لطفا منتظر باشید ...
آن مشكل باشد، بايد در طرفى كه هموار است به اندازه پرتاب دو تير ودر طرفى كه اين طور نيست به اندازه پرتاب يك تير جستجو كند، وهمين طور است اگر در يك طرف قسمتى هموار وقسمت ديگر ناهموار باشد.(554) كسى كه وقت نماز او تنگ نيست وبراى تهيه‌آب وقت دارد اگر يقين يا اطمينان دارد كه در محلى دورتر از مقدارى كه بايد جستجو كند آب هست، در صورتى كه مانعى نباشد ومشقت هم نداشته باشد بايد براى تهيه‌آب برود.(555) لازم نيست خود انسان در جستجوى آب برود، بلكه مى تواند كسى را كه به گفته‌او اطمينان دارد بفرستد ودر اين صورت اگر يك نفر از طرف چند نفر برود كافى است، و هم چنين اگر كسى اهل آن ناحيه باشد وخبر از نبودن آب بدهد به همان اكتفا مى شود.(556) اگر احتمال دهد كه داخل بار سفر خود، يا در منزل يا در قافله آب هست، بايد به قدرى جستجو نمايد كه به نبودن آب يقين كند، يا از پيدا كردن آن نا اميد شود.(557) اگر پيش از وقت نماز جستجو نمايد وآب پيدا نكند وتا وقت نماز همان جا بماند، لازم نيست كه دوباره در جستجوى آب برود.(558) اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو كند وآب پيدا نكند وتا وقت نماز ديگر در همان جا بماند، جستجوى دوباره لازم نيست.(559) اگر از درنده بترسد، يا جستجوى آب به قدرى سخت باشد كه نتواند تحمل كند، يا وقت نماز به قدرى تنگ باشد كه هيچ نتواند جستجو كند، جستجو لازم نيست ولى اگر بتواند مقدارى جستجو كند همان مقدار جستجو لازم است، و اگر از دزد بر جان يا مال خودش بترسد نبايد در جستجوى آب برود.(560) اگر در جستجوى آب نرود تا وقت نماز تنگ شود، معصيت كرده ولى نمازش با تيمم صحيح است.(561) كسى كه يقين دارد آب پيدا نمى كند، چنانچه دنبال آب نرود وبا تيمم نماز بخواند وبعد از نماز بفهمد كه اگر جستجو مى كرد آب پيدا مى شد، بايد بنا بر احتياط واجب نماز را اعاده نمايد. [ 112 ]
(562) اگر بعد از جستجو آب پيدا نكند وبا تيمم نماز بخواند وبعد از نماز بفهمد در جايى كه جستجو كرده آب بوده، نماز را احتياطا اعاده كند گرچه واجب نبودن اعاده خالى از وجه نيست.(563) اگر بعد از داخل شدن وقت نماز، وضو داشته باشد وبداند كه اگر وضوى خود را باطل كند نمى تواند وضو بگيرد، چنانچه بتواند بدون ضرر ومشقت وضوى خود را نگاه دارد، نبايد آن را باطل نمايد. و هم چنين است اگر بداند كه تهيه آب براى او ممكن نيست.(564) اگر پيش از وقت نماز وضو داشته باشد وبداند يا احتمال عقلايى دهد يا دو شاهد عادل خبر دهند كه اگر وضوى خود را باطل كند، تهيه آب براى او ممكن نيست، چنانچه بتواند بدون ضرر ومشقت وضوى خود را نگاه دارد، احتياط در آن است كه آن را باطل نكند.(565) كسى كه فقط به مقدار وضو يا به مقدار غسل آب دارداگر بداند كه اگر آن را بريزد آب پيدا نمى كند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ريختن آن حرام است واحتياط در آن است كه پيش از وقت نماز هم آن را نريزد.(566) كسى كه مى داند يا دو شاهد عادل خبر دهند كه آب پيدا نمى كند، اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضوى خود را باطل كند يا آبى كه دارد بريزد معصيت كرده ولى نمازش با تيمم صحيح است.
2 - مشقت بيش از حد:
(567) اگر به سبب پيرى يا ترس از دزد وجانور ومانند اينها، يا نداشتن وسيله اى كه آب از چاه بكشد، دسترسى به آب نداشته باشد، بايد تيمم كند. و همچنين است اگر تهيه كردن آب يا استعمال آن به قدرى مشقت داشته باشد كه مردم آن را تحمل نكنند.(568) اگر براى كشيدن آب از چاه، دلو وريسمان ومانند اينها لازم دارد و مجبور است بخرد يا كرايه نمايد، اگر چه قيمت آن چند برابر معمول باشد، در صورتى كه اجحاف نباشد بايد تهيه كند، و هم چنين است اگر آب را به چندين برابر [ 113 ]قيمتش بفروشند. ولى اگر تهيه آنها به قدرى پول مى خواهد كه نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نيست تهيه نمايد.(569) اگر ناچار شود كه براى تهيه آب قرض كند، بايد قرض نمايد، ولى كسى كه مى ترسد نتواند قرض خود را بدهد واجب نيست قرض كند.(570) اگر حفر چاه مشقت ندارد، بايد براى تهيه آب، چاه حفر كند. مگر اين كه ضرر غير مالى مهمى در اين كار باشد كه به خاطر آن، ديگر اين كار واجب نباشد.(571) اگر كسى مقدارى آب بى منت به او ببخشد بايد قبول كند
