توضیح المسائل نسخه متنی

كه مأموم به واسطه‌او متصل به امام است، پرده يا چيز ديگرى كه پشت آن را نمى توان ديد فاصله شود، نماز فرادى مى شود وصحيح است.

(1155) بايد بين جاى سجده‌مأموم وجاى ايستادن امام به قدر يك انسان كه به سجده رفته است فاصله نباشد، بنا بر اين اگر بين آن دو اين مقدار فاصله بود - يعنى از سر تا نوك انگشتان پاى يك نفر كه در سجده است -، بنا بر اظهر نماز جماعت اشكال دارد، و هم چنين اگر بين انسان ومأمومى كه جلوى او ايستاده وبه وسيله او به امام متصل است به همين مقدار فاصله باشد نمازش اشكال دارد، واحتياط مستحب آن است كه جاى سجده‌مأموم با جاى كسى كه جلوى او ايستاده، هيچ فاصله نداشته باشد، واگر فاصله به قدر يك گام متعارف ومعمولى باشد، بنا بر اظهر اشكالى ندارد.

(1156) اگر مأموم به واسطه‌كسى كه طرف راست يا چپ او اقتدا كرده به امام متصل باشد واز جلو به امام متصل نباشد، چنانچه كمتر از مقدارى كه در مسأله‌فوق گفته شد فاصله داشته باشد، نماز وجماعتش صحيح است.

(1157) اگر در اثناء نماز، بين مأموم وامام، يا بين مأموم وكسى كه مأموم به واسطه‌او به امام متصل است به مقدار فوق فاصله پيدا شود، نمازش فرادى مى شود وصحيح است.

(1158) اگر نماز همه كسانى كه در صف جلو هستند تمام شود، يا همه نيت فرادى نمايند، چنانچه فاصله به اندازه فوق نباشد نماز صف بعد به طور جماعت صحيح وگرنه نمازشان فرادى مى شود وصحيح است.

(1159) اگر در ركعت دوم اقتدا كند، مستحب است قنوت وتشهد را با امام بخواند واحتياط مستحب آن است كه موقع خواندن تشهد، به حال تجافى بنشيند، [ 227 ]

يعنى انگشتان دست وسينه‌پا را به زمين بگذارد وزانوها را بلند كند، وبايد بعد از تشهد، با امام برخيزد وحمد وسوره را بخواند، واگر براى سوره وقت ندارد، حمد را تمام كند ودر ركوع خود را به امام برساند، وچنانچه طورى است كه اگر بخواهد حمد را بخواند ويا تمام كند به ركوع امام نمى رسد اظهر تمام كردن حمد است اگر چه احتياط در قصد فرادى است.

(1160) اگر موقعى كه امام در ركعت دوم نماز چهار ركعتى است اقتدا كند، بايد در ركعت دوم نمازش كه ركعت سوم امام است بعد از دو سجده بنشيند وتشهد را به مقدار واجب بخواند وبرخيزد وچنانچه براى گفتن سه مرتبه تسبيحات وقت ندارد، يك مرتبه بگويد ودر ركوع يا سجده خود را به امام برساند، واگر يك مرتبه تسبيحات را هم وقت ندارد كمتر از آن بگويد وبه ركوع امام برسد واگر اصلا وقت ندارد، قريب است كه هيچ ذكر نگويد وبا امام ركوع كند، اگر چه احتياط در قصد انفراد واتمام است.

(1161) اگر در ركعت سوم يا چهارم در حالى كه امام ايستاده اقتدا كند، بنابر احوط بايد حمد وسوره را بخواند واگر براى سوره وقت ندارد، بايد حمد را تمام كند ودر ركوع خود را به امام برساند، وچنانچه طورى است كه اگر حمد بخواند يا حمد را بخواهد تمام كند به ركوع نخواهد رسيد احتياط در اين است كه قصد فرادى كند وحمد را تمام كرده وبقيه نماز را هم خودش بخواند، ولى اگر مأموم در ركعت دوم خود چنانچه طورى است كه اگر بخواهد حمد را تمام كند به ركوع امام نمى رسد، نمى تواند حمد را رها كرده وهمراه امام به ركوع برود، بلكه بايد حمد را تمام كند وخود را در سجده به امام برساند، گرچه احوط در اين صورت قصد فرادى است.

(1162) كسى كه مى داند اگر سوره را بخواند در ركوع به امام نمى رسد، بايد سوره را نخواند.

(1163) كسى كه اطمينان دارد كه اگر سوره را شروع كند يا تمام نمايد به ركوع امام مى رسد، احتياط واجب آن است كه سوره را شروع كند، يا اگر شروع كرده تمام نمايد. [ 228 ]

(1164) اگر امام ايستاده باشد ومأموم نداند كه در كدام ركعت است مى تواند اقتدا كند، ولى بايد حمد وسوره را به قصد قربت بخواند واگر بعدا بفهمد كه امام در ركعت اول يا دوم بوده، نمازش صحيح است.

(1165) اگر به خيال اين كه امام در ركعت اول يا دوم است حمد وسوره نخواند وبعد از ركوع بفهمد كه در ركعت سوم يا چهارم بوده، نمازش صحيح است، ولى اگر پيش از ركوع بفهمد، بايد حمد وسوره را بخواند واگر وقت ندارد، فقط حمد را بخواند وبعد خود را به امام برساند.

(1166) اگر به خيال اين كه امام در ركعت سوم يا چهارم است حمد وسوره بخواند وپيش از ركوع يا بعد از آن بفهمد كه در ركعت اول يا دوم بوده، نمازش صحيح است.

(1167) اگر موقعى كه مشغول نماز مستحبى است جماعت بر پا شود، چنانچه اطمينان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت مى رسد، مستحب است نماز را رها كند ومشغول نماز جماعت شود، بلكه اگر اطمينان نداشته باشد كه به ركعت اول برسد مستحب است به همين كيفيت عمل نمايد.

(1168) اگر موقعى كه مشغول نماز سه ركعتى يا چهار