لطفا منتظر باشید ...
ابن مباركشاه
جلد: 4نويسنده: محمد هادي موذن جامي شماره مقاله:1724اِبْن ِ مُبارَكْشاه ، شهاب الدين احمد بن محمد (806 -862ق / 1403- 1458م )، اديب صوفى مسلك و جُنگ نويس حنفى . وي در قاهره زاده شد، اما از زندگى او چيزي نمى دانيم . احتمالاً او و پدرش هر دو گرايش به تصوف داشتند و پدرش نيز ظاهراً به سبب همين گرايش لقب مباركشاه يافت . وي از محضر استادانى چون ابن هُمام و ابن دَيري بهره برد و تمايل اين دو استاد به تصوف در روحية ابن مباركشاه بى اثر نبوده است . بارزترين نشانة تصوف او را بايد قصيده اي دانست كه در مناقب ليث سمرقندي سروده است . اين قصيده مورد توجه ابن حجر نيز قرار گرفت و اينكه ابن حجر نسخه اي از آن را نوشته و بر ابوالسير ابن نقاش مى خوانده ، تعجب سخاوي را برانگيخته است (نك: سخاوي ، الضوء، 2/65).ابن مباركشاه همواره صوفيانه مى زيست و سخاوي از قناعت و تواضع او در برابر طالبان علم كه به خدمتش مى آمدند، ياد كرده است (همانجا). وي با صلاح الدين اسيوطى پيوندي دوستانه داشت و مكاتباتى اديبانه به شعر و نثر ميان آن دو رد و بدل مى شد (نك: سيوطى ، 55). ابن مباركشاه به ابن حجر عسقلانى استاد سخاوي نيز ارادتى خاص مى ورزيد و سخاوي از احترام فراوانى كه ابن مباركشاه نزد ابن حجر داشت ، ياد كرده است (همانجا). سخاوي كه خود را از دوستان نزديك ابن مباركشاه مى دانسته ( الذيل ، 128) در مجالسى كه با هم داشتند، اشعار بسياري از او مى شنيد ( الضوء، همانجا).آثار
1. السفينة. اين مجموعة 14 جلدي شامل منتخباتى است در شعر و ادب و حكايت و فنون و دانشهاي گوناگون كه از منابع بسيار فراهم آمده است . جلد نهم آن كه قمطر الطبيب نام دارد، به مسائل پزشكى اختصاص يافته است . دورة اين مجموعه به لحاظ آنكه به خط مؤلف كتابت شده ، از نفاست و ارزش بسيار برخوردار است و اكنون در كتابخانة فيض الله استانبول نگهداري مى شود ( سيد، 1/482-484)؛ 2. زهر الحديقة فى الاطعمة الانيقة، دربارة خوراكيها. نسخه اي از آن در گوتا موجود است ( پرچ ، شم .(1344 در منابع دو كتاب ديگر از وي ياد شده است : يكى التذكرة كه ظاهراً جنگى ادبى بوده است (سخاوي ، الضوء، 2/65؛ حاجى خليفه ، 1/384)؛ ديگري كتاب فى مناقب الامام ابى الليث (ابن عبدالقادر، 2/43)، اما در منابع ديگر به آن اشاره اي نشده است . سيوطى برخى از اشعار او را نقل كرده است (ص 55 -57). در ميان آنها قصيده اي در مدح ابن حجر و يادآور هنگامى است كه وي الفتح الباري خود را در شرح بخاري به اتمام رسانده بود.مآخذ
ابن عبدالقادر تميمى ، تقى الدين ، الطبقات السنية، به كوشش عبدالفتاح محمد حلو، رياض ، 1403ق /1983م ؛ حاجى خليفه ، كشف ؛ سخاوي ، محمد، الذيل على رفع الاصر، به كوشش جودة هلال و ديگران ، قاهره ، 1966م ؛ همو، الضوء اللامع ، قاهره ، 1354ق ؛ سيد، فؤاد، فهرس المخطوطات المصورة، قاهره ، 1954م ؛ سيوطى ، نظم العقيان ، به كوشش فيليپ حتّى ، نيويورك ، 1927م ؛ نيز:Pertsch. محمدمهدي مؤذن جامى
