توضیح المسائل نسخه متنی

كه پيش از وضو آن جا را آب كشيده يا نه، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاك بودن ونجس بودن آن جا نبوده وضو باطل است بنابر احوط، در صورتى كه با وضو گرفتن ويا غير آن به طور اتفاقى پاك نشده باشد. واگر ملتفت بوده، يا شك دارد كه ملتفت بوده يا نه وضو صحيح است. ودر هر صورت بايد بنا بر احوط براى نماز ومانند آن، جايى را كه نجس بوده، آب بكشد.

(282) اگر در صورت يا دست ها بريدگى يا زخمى است كه خون آن بند نمى آيد وآب براى آن ضرر ندارد، بايد در آب كر يا جارى فرو برد وقدرى فشار دهد كه خون بند بيايد، بعد به دستورى كه گفته شد وضوى ارتماسى بگيرد. واگر بعد از بند آمدن دو مرتبه خون جارى شد وضو به طور ارتماسى صحيح است واگر خون جارى نشد به صورت ترتيبى هم مى شود وضو گرفت. شرط هفتم: وقت براى وضو ونماز كافى باشد.

(283) هر گاه وقت به قدرى تنگ باشد كه اگر وضو بگيرد تمام نماز بعد از وقت خوانده مى شود، بايد تيمم كند، ولى اگر براى وضو وتيمم يك اندازه وقت لازم باشد بايد وضو بگيرد براى انجام يك ركعت با وضو. واگر با وضو، وقت يك ركعت نماز وبا تيمم، وقت چهار ركعت را دارد مى تواند هر كدام را خواست انتخاب كند بنابر اظهر.

(284) كسى كه در تنگى وقت نماز بايد تيمم كند اگر به قصد قربت يا براى كار مستحبى مثل خواندن قرآن وضو بگيرد، صحيح است ولى اگر براى خواندن آن نماز وضو بگيرد باطل است. شرط هشتم: به قصد قربت يعنى براى انجام فرمان خداوند عالم وضو بگيرد، واگر براى خنك شدن يا به قصد ديگرى وضو بگيرد باطل است. ولى اگر به قصد قربت وضو بگيرد وقصد ديگرى مثل خنك شدن تابع قصد وضو باشد، اشكال ندارد. [ 59 ]

(285) لازم نيست نيت وضو را به زبان بگويد يا از قلب خود بگذراند ولى بايد در تمام وضو متوجه باشد كه وضو مى گيرد، به طورى كه اگر از او بپرسند: چه مى كنى ؟ بگويد: وضو مى گيرم. شرط نهم: وضو را به ترتيبى كه گفته مى شود بجا آورد، يعنى اول صورت وبعد دست راست وبعد دست چپ را بشويد وبعد از آن سر وبعد پاها را مسح نمايد، و اگر به ترتيب وضو نگيرد باطل است، ودر مسح دو پا احتياط مستحب آن است كه مسح پاى راست را با دست راست بر مسح پاى چپ با دست چپ مقدم بدارد.

(286) هر گاه كسى شستن عضو قبلى را فراموش كرد وعضو بعدى را شست، مثلا اول دست چپ را شست بعد دست راست را، بايد بعد از دست راست دست چپ را بشويد تا ترتيب مراعات شود به شرط اين كه با اين شستن بيجا موالات بهم نخورد، واگر موالات بهم خورد، بايد وضو را از سر بگيرد. شرط دهم: موالات، يعنى كارهاى وضو را پشت سر هم انجام دهد.

(287) اگر بين كارهاى وضو به قدرى فاصله شود كه وقتى مى خواهد جايى را بشويد يا مسح كند رطوبت جاهايى كه پيش از آن شسته يا مسح كرده خشك شده باشد، وضو باطل است. واگر فقط رطوبت جايى كه جلوتر از محلى است كه مى خواهد بشويد يا مسح كند، خشك شده باشد مثلا موقعى كه مى خواهد دست چپ را بشويد رطوبت دست راست خشك شده باشد وصورت، تر باشد، احتياط واجب آن است كه وضو را باطل كند واز سر بگيرد.

(288) اگر كارهاى وضو را پشت سر هم بجا آورد ولى به واسطه گرماى هوا يا حرارت زياد بدن ومانند اينها رطوبت خشك شود وضوى او صحيح است.

(289) راه رفتن در بين وضو اشكال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دست ها چند قدم راه برود وبعد سر وپاها را مسح كند وضوى او صحيح است. [ 60 ]

شرط يازدهم: مباشرت، يعنى شستن صورت ودست ها ومسح سر وپاها را خود انسان انجام دهد. واگر ديگرى او را وضو دهد، يا در رساندن آب به صورت و دست ها ومسح سر وپاها به او كمك نمايد، وضو باطل است، ومنظور كمك در اصل شستن ومسح كردن است، ولى اگر در مقدمات اينها كمك بگيرد مثل اين كه ديگرى آب را به صورت او بريزد ولى شخص خودش صورت را بشويد، مانعى ندارد.

(290) كسى كه نمى تواند وضو بگيرد بايد نايب بگيرد كه او را وضو دهد، و چنانچه مزد هم بخواهد، در صورتى كه بتواند بايد بدهد، ولى بايد خود او نيت وضو كند وبا دست خود مسح نمايد، واگر نمى تواند، بايد نايبش دست او را بگيرد وبه جاى مسح او بكشد، واگر اين هم ممكن نيست بايد از دست او رطوبت بگيرند وبا آن رطوبت، سر وپاى او را مسح كنند واحوط اين است كه تيمم هم بنمايد، اگر در تيمم كردن محذورى نبوده يا محذور كمترى باشد.

(291) هر كدام از كارهاى وضو را كه مى تواند به تنهايى انجام دهد، نبايد در آن كمك بگيرد. شرط دوازدهم: استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد چنانكه در مسائل تيمم خواهد آمد.

(292) كسى كه مى ترسد اگر وضو بگيرد مريض شود، يا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، نبايد وضو بگيرد. ولى اگر نداند كه آب براى او ضرر دارد وترس از استعمال آب هم نداشته باشد ووضو بگيرد، اگر چه بعد بفهمد ضرر داشته، وضوى او صحيح