شماره مقاله:2038
اَبوجَعْفَرِبْنِ غَزال، احمد، پزشک اندلسي (سد? 6ق/12م). وي از روستاي فجيره
واقع در منطق? المريه برخاست (ابن ابي اصيبعه، 2/80). از تاريخ تولد و وفاتش اطلاعي
در دست نيست. او به اشبيليه رفت و در آنجا نزد ابوبکر ابن زُهْرِ حفيد و ساير
دانشمندان به تحصيل علم پزشکي پرداخت (همانجا، لکلرک، II/97) و در اين علم دستي قوي
يافت. در معالجات روشهاي تازهاي به کار ميبرد و جمعي کثير به او مراجعه ميکردند.
وي آواز? بسيار يافت تا آنجا که مورد توجه منصور يعقوب بن يوسف موحدي (حک
580-595ق/1184-1199م) قرار گرفت و عنوان پزشک مخصوص وي را به دست آورد. ابوجعفر در
شناخت و ترکيب داروها تبحّر و تخصّص داشت و به همين سبب مسئول تهيه داروها و
معجونهاي مورد استفاد? منصور بود (ابن ابي اصيبعه، هامنجا). ابوجعفر بعد از وفات
اين امير موحِدي، در خدمت ناصر محمدبن يعقوب (حک 595-611ق/1199-1214م) درآمد و
همچنان در خدمت او بود تا درگذشت و در مراکش به خاک سپرده شد. نقل شده که ابوجعفر
دربار? ادوي? مفرده و مرکبه رسالات زيادي نوشته است. از آن جمله رسالهاي در خواصّ
سنا به طريق مطبوخ و شربت و سفوف و غيره؛ مقالهاي در خواصّ اسطو خودس؛ مقالهاي در
خواصّ آطريلال؛ رسالهاي در منافع هليله جات و رسالهاي در طريق? ظرب حبوب مسهله را
ميتوان نام برد (نام? دانشوران، 2/64).
مآخذ: ابن ابي اصيبعه، احمدبن قاسم، عيون الانباء، به کوشش آوگوست مولر، قاهره،
1299ق/1882م؛ نام? دانشوران ناصري، قم، مؤس? مطبوعاتي دارالفکر؛ نيز:
Leclere, Lucien, Histoire de la medicine arabe, Paris, 1876.
ابوالحسن ديانت