بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
143- و شما مرگ و شهادت در راه خدا را، پيش از آنكه با آن روبهرو شويد، آرزو مىكرديد؛ سپس آن را با چشم خود ديديد، در حالى كه به آن نگاه مىكرديد و حاضر نبوديد به آن تن در دهيد چقدر ميان گفتار و كردار شما فاصله است؟!144- محمد ص فقط فرستاده خداست؛ و پيش از او، فرستادگان ديگرى نيز بودند؛ آيا اگر او بميرد و يا كشته شود، شما به عقب برمىگرديد؟! و اسلام را رها كرده به دوران جاهليت و كفر بازگشت خواهيد نمود؟! و هر كس به عقب بازگردد، هرگز به خدا ضررى نمىزند؛ و خداوند بزودى شاكران و استقامت كنندگان را پاداش خواهد داد145- هيچ كس، جز به فرمان خدا، نمىميرد؛ سرنوشتى است تعيين شده؛ بنابراين، مرگ پيامبر يا ديگران، يك سنّت الهى است هر كس پاداش دنيا را بخواهد و در زندگى خود، در اين راه گام بردارد، چيزى از آن به او خواهيم داد؛ و هر كس پاداش آخرت را بخواهد، از آن به او مىدهيم؛ و بزودى سپاسگزاران را پاداش خواهيم داد146- چه بسيار پيامبرانى كه مردان الهى فراوانى به همراه آنان جنگ كردند آنها هيچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنان مىرسيد، سست و ناتوان نشدند و تن به تسليم ندادند؛ و خداوند استقامت كنندگان را دوست دارد147- سخنشان تنها اين بود كه «پروردگارا! گناهان ما را ببخش؛ و از تندروىهاى ما در كارها، چشمپوشى كن قدمهاى ما را استوار بدار؛ و ما را بر جمعيّت كافران، پيروز گردان»148- از اين رو خداوند پاداش اين جهان، و پاداش نيك آن جهان را به آنها داد؛ و خداوند نيكوكاران را دوست مىدارد149- اى كسانى كه ايمان آوردهايد! اگر از كسانى كه كافر شدهاند اطاعت كنيد، شما را به گذشتههايتان باز مىگردانند؛ و سرانجام، زيانكار خواهيد شد150- آنها تكيهگاه شما نيستند، بلكه ولىّ و سرپرستِ شما، خداست؛ و او بهترين ياوران است151- بزودى در دلهاى كافران، بخاطر اينكه بدون دليل، چيزهايى را براى خدا همتا قرار دادند؛ رعب و ترس مىافكنيم؛ و جايگاه آنها، آتش است؛ و چه بد جايگاهى است جايگاه ستمكاران!152- خداوند، وعده خود را به شما، درباره پيروزى بر دشمن در احد، تحقّق بخشيد؛ در آن هنگام كه در آغاز جنگ، دشمنان را به فرمان او، به قتل مىرسانديد؛ و اين پيروزى ادامه داشت تا اينكه سست شديد؛ و بر سر رها كردن سنگرها، در كار خود به نزاع پرداختيد؛ و بعد از آن كه آنچه را دوست مىداشتيد از غلبه بر دشمن به شما نشان داد، نافرمانى كرديد بعضى از شما، خواهان دنيا بودند؛ و بعضى خواهان آخرت سپس خداوند شما را از آنان منصرف ساخت؛ و پيروزى شما به شكست انجاميد؛ تا شما را آزمايش كند و او شما را بخشيد؛ و خداوند نسبت به مؤمنان، فضل و بخشش دارد153- به خاطر بياوريد هنگامى را كه از كوه بالا مىرفتيد؛ و جمعى در وسط بيابان پراكنده شدند؛ و از شدّت وحشت، به عقب ماندگان نگاه نمىكرديد؛ و پيامبر از پشت سر، شما را صدا مىزد سپس اندوهها را يكى پس از ديگرى به شما جزا داد؛ اين بخاطر آن بود كه ديگر براى از دست رفتن غنايم جنگى غمگين نشويد، و نه بخاطر مصيبتهايى كه بر شما وارد مىگردد و خداوند از آنچه انجام مىدهيد، آگاه است154- سپس به دنبال اين غم و اندوه، آرامشى بر شما فرستاد اين آرامش، به صورت خواب سبكى بود كه در شب بعد از حادثه احد، گروهى از شما را فرا گرفت؛ امّا گروه ديگرى در فكر جان خويش بودند؛ و خواب به چشمانشان نرفت آنها گمانهاى نادرستى -همچون گمانهاى دوران جاهليّت- درباره خدا داشتتند؛ و مىگفتند «آيا چيزى از پيروزى نصيب ما مىشود؟!» بگو «همه كارها و پيروزيها به دست خداست» آنها در دل خود، چيزى را پنهان مىدارند كه براى تو آشكار نمىسازند؛ مىگويند «اگر ما سهمى از پيروزى داشتيم، در اين جا كشته نمىشديم» بگو «اگر هم در خانههاى خود بوديد، آنهايى كه كشته شدن بر آنها مقرّر شده بود، قطعاً به سوى آرامگاههاى خود، بيرون مىآمدند و آنها را به قتل مىرساندند و اينها براى اين