جلد: 4نويسنده: رضوان مساح شماره مقاله:1636اِبْن ِ قُرْصه ، احمد بن موسى (د 701ق /1302م )، اديب ، شاعر و فقيه . او در فيّوم مصر به دنيا آمد، سپس به قُوص رفت و در شمار كارگزاران حكومت درآمد و مدتى نظارت بر ديوان قوص و اسنكدريه را برعهده گرفت (ادفوي ، 146؛ صفدي ، 8/205). چندي نيز در مدرسة افرميه به تدريس اشتغال داشت (ادفوي ، صفدي ، همانجاها). وي در نحو، لغت ، ادب و نيز فقه چيره دست بود. از استادان او تنها به نام ابومحمد بن عبدالسلام اشاره شده است . گفته اند كه وي كم سخن مى گفت و در گفتار خويش اِعراب كلمات را آشكار مى كرد (ادفوي ، صفدي ، همانجاها؛ ابن حجر، 1/328). ادفوي برخى پيشگوييها نيز به او نسبت داده است (همانجا). وي مردي ظريف و نكته دان بود و گفت وگوي او با سلطان علم الدين سنجر شجاعى بر اين امر دلالت دارد (نك: ادفوي ، صفدي ، همانجاها). ادفوي ضمن ستايش از شعر ابن قرصه گفته است كه وي ديوانى در 4 جلد داشته (ص 147) و سپس چند قطعه از اشعار وي را كه مجموع آنها به بيش از 11 بيت نمى رسد، آورده است (ص 147- 148). افزون بر ديوان ، چند خطبه و مسائلى در فقه ، نحو، لغت و ادب ، ادفوي كتابى با عنوان نُتَف المذاكرة و تُحَف المحاضرة به او نسبت داده است (ص 148؛ قس : صفدي همانجا) كه اكنون در دست نيست . وي سرانجام در شهر قوص چشم از جهان فروبست (ادفوي ، 146؛ صفدي ، همانجا).
مآخذ
ابن حجر، احمد، الدرر، به كوشش محمد عبدالمعيد خان ، حيدرآباد دكن ، 1392ق /1972م ؛ ادفوي ، جعفر، الطالع السعيد، به كوشش سعد محمد حسن ، قاهره ، 1966م ؛ صفدي ، خليل ، الوافى بالوفيات ، به كوشش محمد يوسف نجم ، بيروت ، 1391ق /1971م . رضوان مساح
لطفا منتظر باشید ...
