لطفا منتظر باشید ...
شماره مقاله:4902
بِشْرِبْن‌ِ وَليد د ح 27ق/ 45م، يكى از امرا و فرماندهان دورة امويان.
وي مانند برخى ديگر از فرزندان پرشمار پدرش، وليد بن عبدالملك ششمين خليفة
اموي حك 6 - 6ق/ 05- 15م كنيززاده بود زبيري، 65؛ بلاذري، / 6؛ ابن عساكر،
0/32 و در مآخذ موجود از شهرت چندانى برخوردار نيست؛ چنان كه از تاريخ تولد و
مرگ او نيز سخنى به ميان نيامده است. از يك جملة وليدبن عبدالملك مى‌توان
دريافت كه بشر در عهد او، دست كم مدتى بر شهر قِنَّسرين امارت داشته است
نك: بلاذري، /1؛ نيز نك: دنبالة مقاله.
وي در رجب 4/آوريل 13 با سپاهى از شاميان به مصر درآمد تا به ياري مردم
آنجا، از طريق دريا به سرزمينهاي روم حمله كند، اما به سبب شرايط نامناسب
موفق نشد ابن عساكر، 0/33. در 5ق امارت حج با او بود خليفه، / 18؛ ابن
حبيب، 6؛ طبري، /93. همچنين بشر از جانب وليد بن عبدالملك به فرماندهى
سپاهى براي نبرد با روميان منصوب شد كه اين لشكركشى بر اثر مرگ خليفه
متوقف ماند خليفه، /21؛ ابن عساكر، 0/32-33.
بشر در توطئة برخى اعضاي دودمان اموي براي خلع وليدبن يزيدبن عبدالملك -
كه به فسق و فجور شهره بود نك: بلاذري، /67 بب - شركت، و يا دست كم از آن
آگاهى داشت، چنان‌كه به صراحت موضوع خلع خليفه و بيعت با يزيدبن وليد را
با برادر بزرگ‌ترش عباس در ميان نهاد، اما با مخالفت و پاسخ درشت وي روبه‌رو
شد بلاذري، /71؛ طبري، /39؛ ابوالفرج، /37. وي پس از كشته شدن وليد بن يزيد
26ق/44م، در ابياتى قتل او را نكوهش كرد ابن‌عساكر،0/33؛ صفدي، 0/57.
در دورة كوتاه خلافت يزيد بن وليد، حكومت قنسرين با بشر بود طبري، /00، اما
چون برخى از اعضاي دودمان اموي در شهرهاي گوناگون شام با يزيد بناي
ناسازگاري نهادند، بشر نيز با ايشان هم‌داستان شد يعقوبى، /35. سرانجام، وقتى
ابراهيم بن وليد بن عبدالملك به خلافت نشست ذيحجة 26، مروان بن محمد بن
حَكَم به خون‌خواهى وليد بن يزيد و در واقع به انگيزة دست‌يابى به خلافت،
علم مخالفت برافراشت. آنگاه بشر بن وليد و برادرش مسرور از سوي ابراهيم
مأمور مقابله با او شدند، اما آن دو در قنسرين يا حلب شكست خوردند و به
اسارت درآمدند خليفه، /64 - 65؛ بلاذري، /99، 21؛ يعقوبى، /37. بنابر روايتى
ديگر، پس از آنكه مردم شام با مروان بيعت كردند، وي بشر بن وليد را با
برادرش به زندان افكند طبري، همانجا؛ ابن عديم، / 888-889. گفته شده است
كه بشر و برادرش به قتل رسيدند نك: اليواقيت ...، 2، ولى در ديگر روايات به
قتل آن دو اشاره‌اي نشده است مثلاً نك: ابن حبيب، 2؛ ابن عبدربه، /66-67.
در پاره‌اي مآخذ، بشر را عالم بنى مروان يا بنى وليد خوانده‌اند ابن قتيبه،
59؛ ابن عساكر، 0/31.
مآخذ: ابن حبيب، محمد، المحبر، به كوشش ايلزه ليشتن اشتتر، حيدرآباد دكن،
361ق/942م؛ ابن عبدربه، احمد، العقدالفريد، به كوشش احمد امين و ديگران،
قاهره، 962م؛ ابن عديم، عمر، بغيةالطلب، به كوشش سهيل زكار، بيروت، 409ق/
988م؛ ابن عساكر، على، تاريخ مدينة دمشق، به كوشش محمداحمد دهمان، دمشق،
المجمع العلمى العربى؛ ابن قتيبه، عبدالله، المعارف، به كوشش ثروت
عكاشه، قاهره، 960م؛ ابوالفرج اصفهانى، الاغانى، قاهره، 285ق؛ بلاذري،
احمد، جمل من انساب الاشراف، به كوشش سهيل زكار و رياض زركلى، بيروت،
417ق/996م؛ خليفة بن خياط، تاريخ، به كوشش سهيل زكار، دمشق، 967- 968م؛
زبيري، مصعب، نسب قريش، به كوشش لوي پرووانسال، قاهره، 953م؛ صفدي،
خليل، الوافى بالوفيات، به كوشش ژاكلين سوبله و على عماره، بيروت،
400ق/980م؛ طبري، تاريخ؛ يعقوبى، احمد، تاريخ، بيروت، دارصادر؛ اليواقيت و
الضرب فى تاريخ حلب، منسوب به ابوالفدا، به كوشش محمد كمال و فالح بكور،
حلب، 410ق/ 989م. رضا ناظميان
