شماره مقاله:4975
بَكّائين، يا بكائون گريندگان، گروهى از مسلمانان كه به سبب گريستن بر
ناتوانى خود از شركت در غزوة تبوك، به اين لقب شهرت يافتند. غزوة تبوك در
ق/30م رخ داد و آنرا به سبب مشكلات بزرگى كه براي مسلمانان در تدارك و
حركت سپاه، مانند نفاق منافقان، تنگدستى مردم و دشواريهاي راه و گرماي
هوا وجود داشت، «غزوة العسرة»، و لشكر اسلام را «جيش العسرة» نيز خواندند. در
اين پيكار نيز تدارك مركب و آلات جنگ برعهدة خود جنگجويان بود. در آغاز اين
لشكركشى تن از مسلمانان كه نامشان در منابع به اختلاف آمده است، به سبب
تنگدستى نتوانستند مركب و سلاح بردارند و با پيامبرص همراه شوند و بدينسبب،
سخت محزون شدند و گريستند. آنگاه برخى از صحابه، آنان را مركب و سلاح
دادند و به جنگ بردند. گفتهاند: آية 2 سورة توبه در حق اين چند تن نازل شد
واقدي، /90- 95، 99؛ ابن هشام، /94 - 96؛ طبري، تاريخ، /01-02، تفسير، /45-
46؛ شيخ طوسى، /80؛ ابوالفتوح، /34؛ زمخشري،/67؛ فخرالدين، 5/65؛طبرسى،
/8؛ابن سيدالناس، 2/16.
نيز مطابق روايتى از امام صادقع، لقب بكائين بر تن، يعنى حضرتآدم،
يعقوب، يوسف، فاطمه و امامزينالعابدينع كه از خشيت پروردگار بسيار
مىگريستند، اطلاق شده است نيشابوري، /20-21؛ مجلسى، 1/04، 3/55.
مآخذ: ابن سيدالناس، محمد، عيون الاثر، بيروت، 974م؛ ابن هشام، سيرة سيدنا
محمد رسولالله، به كوشش ووستنفلد، گوتينگن، 859م؛ ابوالفتوح رازي، روح
الجنان، به كوشش مهدي الهى قمشهاي، تهران، 320ش؛ زمخشري، محمود، الكشاف،
بيروت، دارالمعرفه؛ شيخ طوسى، محمد، التبيان، به كوشش احمد حبيب قصير
عاملى، بيروت، داراحياء التراث العربى؛ طبرسى، فضل، مجمعالبيان،
بيروت،412ق/ 992م؛ طبري، تاريخ؛ همو، تفسير؛ فخرالدينرازي، التفسيرالكبير،
بيروت، 410ق/ 990م؛ مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت، 403ق/983م؛
نيشابوري، محمد، روضة الواعظين، به كوشش غلامحسين مجيدي و مجتبى فرجى، قم،
381ش؛ واقدي، محمد، المغازي، به كوشش مارسدن جونز، لندن، 966م.
فاطمه لاجوردي