سهم پارسيان هندوستان در نگهداري فرهنگ ايران زمين
پس از تسلط اعراب بر ايران، در قرن هفتم ميلادي و برچيده شدن خاندان پادشاهي ساسانيان، ايرانيان به چند دسته تقسيم شدند: 1ـ عده اي اسلام آوردند، اما در لباس اسلام به فرهنگ و زبان و ميهن خدمت كردند. 2ـ دسته ديگر با پرداخت جزيه به كيش آبا و اجدادي باقي ماندند در ايران با هر گونه سختي خو كردند و دست از ميهن برنداشتند. بازماندگان همين دسته از ايرانيان اند كه امروز به نام جماعت زرتشتي در ايران شناخته شده اند. زرتشتيان، در ميان مردم ايران، براستي و درستي و صداقت و امانت مشهورهستند. 3ـ دسته سوم، بنام پارسيان نام گرفته اند، اين مردم كه اكثريت آنها در شبه قاره هند و پاسكتان روزگار به سر مي بردند، جزو طبقه اول و از شاهزادگان ايران بودند. محل سكونت ايشان خراسان بزرگ و از بزرگان پارتي بودند و به همين جهت نام پارسي بر خويشتن نهادند. اين گروه آواره از وطن، از راه بندر هرمز به جانب هندوستان روانه شدند و آنطور كه در روايات پارسيان، بخصوص در كتاب «قصة سنجان» آمده است با شرايطي چند به اين مردم اجازة سكونت در هندوستان داده شد. براي اين مردم آواره از ميهن، هيچ جا مناسب تر از هند نبود. زيرا بهسوي برادران خود روي مي بردند. بهجانب فرهنگ تمدني مي رفتند كه با فرهنگ و تمدن گذشته خودشان، نقاط مشترك فراواني داشت. ساكنين اين دو سرزمين، از همان روزگاران بسيار دور، در بسياري از شئون، از قبيل زبان، مذهب، آداب و اخلاق با هم مشترك بودند و پس از جدائي نيز، محل سكونتشان از هم دور نبوده است. داستان اين مهاجرت را موبدي پارسا كه نامش بهمن پوركيقباد پورهرمز ديار و اهل سنجان بود در سنه 969 يزدگردي برابر با 1008 هجري و مطابقه 1600 ميلادي، تحت عنوان «قصه سنجان» برشتة نظم كشيده است. در قرن هشتم ميلادي گروهي از زرتشتيان مركب از مرد و زن و كودك با سه كشتي از خليج فارس به سوي هند روانه شدند، پس از چندي دريانوردي، به ساحل گجرات رسيدند. راجا Raja يا حكمران محل به نام «جادي رانا» Jadi-Rana چون لباس و الات و ادوات جنگي آنان را بديد، از براي تاج خود بيانديشيد. از دين و آئين آنان پرسيد، پس از آنكه اطمينان حاصل نمود كه از طرف آنان گزندي نخواهد ديد به ايشان با شرايطي اجازة اقامت داد. قطعه زميني به آنان واگذار شد كه سراسر جنگل و بيابان و ويران بود. ايرانيان تازه وارد، آنجا را آباد نموده« سنجان » نام نهادند. اين نام يادآور يك نام ايراني است، ياقوت در كتاب معجم البلدان، از چهار سنجان كه همه در خراسان بزرگ بوده اند، نام مي برد. نخست اسم قلعه اي در دروازه مرو و آن را دژ سنگان خوانند و دوم جايي در نيشابور نام دهي برد. پس اگر پارسيان اولين جايگاه سكونت خود را سنجان، نام دادند، بواسطه شدت علاقه اي بود كه به ميهن آباء و اجدادي خود داشتند.
مر او را نام سنجان كرد دستور
بسان ملك ايران گشت معمور
بسان ملك ايران گشت معمور
بسان ملك ايران گشت معمور