لطفا منتظر باشید ...
اذان صبح خوانده شود، واگر كسى چهار ركعت يا بيشتر از نافله شب را خوانده و وقت فريضه صبح رسيده، مى تواند نماز شب را تمام كند ومى تواند نافله وفريضه صبح را بخواند وبعدا باقيمانده نماز شب را قضا كند، واما اگر چيزى از نماز شب را بجا نياورده ويا كمتر از چهار ركعت بجا آورده، در اين دو صورت مقدم داشتن نافله وفريضه صبح بر قضاى نماز شب افضل است.(647) مسافر وكسى كه براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مى تواند آن را در اول شب بجا آورد.(648) نافله خواندن در وقت فريضه، ولو نافله غير يوميه باشد، در صورتى كه باعث فوت فريضه نشود جايز است و هم چنين جايز است نافله خواندن براى كسى كه نماز قضا يا واجب ديگر مثل نماز استيجارى به گردن دارد.
نماز غفيله
(649) يكى از نمازهاى مستحبى نماز غفيله است كه بين نماز مغرب وعشا خوانده مى شود. ووقت آن بنا بر احوط بعد از نماز مغرب است تا وقتى كه سرخى طرف مغرب از بين برود گرچه احتمال دارد بين نماز مغرب وعشا هر وقت كه بود بشود خواند وبنا بر اظهر مى توانند نماز غفيله را با نافله مغرب با هم در يك نماز نيت كرده بجا آورند. ودر ركعت اول آن، بعد از حمد بايد يا بهتر است به جاى سوره اين آيه را بخوانند: " وذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر عليه فنادى في الظلمات ان لا اله الا انت سبحانك اني كنت من الظالمين فاستجبنا له ونجيناه من الغم وكذلك ننجى المؤمنين ". ودر ركعت دوم بعد از حمد به جاى سوره اين آيه را بخوانند: " وعنده مفاتح الغيب لايعلمها الا هو ويعلم ما في البر والبحر وما تسقط من ورقة الا يعلمها ولاحبة في ظلمات الارض ولارطب ولا يابس الا في كتاب مبين ". [ 131 ]ودر قنوت آن بگويند: " اللهم اني أسئلك بمفاتح الغيب التي لايعلمها الا أنت أن تصلى على محمد و آل محمد وان تفعل بي... سپس حاجت هاى خود را ذكر كنند وبعد بگويند: اللهم أنت ولى نعمتي والقادر على طلبتي تعلم حاجتي فأسألك بحق محمد وآل محمد عليه وعليهم السلام لما قضيتها لي " " قبله "(650) خانه كعبه كه در مكه معظمه مى باشد قبله است، وبايد رو به روى آن نماز خواند وهمين قدر كه گمان بكند رو به روى قبله است وگمان او عقلايى باشد كافى است اگر چه در صورت امكان، احتياط مستحب در تحصيل علم ويا اطمينان به قبله است و هم چنين اگر بتواند گمان قويترى پيدا كند در صورتى كه مشكل نباشد احتياط مستحب در تحصيل آن است.(651) نماز احتياط وسجده وتشهد فراموش شده را بايد رو به قبله بجا آورد.(652) نماز مستحبى را مى شود در حال راه رفتن وسوارى ودر كشتى خواند و اگر انسان در اين دو حال، نماز مستحبى بخواند، لازم نيست رو به قبله باشد حتى در تكبيرة الاحرام بنا بر اظهر، گرچه احتياط مستحب اين است كه موقع گفتن تكبيرة الاحرام وبلكه در بقيه نماز نيز رو به قبله باشد. ولى در حال كار كردن در منزل على الاحوط قبله بايد در نماز مستحبى مراعات شود.(653) نماز واجب را هنگام ناچارى ووقتى كه ضرورتى از پياده شدن جلوگيرى كند مى تواند در حال سوارى بخواند ولى اگر كسى مى داند كه در آخر وقت مى تواند بدون اين كه دچار سختى شود نمازش را در حال استقرار بجا آورد بنابر اظهر واجب است نماز را تأخير بيندازد.(654) كسى كه مى خواهد نماز بخواند، مى تواند به گفته دو شاهد عادل كه از روى نشانه هاى حسى شهادت مى دهند يا به قول كسى كه از روى قاعده‌علمى قبله را مى شناسد ومورد اطمينان است عمل كند ومى تواند به گمانى كه از محراب [ 132 ]
مسجد مسلمانان يا قبرهاى آنان يا از راه هاى ديگر پيدا مى شود عمل نمايد، حتى اگر از گفته فاسق يا كافرى كه به واسطه قواعد علمى قبله را مى شناسد گمان به قبله پيدا كند كافى است.(655) كسى كه گمان به قبله دارد، اگر بتواند گمان قويترى پيدا كند مى تواند بنا بر اظهر به گمان خود عمل نمايد ولى اگر مشكل نباشد احتياط در تحصيل علم ويا گمان قويتر است. مثلا اگر ميهمان از گفته صاحبخانه گمان به قبله پيدا كند ولى بتواند از راه ديگر گمان قويترى پيدا كند بنا بر احتياط گمان قويتر را تحصيل مى نمايد.(656) اگر براى پيدا كردن قبله وسيله اى ندارد، يا با اين كه كوشش كرده، گمانش به طرفى نمى رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد بايد از روى احتياط چهار نماز به چهار طرف بخواند، اگر چه بعيد نيست فقط يك نماز به يكى از چهار طرف كه بخواند كافى باشد وسه نماز ديگر مستحب واز روى احتياط باشد، واگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد، بايد به اندازه اى كه وقت دارد نماز بخواند، مثلا اگر فقط به اندازه‌يك نماز
