شماره مقاله:4516
بُحْران، يا بَحران، سرزمينى در ناحية فُرع در حجاز ميان مكه و مدينه و
واقع در 24 كيلومتري شهر مدينه. به گفتة ابن اسحاق، بحران معدنى در حجاز
بوده، و به حجاج بن علاط بهزي تعلق داشته است (نك: ياقوت، 1/498-499).
شهرت اصلى بحران به اين سبب است كه يكى از غزوات رسول اكرم(ص) در آنجا
روي داده، و به نام آن خوانده شده است. در سال 3ق به پيامبر(ص) خبر
رسيد كه شمار بسياري از بنى سليم در بحران و گويا به قصد توطئه گرد
آمدهاند. پيامبر(ص) نيز پس از آنكهابن ام مكتوم را در مدينه به جاي خويش
نهاد، همراه 300 تن از يارانش از شهر خارج، و با شتاب به سوي آنان روان
شدند؛ ليكن چون بنى سليم متفرق شده بودند، پيامبر(ص) بدون برخوردي نظامى
به مدينه بازگشتند (ابن سعد، 2/24، 4/153؛ ابن هشام، 3/50؛ خليفه، 1/71).
تاريخ دقيق وقوع اين غزوه را برخى ابتداي ماه ربيع الا¸خر و برخى 6
جمادي الاول يا جمادي الا¸خر، و مدت غيبت پيامبر اكرم(ص) را از شهر مدينه
10 يا 11 روز ياد كردهاند (ابن حبيب، 112؛ ابن سعد، 2/24؛ قس: مسعودي،
التنبيه...، 244؛ واقدي، 1/196؛ ابن هشام، همانجا). اين غزوه كه پيش از
غزوة احد به وقوع پيوست، يكى از 11 غزوهاي است كه در آن جنگ روي نداد
(ابوعبيد، 228؛ ابن سعد، 2/24، 25؛ مسعودي، مروج...، 281). اين نبرد را غزوة
الفرع و غزوة بنى سليم نيز ناميدهاند (ابن هشام، واقدي، همانجاها؛ ابن سعد،
2/24، 4/153).
نام بحران در سرية عبدالله بن جحش نيز ذكر شده است (نك: طبري، 2/410-414).
مآخذ: ابن حبيب، محمد، المحبر، به كوشش ايلزه ليشتن اشتتر، حيدرآباد دكن،
1361ق/1942م؛ ابن سعد، محمد، كتاب الطبقات الكبير، به كوشش ادوارد زاخاو،
ليدن، 1321- 1325ق ابن هشام، عبدالملك، السيرة النبوية، به كوشش ابراهيم
ابياري و ديگران، قاهره، 1355ق/1936م؛ ابوعبيد بكري، عبدالله، معجم ما
استعجم، به كوشش مصطفى سقا، بيروت، 1403ق/1983م؛ خليفة بن خياط، تاريخ،
به كوشش سهيل زكار، دمشق، 1387ق/1967م؛ طبري، تاريخ؛ مسعودي، على،
التنبيه و الاشراف، ليدن، 1893م؛ همو، مروج الذهب، به كوشش يوسف اسعد
داغر، بيروت، 1385ق/1965م؛ واقدي، محمد، المغازي، به كوشش مارسدن جونز،
بيروت، مؤسسة الاعلمى؛ ياقوت، بلدان . سيمين محقق