شماره مقاله:1946
اَبواِسْحاقِ شامي، شرفالدين، از مشايخ بزرگ صوفيه در اواخر سد? 3 و اوايل سد?
4ق. او از مريدان مَمْشاد دينوري معروف به خدمت و تحت تربيت او به سر برد تا به
کمال رسيد. ابواسحاق جامع ميان علوم ظاهر و باطن و در زهد و رياضت ممتاز بود، به
نحوي که هر 7 روز يک بار افطار ميکرد. او را شيخي صاحب کرامت دانستهاند که به
سماع نيز علاقهمند بود (غلام سرور، 1/239-240). سلسل? معنوي او از طريق ممشاد
دينوري، به روايات مختلف، با واسطههايي به اميرالمؤمنين علي(ع) ميرسد (نک :
آريا، 74-75). گفتهاند که استادش او را به هدايت مردم چشت ــ يکي از قراء هرات ــ
مأمور کرد و او را خواج? اهل چشت خواند و چون او به چشت وارد شد، نزد مردم نيز به
خواج? چشت شهرت يافت و سرسلسل? فرق? چشتيه شد (نوشاهي، 1/148؛ غلام سرور، 1/240).
خواجه ابواسحاق تولد خواجه ابواحمد ابدال چشتي را بشارت داد و پيشگويي کرد که از
اين کودک خانداني عظيم ظاهر خواهد شد (جامي، 323؛ واعظ، 119-120). سالها بعد خواجه
ابواحمد ابدال به جانشيني خواجه ابواسحاق رسيد. خواجه ابواسحاق زندگي را در فقر و
ترک و رياضت به سر برد و خواجه ابواحمد ابدال نيز بر فقر مراد خويش افتخار ميکرد
(امير خورد، 117، حاشيه؛ غلامسرور، همانجا). او بيشترين ايام حيات خود را در عکّا
واقع در فلسطين کنوني به سر برد و در همانجا نيز وفات يافت (جامي، 322؛ نام?
دانشوران، 5/47-48). تاريخ وفات او به درستي معلوم نيست. غلام سرور آن را 14
ربيعالثاني 329 دانسته است (همانجا).
مآخذ: آريا، غلامعلي، طريق? چشتيّه، تهران، 1365ش؛ امير خورد، محمد مبارک علوي، سير
الاولياء، ترجم? اعجاز الحق قدوسي، لاهور، 1980م؛ جامي، عبدالرحمن بن احمد، نفحات
الانس، به کوشش مهدي توحيديپور، تهران، 1336ش؛ غلام سرور، خزينه الاصفياء، لکهنو،
1290ق؛ نام? دانشوران، قم، دارالفکر، 1379ق؛ نوشاهي، سيدظريف احمد، شريف التواريخ،
گجرات، 1399ق/1979م؛ واعظ، اصيلالدين عبداللـه، مقصد الاقبال سلطانيه، به کوشش
مايل هروي، تهران، 1351ش.
حسين لاشيء