آيت‏الله هاشمي رفسنجاني در كنگره بزرگداشت علامه طباطبايي در تبريز: علامه طباطبايي در تفسير به مهم‏ترين نيازهاي عصر خود پاسخ گفته است - علامه طباطبایی در تفسیر به مهمترین نیازهای عصر خود پاسخ گفته است نسخه متنی

آيت‏الله هاشمي رفسنجاني در كنگره بزرگداشت علامه طباطبايي در تبريز: علامه طباطبايي در تفسير به مهم‏ترين نيازهاي عصر خود پاسخ گفته است

كنگره بزرگداشت يكصدمين سال تولد علامه طباطبايي مفسر بزرگ قرآن كريم هشتم و نهم دي‏ماه به همت سازمان تبليغات اسلامي و با حضور آيت‏الله هاشمي‏رفسنجاني رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، خاموشي رئيس سازمان تبليغات اسلامي و جمعي از انديشمندان، محققان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه در تالار وحدت دانشگاه تبريز برگزار شد.

آيت‏الله هاشمي‏رفسنجاني در افتتاحيه اين كنگره فلسفه عصر حاضر را مرهون احاطه عالم فرزانه علامه طباطبايي در علوم مختلف و تلاش بي‏شائبه ايشان در علم و تفسير و فلسفه دانست و گفت: «اين عالم برجسته و مشعشع در دو بخش فلسفه و تفسير به نيازهاي بسيار مهم زمان خود پرداختند و با تربيت شاگردان بزرگ عصر حاضر، فلسفه را كه در گذر زمان غريب مانده بود، احيا كردند و بسياري از افراد كه امروز فلسفه مي‏دانند شاگرد اين علامه فرهيخته هستند».

رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام تصريح كرد: «امروز شاگردان ايشان در بخش اسلامي و معرفتي جزو برترين‏ها هستند و كساني كه علم فلسفه مي‏دانند، از نور تحقيقات و درس ايشان بهره برده‏اند».

وي با اشاره به اين كه اين عالم بزرگ، فلسفه اسلام را از فلسفه غرب جدا كرد و مسائل روز اجتماعي را با علوم اسلامي تطبيق داد، افزود: «اين در حالي بود كه از لحاظ سياسي و اجتماعي جامعه ما در وضعيت خطرناكي قرار گرفته و استعمار به اين قضيه رسيده بود كه قدرت اسلام در علماي ديني حوزه علميه نجف و قم متمركز است».

هاشمي خاطرنشان كرد: «بعد از شهريور سال 1320 دو جريان تجددخواهي و طرفداران فرهنگ غرب تلاش مي‏كردند كه روحانيت را از صحنه سياسي آن روز جدا كنند كه اين توطئه‏ها با هوشياري علماي بزرگي چون علامه طباطبايي نقش بر آب شد».

نايب‏رئيس مجلس خبرگان استراتژي استكبار در زمان مشروطيت و امروز را ضربه‏زدن و شكست ريشه روحانيت دانست و تصريح كرد: «دردي كه امروز در جامعه احساس مي‏كنيم شبيه همان توطئه‏اي است كه در گذشته عليه روحانيت صورت مي‏گرفته، با اين تفاوت كه آن روز ما از طرف انگليس ضربه مي‏خورديم و حالا از طرف آمريكا مورد حمله قرار گرفته‏ايم». وي گفت: «هدف اصلي دشمنان در گذشته و امروز جوانان هستند».

هاشمي رفسنجاني تأكيد كرد: «اگر نتوانيم با ادبيات روز آشنا شويم نبايد متوقع پيروزي باشيم همان‏طور كه هيچ پيامبري پيروزي بلاعوض و تلاش نداشته است».

خاموشي، رئيس سازمان تبليغات اسلامي در ادامه اين همايش در سخناني، علامه طباطبايي را افتخاري بر تارك اسلام دانست و تأكيد كرد: «اين عالم فرزانه، در علوم مختلف به‏ويژه نقلي و عقلي شهره عصر خود بود».

وي با اشاره به آثار ماندگار و سروده‏هاي ارزشمند و عرفاني علامه يادآور شد: «تفسير الميزان، كتاب فلسفي محض نيست بلكه در اين اثر حق سنت و عترت به جا آورده شده است».

رئيس سازمان تبليغات اسلامي افزود: «اساس كار علامه، قرآني بود كه از امتيازات تفسير الميزان قرآن به قرآن بودن آن است، اين همان شيوه‏اي است كه علي(ع) هم به آن مي‏پرداخت».

خاموشي تصريح كرد: «مرحوم علامه، حجت استدلال قرآن را روش استدلالي آن بيان مي‏كردند و به‏نظر ايشان آيات متشابه در مفهوم خود متشابه نيستند، اما در مصاديق خود داراي تشابه هستند».

آيت‏الله مجتهد شبستري، امام جمعه تبريز نيز با اشاره به جامعيت فردي علامه گفت: «سيدمحمدحسين طباطبايي درعين‏حال كه فقيه جامع‏الشرايط بود، فيلسوفي بزرگ و اديبي كم‏نظير بود». وي آگاهي به زمان را از خصوصيات بارز اين عالم وارسته دانست.

فاكر مدير مركز تخصصي تفسير در حوزه علميه قم نيز بر لزوم آشنايي با روش‏هاي علامه طباطبايي در تفسير قرآن تأكيد كرد.

وي با ارائه مقاله‏اي با موضوع "آيات‏الاحكام از ديدگاه علامه طباطبايي" و با اشاره به نظرات ارزشمند اين عالم بزرگ اظهار داشت: «احكام شامل مجموعه‏اي از احكام حقوقي، جزايي و قضايي است. اگر خواسته باشيم به عناوين فقهي و حقوقي آيات‏الاحكام بپردازيم، بايد به تمام كتب فقهي مراجعه كنيم. البته سياست قرآن بيان جزييات نبوده و نيست».

فاكر ادامه داد: «علامه طباطبايي نسبت به آيات‏الاحكام حساب جداگانه‏اي باز كردند و تفسيرشان دو سمت دارد. ايشان حلقه اتصال تفسير و فقه هستند».

مدير مركز تخصصي تفسير در حوزه علميه قم به موضوع تفسير علوم قرآن براساس نظر علامه طباطبايي پرداخت و خاطرنشان كرد: «در نظر علامه طباطبايي علوم قرآن سه دسته است؛ علومي كه قرآن به سوي آن دعوت كرده، مانند جهان‏شناسي و انسان‏شناسي، دوم علومي كه قرآن در پيدايش آن نقش داشته مانند قرائت قرآن و سوم علومي كه مخصوص قرآن كريم است كه تفسير قرآن از آن دست است. شيوه‏اي كه علامه در تفسير قرآن داشتند، شيوه تفسير قرآن به قرآن است كه در خصوص تمامي آيات جز در حروف مقطعه اين كار را كرده‏اند».

دكتر علمي مدرس دانشگاه تربيت معلم تبريز يكي ديگر از سخنرانان اين نشست بود. وي مقام علمي علامه طباطبايي را در تحليل نگرش‏هاي جامعه‏شناختي در تفسير آيات قرآن قابل تأمل خواند».

علمي گفت: «دين يكي از پايدارترين و ماندگارترين عناصر در جوامع بشري است و جامعه‏شناسان مهم، دين را يكي از نهادهاي اجتماعي مي‏دانند».

وي هم‏چنين تصريح كرد: «در نظرات علامه بزرگ اسلام نيز مي‏بينيم بدون اين‏كه نام جامعه‏شناسي دين را بياورند، در تفسير آيات قرآن، جامعه‏شناسي دين را مطرح كرده‏اند. بدين‏گونه كه گفته‏اند هر جامعه‏اي نيازمند دين است و دين نيز براي ظهور خود نيازمند جامعه است. علامه از دين به‏عنوان عنصري مهم كه نقشي اساسي در زندگي افراد در جامعه دارد ياد كرده است».

دكتر سبحان‏الهي استاندار آذربايجان شرقي نيز گراميداشت و پاسداشت ستارگان علم را مايه انسجام و قوام هر جامعه و موجب پيوند نسل جوان و دانش‏پژوه با پيشگامان معرفت دانست.

سبحان‏الهي افزود: «آنچه موجب ماندگاري نام و ياد و آثار علامه است احياگري، نوآوري، نوسازي و موج‏آفريني در عرصه دين است».

وي تصريح كرد: «ژرف‏نگري، وسعت ديد و پيروي محض از قرآن در الميزان موجب پديدآمدن اثري جاويد و ماندگار شده به گونه‏اي كه به مجموعه‏هاي علمي و دانشگاهي جهان اسلام راه يافته است».

خاطرنشان مي‏شود در اين كنگره 14 مقاله علمي قرائت شد.