ. Short- term fluoride release/uptake of glass- ionomer restorations. Dent Mater 1995; 11(2): 96-101.
لطفا منتظر باشید ...
