شهيد مدرس-زنده تاريخ

اشاره

درباره آيت الله سيد حسن مدرس مورخان، محققان وانديشمندان مطالب بسياري نوشته وگفته‌اند اما هربرگ سندي كه منتشر مي‌شود، پژوهشگران را به واقعيت نزديك‌تر ويا به يقين و اطمينان مي‌رساند، مجموعه اسنادي كه در اين كتاب گردآوري شده است، درباره بخش پاياني زندگي سياسي سيد حسن مدرس است دوره‌اي كه مدرس روياروي حريف قدرت طلب و مقام دوستي مانند رضاخان ميرپنج قرارگرفت اين دوره از كودتاي 1299 آغاز و تا لحظه شهادت مدرس در آذرماه 1316 ش ادامه يافت در اين دوره مدرس و معدودي از همفكرانش كه روزبه روز ازشمار آنان كاسته ميشد، در برابر جريان قدرتمند داخلي و متكي بر حمايت قدرت‌هاي خارجي، ايستادگي كردند

اين مجموعه اسناد مربوط به سالهاي 1301 تا 1313 ش است وشامل تلگراف ها ونامه‌هاي دولتي و شخصي، گزارش‌هاي رسمي و غيررسمي، اعلاميه‌ها و بيانيه‌هاو تفسير و تحليل روزنامه‌نگاران داخلي و بيگانه است مجموعه‌اي كه مبين قسمتي از كوشش‌ها ومجاهداتهاي مدرس و يارانش براي ممانعت از قدرت‌يابي سردار سپه و جلوگيري از تشكيل و تثبيت حكومت پهلوي و بيانگر تكاپوهاي بلند پروازانه و جاه طلبانه سردار سپه نيست، بلكه تبيين كننده ديدگاه و بينش دو جريان فكري، سياسي است كه در مقابل هم قرار داشتند و مزيد برآن موضع و عملكرد سياستمداران و رهبران ديني به ظاهر بي‌طرف در نزاع مدرس و رضاخان را آشكار مي‌كند مجموعه ياد شده پرتوي به نقاط تار و تاريك دوره گذرا و پرتحولي از تاريخ معاصر ايران استنقش نظاميان ، نمايندگان مجلس شوراي ملي و مجلس موسسان و فعاليت احزاب و جمعيت‌هاي سياسي و روزنامه‌نگاران را در جريان انتقال قدرت برملا مي‌سازد به عباراتي اين مجموعه بخشي از تاريخ ايران در زمان سقوط سلسله‌قاجاريه و طلوع حكومت پهلوي است و كوشش‌هاي موافقان و مخالفان سلسله‌هاي قديم و جديد را بيان مي‌كند

اين مجموعه برحسب روز، ماه و سال منظم شده است و پاره‌اي اسناد كه فاقد تاريخ روز و ماه بودند به ترتيب درپايان ماه و سال تنظيم شده است زندگي سياسي و اجتماعي شخصيت‌هاي اين مجموعه به ويژه افراد ناشناخته با استناد به منابع و ماخذ اصلي و بدون هرگونه قضاوت و پيشداوري توضيح داده شده است و نيز موضوع‌ها، مفاهيم و نكات مبهم اسناد با استفاده از منابع اصلي گويا سازي شده‌اند

علائم و نشانه‌هاي اختصاري

ج = جلد جم‌= جاهاي مختلف رك= رجوع شود به

س = سال ش = شمسي شم = شماره

ص = صفحه ق = قمري

جدول تطبيقي برجهاي فلكي با ماه‌هاي شمسي

حمل = فروردين عقرب = آبان

ثور= اردي‌‌بهشت قوس = آذر

جوزا= خرداد جدي= دي

سرطان = تير دلو= بهمن

اسد = مرداد حوت = اسفند

سنبله = شهريور

ناشر مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات