جلد: 4نويسنده: حسن صفري نادري شماره مقاله:1470اِبْن ِ عَبْدان ، ابوالفضل عبدالله بن عبدان بن محمد بن عبدان همدانى (د صفر 433/ اكتبر 1041)، فقيه شافعى . از تاريخ ولادت وي اطلاعى در دست نيست . بيشتر منابع از او به عنوان عالم و مفتى همدان ياد كرده اند. در بغداد از ابوالحسين ابن اخى منتمى ، ابن خباب ، عثمان ابن المنتاب ، ابوحفص كتّانى و المخلص استماع كرده (ذهبى ، حوادث سال 433ق ؛ سبكى ، 3/204- 205) و از ديگر مشايخ وي مى توان صالح بن احمد، جبريل ، على بن حسن بن ربيع و ابوبكر احمد بن على معروف به ابن الا¸ل را نام برد (ذهبى ، همانجا؛ اسنوي ، 2/188). نيز كسانى همچون محمد بن عثمان ، احمد بن عمر، ابن عبدوس و پدرش و على الحسنى از او روايت كرده اند (ذهبى ، سبكى ، همانجاها). ذهبى به نقل از شيروية بن شهردار، وي را موثق دانسته است (همانجا). نيز ذهبى به نقل از همو گويد: به خطّ ابن عبدان ديدم كه نوشته بود، در خواب ديدم : خداي تعالى به من سخنى فرمود كه در آن مرا از خودستايى نسبت بدانچه به من داده است ، بيم داد. گفتم : من در نفسم فروتر از آنم . فرمود برترين سخن كه شايسته است مردم را بدان فرا خوانند «الا له الخلق و الا´مر» است (همانجا؛ قس : سبكى ، 3/205). ابن عبدان از كسانى است كه قنوت را در نماز وتر در طول سال مستحب دانسته اند (نك: سبكى ، 3/204؛ براي ديگر آراء فقهى او، نك: سبكى ، اسنوي ، همانجاها).
آثار
1. شرائط الاحكام ، در فقه ، كه بنا به گفتة اسنوي (2/188) نسخه اي از آن نزد وي موجود بوده است ؛ 2. شرح العبادات ، كتابى است مختصر كه بيشتر نظرات فقهى وي از اين كتاب نقل شده است ؛ 3. مقامات (عامري ، 355).
مآخذ
اسنوي ، عبدالرحيم ، طبقات الشافعية، به كوشش عبدالله جبوري ، بغداد، 1391ق /1971م ؛ ذهبى ، محمد، تاريخ الاسلام ، نسخة خطى كتابخانة اياصوفية تركيه ، شم 3009م ؛ سبكى ، عبدالوهاب ، طبقات الشافعية الكبري ، قاهره ، 1324ق ؛ عامري ، يحيى ، غربال الزمان ، به كوشش محمد ناجى زعبى العمر، دمشق ، 1405ق /1985م . حسن صفري نادري
لطفا منتظر باشید ...
