جلد: 4نويسنده: ابوالفضل بيرجندي شماره مقاله:1366اِبْن ِ شَبّاط، ابوعبدالله محمد بن على بن محمد (618 -681ق / 1221-1282م )، اديب ، شاعر، مورخ و فقيه مالكى . خاستگاه خاندان وي تَوْزَر از شهرهاي تونس بود. پدرش از توزر به قسنطينه رفت و ابن شباط در آنجا به دنيا آمد (نيفر، 1/65). برخى زادگاه او را توزر دانسته اند ( بستانى ، 3/249؛ زركلى ، 6/283). وي 4 ساله بود كه به همراه خانواده اش به توزر بازگشت و در آنجا به تحصيل علم پرداخت و پس از طى مدارج علمى در زمرة مشاهير عصر خود در آمد (نيفر، همانجا؛ مخلوف ، 191) و منصب قضا را در آنجا برعهده گرفت (كحاله ، 11/57؛ زركلى ، همانجا). مدتى نيز در تونس به امر تدريس اشتغال داشت . از جملة شاگردان او محمد بن حيان شابطى را مى توان نام برد (زركلى ، مخلوف ، همانجاها). وي سرانجام در توزر درگذشت ( بستانى ، 3/249). از وي كتابى با نام صلة السمط وسمة المرط، در 4 جزء به جا مانده كه شرحى است ادبى و تاريخى بر قصيدة لامية ابومحمد شقراطسى در سيره و زهد (ابن خير، 419). چاپ انتقادي اين كتاب به كوشش احمد مختار عبادي در مادريد (1971م ) انجام شده است . زركلى (همانجا) دو كتاب سمط اللا¸ل ، در تاريخ و العزة اللائحة را به او نسبت داده است .
مآخذ
ابن خير، محمد، فهرسة، به كوشش فرانسيكو كودرا و خ . ريبراتاراگو، بغداد، 1382ق /1963م ؛ بستانى ف ؛ زركلى ، اعلام ؛ كحاله ، عمررضا، معجم المؤلفين ، دمشق ، 1376ق /1957م ؛ مخلوف ، محمد، شجرة النور الزكية، قاهره ، 1350ق ؛ نيفر، محمد، عنوان الاديب ، تونس ، 1351ق . ابوالفضل بيرجندي