مستحبات نماز ميت
(536) چند چيز در نماز ميت مستحب است: 1 - كسى كه نماز ميت مى خواند با وضو يا غسل يا تيمم باشد، واحتياط مستحب آن است كه در صورتى تيمم كند كه وضو وغسل ممكن نباشد، يا بترسد كه اگر وضو بگيرد يا غسل كند به نماز ميت نرسد. 2 - اگر ميت مرد است، امام جماعت يا كسى كه فرادى بر او نماز مى خواند مقابل وسط قامت يا سينهاو بايستد، واگر ميت زن است مقابل سينه يا سر او بايستد. 3 - پا برهنه نماز بخواند. 4 - در هرتكبير دست ها را بلند كند، بنا بر اظهر. 5 - فاصله او با ميت به قدرى كم باشد، كه اگر باد لباسش را حركت دهد به جنازه برسد. 6 - نماز ميت را به جماعت بخواند. 7 - امام جماعت تكبير ودعاها را بلند بخواند وكسانى كه با او نماز مى خوانند، [ 105 ]آهسته بخوانند. 8 - در جماعت اگر چه مأموم يك نفر باشد، پشت سر امام بايستد. 9 - نمازگزار به ميت ومؤمنين زياد دعا كند. 10 - پيش از نماز سه مرتبه بگويد: " الصلاة ". 11 - نماز را در جايى بخوانند كه مردم براى نماز ميت بيشتر به آن جا مى روند. 12 - زن حائض اگر نماز ميت را به جماعت مى خواند، در صفى تنها بايستد. دفن ميت(537) واجب است ميت را طورى در زمين دفن كنند، كه بوى او بيرون نيايد و درندگان هم نتوانند بدنش را بيرون آورند.(538) اگر دفن ميت در زمين ممكن نباشد، مى توانند به جاى دفن، او را در بنا يا تابوت بگذارند.(539) ميت را بايد در قبر به پهلوى راست طورى بخوابانند كه جلو بدن او رو به قبله باشد.(540) اگر كسى در كشتى بميرد، چنانچه جسد او فاسد نمى شود وبودن او در كشتى مانعى ندارد، بايد صبر كنند تا به خشكى برسند واو را در زمين دفن كنند، وگرنه، بايد در كشتى غسلش بدهند وحنوط وكفن كنند وپس از خواندن نماز ميت او را در خمره بگذارند ودرش را ببندند وبه دريا بيندازند، واگر اين كار مشكل است چيز سنگينى به پايش ببندند وبه دريا بيندازند واگر ممكن است بايد او را در جايى بيندازند كه فورا طعمه حيوانات نشود.(541) مخارج انداختن در دريا ومخارج محكم كردن قبر ميت را، در صورتى كه لازم باشد، احتمال دارد كه از اصل مال ميت بردارند ولى احتياط مستحب اين است كه رضايت طلبكار وورثه را در اين صورت به دست آورند.(542) اگر زن كافره بميرد وبچه در شكم او مرده باشد، چنانچه پدر بچه مسلمان باشد بايد بنا بر احتياط واجب زن را در قبر به پهلوى چپ پشت به قبله [ 106 ]
بخوابانند كه روى بچه به طرف قبله باشد حتى اگر هنوز روح هم به بدن او داخل نشده باشد.(543) چيزى كه از ميت جدا مى شود، اگر چه مو وناخن ودندانش باشد، بايد با او دفن شود ولى اگر مستلزم نبش باشد احتياط آن است كه جدا دفن شود.(544) اگر كسى در چاه بميرد وبيرون آوردنش ممكن نباشد پس اگر ممكن است همان مقدار از چاه را كه بدن او قرار گرفته مسدود مى نمايند واگر ممكن نيست بايد در چاه را ببندند وهمان چاه را قبر او قرار دهند، ودر صورتى كه چاه مال غير باشد بايد به نحوى او را راضى كنند، اگر چه با پرداخت قيمت چاه باشد. مسائل متفرقه ميت(545) اگر بچه در رحم مادر بميرد وماندنش در رحم براى مادر خطر داشته باشد، بايد به آسان ترين راه او را بيرون آورند وچنانچه ناچار شوند كه او را قطعه قطعه كنند اشكال ندارد، ولى بايد به وسيله شوهرش - اگر اهل فن است - انجام بگيرد، واگر نشد، به وسيله زنى كه اهل فن باشد او را بيرون بياورند، واگر ممكن نيست، مرد محرمى كه اهل فن باشد، واگر آن هم ممكن نشود مرد نامحرمى كه اهل فن باشد بچه را بيرون بياورد، ودر صورتى كه آن هم پيدا نشود كسى كه اهل فن نباشد مى تواند بچه را بيرون آورد.(546) هر گاه مادر بميرد وبچه در شكمش زنده باشد، اگر چه اميد زنده ماندن طفل را نداشته باشند، بايد به وسيله كسانى كه در مسأله پيش گفته شد از هر طرفى كه بچه سالم بيرون مى آيد بچه را بيرون آورند ودوباره بدوزند، ولى اگر بين پهلوى چپ وراست در سالم بودن بچه فرقى نباشد بايد از پهلوى چپ بيرون آورند.(547) جايز نيست انسان در مرگ كسى صورت وبدن را بخراشد وبه خود لطمه بزند وبنا بر احتياط فرقى بين مرد وزن نيست.(548) پاره كردن يقه در مرگ غير پدر وبرادر جايز نيست. [ 107 ]