شماره مقاله:4423
بانْجول، پايتخت و بندر مهم كشور مسلماننشين گامبيا در افريقا. اين شهر در
1816م، با حمايت نظاميان انگليسى به صورت دژي نظامى و مركزي تجارتى
پايهگذاري شد، محلى كه در 1618م، كارگزاران شركتى بازرگانى از انگليس، در
آن استقرار يافته بودند. مأموران دولت انگليس جزيرة بانجول را جزيرة سنت
ماري، و دژ و مركز تجارتى را به نام وزير مستعمرات وقت انگلستان، باثرست1
ناميدند. دولت گامبيا پس از دستيابى به استقلال آنجا را بانجول ناميد (نك:
هاچ، 52 ؛ بريتانيكا، 1986م، .(I/870
بانجول شهري دلپذير بر جزيرهاي در دهانة رودخانة گامبيا و در ساحل اقيانوس
اطلس است و به وسيلة پلى با ديگر نقاط كشور ارتباط دارد (لند، .(191-192 اين
شهر در 13 و 28 عرض شمالى و 16 و 39 طول شرقى واقع است و آب و هواي
استوايى دارد. متوسط باران ساليانة آن حدود 114 سانتىمتر است. ميزان دما در
اين شهر از حدود 7 تا 43 سانتىگراد متغير است (همو، 189 ؛ بريتانيكا، 1978م،
ميكرو، .(1/729
در 1821م دولت انگلستان پس از اشغال گامبيا، دژ و مركز تجارتى ياد شده را
مركز گامبيا و ساحل طلا قرار داد (فيج، .(340 تا پيش از 1945م تنها عناصر
زندگى سياسى - اجتماعى كشور گامبيا، اتحادية كارگري باثرست و شوراي مناطق
شهري بود كه اولى در 1928 و دومى در 1931م ايجاد شده بود (كُرنون، .(367
اولين احزاب سياسى گامبيا را روشنفكران بانجول در 1945م تشكيل دادند. در
اين سال «حزب دموكراتيك گامبيا» و «كنگرة مسلمانان گامبيا» آغاز به فعاليت
كردند و در 1951م هم حزب سومى به نام «حزب متحد» در بانجول تأسيس گرديد
(ديويدسن، «افريقاي جديد...2»، .(141
ادارة بانجول از 1947م/1326ش به يك شوراي شهر واگذار گرديد (
بريتانيكا،1986م، همانجا). در همينحال، فقط ساكنان بانجول و حومه حق شركت
در شوراي قانونگذاري كشور را داشتند و اين وضعيت تا 1960م ادامه يافت
(كرنون، 270). كسب استقلال گامبيا در 1965م با ائتلاف 3 حزب تشكيل شده در
بانجول ميسر گرديد (ديويدسن، «افريقا...3»، .(239
مردم اين شهر بيشتر مسلمان هستند. در 1946م از حدود 21 هزار نفر جمعيت آن
حدود 16 هزار نفر مسلمان بودند (نك: تريمينگام، .(228 جمعيت اين شهر كه در
1960م حدود 40 هزار نفر بود (كرنون، همانجا؛ الهى، 244)، در 1983م/1362ش به
500 ،44نفر افزايش يافت ( بريتانيكا،همانجا؛ قس: «دائرةالمعارف كلمبيا4»، كه
در 1993م جمعيت بانجول را 407 ،42تن آورده است). حدود نيمى از جمعيت
بانجول از تيرة «ولوف5» هستند. ديگر تيرههاي نژادي اينهاست: ماندينگو، فولا،
جولا، سرر و اكو (لند، همانجا).
بانجول بزرگترين شهر و بندر بازرگانى اصلى كشور گامبيا و در عين حال
مناسبترين راه تجارتى براي كشورهاي سنگال و مالى است. كشتيهاي اقيانوس
پيما تا 20 هزار تن مىتوانند از تأسيسات بندري بانجول استفاده كنند (گراو،
.(105 در اين شهر كارخانههايى براي تهية روغن بادام زمينى وجود دارد و بخشى
از آن به خارج از كشور صادر مىشود. در بانجول يك مسجد و يك مدرسة عالى
اسلامى و مؤسسات فرهنگى ديگر فعاليت دارند ( بريتانيكا، 1978م، ميكرو،
همانجا).
مآخذ: الهى، حسين، تاريخ آفريقا، تهران، 1368ش؛ كرنون، ماريان، تاريخ معاصر
آفريقا، ترجمة ابراهيم صدقيانى، تهران، 1365ش؛ نيز:
Britannica; The Columbia Encyclopedia, www. infoplease. com /ce6/ world /
A0806058. html; Cornevin, Robert and Marianne, Histoire de l'Afrique, Paris,
1964; Davidson, B., Africa in Modern History, London, 1978; id, Modern Africa, a
Social and Political History, London, 1994; Fage, J. D., A History of Africa,
London, 1988; Grove, A. T., Africa, South of the Sahara, Oxford, 1967; Hatch,
J., The History of Britain in Africa, London, 1969; Land, H., X The Gambia n ,
Africa, ed. C. Legum, London, 1965; Trimingham, J. S., A History of Islam in
West Africa, Oxford, 1970.
پرويز امين