بیشترتوضیحاتافزودن یادداشت جدید
نماز ظهر ونماز عشا را بعد از نماز مغرب بخواند واگر عمدا نماز عصر را پيش از نماز ظهر ونماز عشا را پيش از نماز مغرب بخواند باطل است.(635) اگر به نيت نماز ظهر مشغول نماز شود ودر بين نماز يادش بيايد كه نماز ظهر را خوانده است، نمى تواند نيت را به نماز عصر برگرداند مگر اين كه قصدش اين بوده كه نمازى كه بر او واجب است بخواند واشتباها كلمه ظهر را در نيت آورده است ويا اين كه خيال كرده ظهر را بايد بخواند، ودر صورت جائز نبودن عدول بايد نماز را بشكند ونماز عصر را بخواند. وهمين طور است در نماز مغرب وعشا.(636) اگر بعد از خواندن نماز عصر شك كرد كه نماز ظهر را خوانده يا نه، بنا بر اظهر خواندن نماز ظهر واجب نيست اگر چه در وقت مشترك احوط است، واگر در اثناء نماز عصر شك كرد كه ظهر را خوانده يا نه، در صورتى كه در وقت مشترك باشد عدول كردن او به نماز ظهر واجب نيست بلكه محل تأمل است واحتياط مستحب آن است كه بعد از نماز عصر، ظهر را بخواند، واگر وقت گذشته آن را قضا كند. وچنانچه وقت به قدرى كم است كه بعد از خواندن نماز، مغرب مى شود (يعنى در وقت مختص به عصر شك كرد نماز ظهر را خوانده يا نه) بايد به همان نيت نماز عصر را تمام كند ونماز ظهرش قضا ندارد. اگر چه در قضا احتياط خوب است. [ 128 ]
(637) اگر در نماز عشا، چه بعد از ركوع وچه پيش از ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده يا نه، حكم آن مانند نماز عصر است كه در مسأله قبل بيان شد. " نمازهاى مستحب "(638) نمازهاى مستحبى زياد است وآنها را نافله گويند. در بين نمازهاى مستحبى به خواندن نافله هاى شبانه روز بيشتر سفارش شده وآنها، در غير روز جمعه، سى وچهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر وهشت ركعت نافله عصر وچهار ركعت نافله مغرب ودو ركعت نافلهعشا ويازده ركعت نافلهشب ودو ركعت نافلهصبح مى باشد. وچون دو ركعت نافلهعشا را بايد نشسته خواند، يك ركعت حساب مى شود. ولى در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر وعصر، چهار ركعت اضافه مى شود كه تمام آن را مى توان قبل از ظهر بجا آورد.(639) از يازده ركعت نافلهشب، هشت ركعت آن بايد به نيت نافلهشب ودو ركعت آن به نيت نماز " شفع " ويك ركعت آن به نيت نماز " وتر " خوانده شود. و دستور كامل نافله شب در كتاب هاى دعا گفته شده است.(640) نافله ظهر وعصر را در سفر يعنى در جايى كه بايد نماز ظهر وعصر را شكسته بخواند ساقط مى شود، واما در جايى كه مخير است نمازش را تمام ويا شكسته بخواند اظهر عدم سقوط نافله ظهر وعصر است، واما در نافله عشا اظهر عدم سقوط آن در سفر است ولى احتياط اين است كه به نيت اين كه شايد مطلوب باشد بجا آورد. [ 129 ]
وقت نافله هاى يوميه
(641) نافلهنماز ظهر پيش از نماز ظهر خوانده مى شود ووقت آن از اول ظهر است تا موقعى كه آن مقدار از سايهشاخص كه بعد از ظهر پيدا مى شود، به اندازه دو هفتم آن شود، مثلا اگر درازى شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سايه اى كه بعد از ظهر پيدا مى شود به دو وجب رسيد، آخر وقت نافله ظهر است. اما بعد از اين وقت تا موقعى كه سايه به اندازه خود شاخص بشود باز هم نافله ظهر فضيلت دارد ولى از نظر فضيلت به وقت قبلى نمى رسد، وقبل از اذان ظهر وبعد از اين كه سايه به اندازه شاخص شد به اميد اين كه الآن خواندن آن خوب باشد مى توانند نافلهظهر را بخوانند ولى بنا بر احتياط اگر قبل از ظهر مى خوانند نيت ادا واگر بعد از نماز مى خوانند نيت ادا وقضا ننمايند.(642) نافلهعصر پيش از نماز عصر خوانده مى شود ووقت آن تا موقعى است كه آن مقدار از سايه شاخص كه بعد از ظهر پيدا مى شود، به چهار هفتم آن برسد و اگر تا اين وقت نخواند، تا موقعى كه سايه به اندازه دو برابر شاخص بشود وقت فضيلت خواندن نافلهعصر است ولى از نظر فضيلت به وقت قبلى يعنى چهار هفتم شاخص نمى رسد، وچنانچه بخواهد نافله ظهر يا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، بهتر است بنا بر اظهر نافلهظهر را بعد از نماز ظهر ونافلهعصر را بعد از نماز عصر بخواند وبايد نيت ادا وقضا نكند.(643) وقت نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا وقتى كه سرخى طرف مغرب، كه بعد از غروب كردن آفتاب در آسمان پيدا مى شود، از بين برود.(644) وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا آخر وقت عشا است و احتياط در اين است كه بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود.(645) نافله صبح را بعد از تمام شدن نماز شب تا طلوع سرخى از طرف مشرق مى شود خواند وبعد از آن، اول نماز صبح وبعد از آن نافلهصبح را بخوانند.(646) وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح وبهتر است نزديك