توضیح المسائل نسخه متنی

نماز احتياط كلام بى جا گفت، بنا بر اظهر سجده سهو واجب نيست، اگر چه احتياط در بجا آوردن است.

(1004) حكم گمان در ركعت هاى نماز حكم يقين است، مثلا اگر در نماز چهار ركعتى انسان گمان دارد كه نماز را چهار ركعت خوانده، نبايد نماز احتياط بخواند، و هم چنين اگر به افعال نماز گمان پيدا كرد، مثلا گمان كرد كه حمد خوانده است مثل اين است كه يقين كرده ولازم نيست بخواند واگر گمان كرد كه نخوانده بايد دو مرتبه بخواند. چه گمان به چيزى پيدا كند كه موجب صحيح بودن نماز است يا به چيزى كه نماز را باطل مى كند، به ركنى از اركان نماز گمان پيدا كند يا به غير ركن، موقع شك يا فراموشى گمان حاصل شود يا خودبخود گمان پيدا كند، در تمام اين صورت ها، گمان داشتن مانند يقين است وحكم يقين را دارد، اگر چه احتياط مستحب در اين است كه اگر گمان به انجام دادن فعلى پيدا كرد كه ركن نيست، دو مرتبه آن را انجام بدهد.

(1005) اگر هم نماز احتياط وهم سجده سهو بر نمازگزار لازم شد بنابر اظهر بايد نماز احتياط را بر سجده سهو مقدم بدارد، واگر همراه با نماز احتياط قضاى سجده يا تشهد هم بر او واجب شد پس در لزوم تقديم آنها بر نماز احتياط ويا تأخير، تأمل است، ودر هر صورت علاوه بر بجا آوردن آن دو، احوط اعاده نماز است. [ 199 ]

" سجده سهو " براى پنج چيز بعد از سلام نماز، انسان بايد دو سجده سهو به دستورى كه بعدا گفته مى شود بجا آورد:

1 - اگر در بين نماز سهوا حرف بزند.

2 - اگر يك سجده را فراموش كند.

3 - اگر در نماز چهار ركعتى بعد از سجده‌دوم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت، ولى اگر قبل از تمام شدن سجده‌دوم شك كند، عمل به وظيفه اى كه قبلا گفته شد مى نمايد وبنا بر احتياط دو سجده‌سهو بجا مى آورد، و هم چنين اگر در حال ايستاده شك كرد كه شش ركعت خوانده يا پنج ركعت، بدون ركوع مى نشيند و تشهد خوانده، سلام مى دهد ودو سجده‌سهو براى ايستادن بى جا ودو سجده ديگر براى شكى كه كرده، بنا بر احتياط انجام مى دهد.

4 - جايى كه نبايد نماز را سلام دهد، مثلا در ركعت اول، سهوا سلام بدهد.

5 - اگر سهوا چيزى از غير ركن را كم يا زياد كند، بنابر احتياط دو سجده‌سهو بجا مى آورد.

(1006) اگر انسان اشتباها يا به خيال اين كه نمازش تمام شده حرف بزند بايد دو سجده سهو بجا آورد.

(1007) اگر چيزى را كه غلط خوانده دوباره به طور صحيح بخواند براى دوباره خواندن آن سجده‌سهو واجب نيست، و هم چنين اگر در بين نماز احتياط موجبات سجده سهو پيش بيايد، بنابر اظهر سجده سهو واجب نمى شود.

(1008) اگر در نماز سهوا مدتى حرف بزند وتمام آنها يك مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافى است.

(1009) اگر سهوا تسبيحات اربعه را نگويد يا كمتر از يك مرتبه بگويد بايد دو سجده‌سهو بجا آورد.

(1010) اگر در جايى كه نبايد سلام دهد، به نيت سلام اشتباها هر سه سلام را [ 200 ]

بگويد دو سجده سهو كافى است.

(1011) اگر يك سجده يا تشهد را فراموش كند وپيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد، ويا گمان كند كه سجده را از ركعت پيش فراموش كرده است، بايد برگردد و بجا آورد، وبعد از نماز براى قيام بى جا احتياطا دو سجده سهو بجا آورد و هم چنين بنا بر احوط دو سجده سهو ديگر براى زياد شدن قرائت يا تسبيحات - اگر آنها را خوانده باشد - بجا آورد.

(1012) اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد كه يك سجده يا تشهد را از ركعت پيش فراموش كرده، بايد بعد از سلام بنا بر اظهر سجده يا تشهد را قضا نمايد وبعد از آن براى تشهد فراموش شده دو سجده‌سهو وبنا بر احتياط واجب براى يك سجده فراموش شده نيز دو سجده سهو بجا آورد.

(1013) اگر سجده‌سهو را بعد از سلام نماز عمدا بجا نياورد، معصيت كرده و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد وچنانچه سهوا بجا نياورد، هر وقت يادش آمد بايد فورا انجام دهد ولازم نيست نماز را دوباره بخواند.

(1014) اگر شك دارد كه سجده‌سهو بر او واجب شده يا نه، لازم نيست بجا آورد.

(1015) كسى كه شك دارد دو سجده‌سهو بر او واجب شده يا چهار سجده، اگر دو سجده بنمايد كافى است.

(1016) اگر بداند يكى از دو سجده‌سهو را بجا نياورده، بايد دو سجده‌سهو بجا آورد واگر بداند سهوا سه سجده كرده، بايد دوباره دو سجده‌سهو بنمايد.

(1017) اگر واجبى از واجبات سجده سهو را فراموش كرد، اگر محل آن نگذشته آن را بجا مى آورد واگر بعد از سلام فهميد، بنابر احتياط سجده سهو را اعاده كند.

(1018) اگر در سجده‌سهو شك كرد كه دو سجده بجا آورده يا يك سجده، بنا را بر دو مى گذارد، اگر چه قبل از تشهد باشد، واگر شك كرد كه دو سجده بجا آورده يا سه سجده، بنا را بر دو مى گذارد و هم چنين به شك در ذكر يا طمأنينه