جلد: 4نويسنده: رويا حقيقي ايراني شماره مقاله:1557اِبْن ِ عَيّاش ، ابوالفرج عبدالرحمان بن احمد، ملقب به زين الدين (ربيع الاول 772-11 صفر 853/ اكتبر 1370- 5 آوريل 1449)، مقري شافعى مذهب حجاز. وي در دمشق زاده شد و در همانجا نشأت يافت (سخاوي ، 4/59). پدرش خود از مقريان شام بود (ابن جزري ، 1/128؛ ابن حجر، 7/365). وي نزد استادانى چون عمادالدين بن كثير، عمادالدين ابن سراج ، زين الدين بن رجب حنبلى ، شمس الدين ابن سند و رسلان ذهبى دانش آموخت . در دمشق از پدرش و نيز امين بن سلار، محمود بن شرف شاه طوسى و عمر بن شمس الدين ابن لبان و در حلب از فيروز تبريزي قرائت آموخت (سخاوي ، 4/59 -60). در 787ق همراه پدرش به حج و سپس به بيت المقدس رفت . وي در 792ق (يا 791ق : ابن عماد، 7/277) طى سفري به قاهره ، از محضر استاد پدرش ، ابوالفتح محمد بن احمد عسقلانى ، در قرائت بهره برد و از وي اجازه دريافت كرد و در اسناد به پاي پدر رسيد (سخاوي ، 4/60؛ قس : ابن جزري ، 1/128، 2/82). ابن عياش نحو را از پدرش و عطاءالله دروالى هندي فراگرفت و از سراج الدين بلقينى و پدرش فقه آموخت (سخاوي ، همانجا). وي از 809 يا 810ق در مكه اقامت گزيد، اما پس از آن به يمن و چند بار به مدينه سفر كرد و در حرمين شريفين عهده دار تعليم قرائات گرديد. چنانكه ابن حجر از او با عنوان «مُقري ´ الحرم » ياد كرده است (7/366؛ سخاوي ، همانجا). ابن جزري و مقريزي نيز با عباراتى مشابه به مقام او در قرائت حجاز اشاره كرده اند (سخاوي ، 4/60، 61). وي در 851ق به علت بيماري در مكه خانه نشين شد، ولى تا پايان عمر تدريس را رها نكرد (همو، 4/60). از ابن عياش اثري با عنوان بالتهذيب فيما زاد على الحِرْزَين التقريب ، در قرائات بر جاي مانده كه نسخة آن در كتابخانة چستربيتى موجود است ( آربري ، شم .(3661(3) همچنين لاميه اي در قرائات به نام غاية المطلوب فى قراءة خلف و ابى جعفر و يعقوب ، به او نسبت داده اند (سخاوي ، همانجا).
مآخذ
ابن جزري ، محمد، غاية النهاية، به كوشش گ . برگشترسر، قاهره ، 1352ق / 1933م ؛ ابن حجر، احمد، انباء الغمر، حيدرآباد دكن ، 1395ق /1975م ؛ ابن عماد، عبدالحى ، شذرات الذهب ، قاهره ، 1351ق ؛ سخاوي ، محمد، الضوء اللامع ، قاهره ، 1354ق ؛ نيز: Arberry. رؤيا حقيقى ايرانى
لطفا منتظر باشید ...
