جلد: 4نويسنده: محمد مهدي موذن جامي شماره مقاله:1720اِبْن ِ ماهان ، يعقوب ، مشهور به سيرافى ، پزشك ايرانى سدة 3ق /9م . از زمان زندگى او اطلاعى دردست نيست و ابن نديم (د 385ق ) نيز در اين باره اظهار بى اطلاعى كرده است (ص 356). همو (همانجا) و ديگران (قفطى ، 378؛ ابن ابى اصيبعه ، 1/203) او را سيرافى دانسته اند. در عين حال ابن ابى اصيبعه (همانجا) او را در طبقة پزشكان سريانى ياد كرده است . اين دو روايت از آن رو كه اطباي سريانى در نواحى جنوبى ايران مى زيسته و پزشكان جنديشاپوري غالباً از اين گروه بوده اند، تعارضى با يكديگر ندارند. مى توان گفت با اينكه خود او يا خاندانش از سيراف فارس بوده است ، به احتمال ، پرورش او نزد استادان سريانى يا در سرزمين سريانيان ، مانند شام بوده است . قفطى (همانجا) ابن ماهان را طبيبى مشهور دانسته و كتاب السفر و الحضر او را دليل شهرت او و نيز «لطيف » دانسته است (قس : ابن ابى اصيبعه ، 1/203). اين كتاب طبى كه نسخه اي از آن در دست نيست ، براي استفاده در سفر و حضر تأليف يافته بوده است (نك: لكلرك ، .(I/304 ابن ماهان با آنكه زبان سريانى را مى دانست و در صدر دورة ترجمه قرار داشت ، اما گزارشى از فعاليت او در زمينة ترجمه در دست نيست .
مآخذ
ابن ابى اصيبعه ، احمد، عيون الانباء، به كوشش آوگوست مولر، قاهره ، 1299ق /1882م ؛ ابن نديم ، الفهرست ؛ قفطى ، على ، تاريخ الحكما، به كوشش يوليوس ليپرت ، لايپزيگ ، 1903م ؛ نيز: , L., Histoire de la m E decine arabe, New York, 1971. محمد مهدي مؤذن جامى
لطفا منتظر باشید ...
