آيات قبل و بعد آيه اکمال درباره خوردني هاي حرام مي باشد؛ اگر آيه «اليوم اکملت لکم دينکم مائده/3» دلالت بر نصب جانشيني پيامبر مي کند چرا با آيات قبل وبعد خود هماهنگ نيست؟ - پرسمان نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

پرسمان - نسخه متنی

عبد الله جوادی آملی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آيات قبل و بعد آيه اکمال درباره خوردني هاي حرام مي باشد؛ اگر آيه «اليوم اکملت لکم دينکم مائده/3» دلالت بر نصب جانشيني پيامبر مي کند چرا با آيات قبل وبعد خود هماهنگ نيست؟

پاسخ: اين سؤال درباره‌ آيه‌ تطهير، يعني جمله‌ (إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ...)[1]نيز مطرح مي‌شود.

آنچه براي جواب به اين سؤال مي‌توان گفت، اين است كه در اينجا دو احتمال وجود دارد:

احتمال يكم: مجموع اين آيه يكجا نازل شده، يعني اين دو جمله به صورت جمله‌ معترضه همراه با قبل و بعد خود نازل شده و نزولي جداگانه ندارد، چنان كه ظاهر قرآن كريم همين را اقتضا مي‌كند. براي اين احتمال سه توجيه مي‌توان ذكر كرد:

1 ـ گوينده‌ آن، يعني خداي سبحان بر اثر اهتمامي كه به اين دو جمله داشته، در وسط كلام خود ذكر كرده است.

2 ـ قادر متعال براي صيانت از تحريف و دست بُرد بدخواهان اين دو جمله را در اينجا قرار داده است. چنان كه گاهي براي گمراه كردن سارق، اشياي نفيس و با ارزش را در غير جايگاه مناسب خود، پنهان مي‌كنند تا سارق بدان پي نبرد و به سراغ آن نرود.

3 ـ به قصد برجسته شدن و جلب توجه كردن در اينجا آورده شد. چنان كه امروزه نيز متداول است كه در تنظيم اطلاعيه‌ها يا پلاكاردها كلمه يا جمله‌ مورد اهتمام را با رنگ يا خط ديگري مي‌نويسند تا چشم‌گير و برجسته باشد و جلب توجه كند. در آيه‌ محل بحث نيز آيه‌ اكمال به صورت جمله‌ معترضه در وسط آيه‌اي كه مطالب آن ارتباطي با مضمون آن ندارد، آورده شده تا جلب توجه كند.

احتمال دوم: اين دو جمله جدا از بقيه‌ جملات نازل شده، ليكن هنگام جمع‌آوري قرآن، در اينجا قرار گرفته است. اين احتمال نيز دو توجيه دارد:

1 ـ پيغمبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) به اذن الهي دستور داد كه در اينجا قرار گيرد.

2 ـ پس از رحلت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) با تصميم گرد آورندگان قرآن، بدين صورت تنظيم شده است.

اگر چه اين احتمال با دو توجيه آن، برخي مشكلات تفسيري آيه را حلّ مي‌كند، ليكن اثبات آن بسيار دشوار است و به دليل معتبري نياز دارد.

قابل توجّه است كه همين احتمالات درباره‌ ‌ آيه‌ تطهير نيز مطرح است.

آنچه گفته شد بر اين مبنا بود كه اين جملات، ارتباطي با قبل و بعد خود نداشته باشد، ليكن مي‌توان گفت: ارتباط با قبل و بعد كاملاً محفوظ است. مثلاً درباره‌ آيه‌ تطهير مي‌توان گفت: پس از خطاب به همسران پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و بيان چند حكم اختصاصي آنان، خطاب را متوجّه «اهل بيت» كرده، مي‌فرمايد: اي اهل بيت! اين احكام براي سخت‌گيري بر همسران پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) نيست، بلكه براي حفظ حيثيت اجتماعي شما اهل بيت است، كه خدا اراده‌ اذهاب رجس و تطهيرتان را دارد؛ زيرا شما در موقعيتي هستيد، كه آبرويتان از ناحيه‌ هيچ كس نبايد هتك شود. بنابراين، اگر همسران پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مرتكب خلاف شوند، عذابي دو برابر خواهند داشت، نه از آن رو كه به اذهاب رجس و تطهير شما لطمه‌اي وارد مي‌شود، بلكه از آن جهت كه به حيثيت اجتماعي پيامبر و اهل بيت(عليهم‌السلام) اهانت شده است.

چنين توجيه و ارتباطي را براي آيه‌ اكمال نيز مي‌توان بيان كرد.[2]

[1] سوره احزاب، آيه33.

[2] . ظهور ولايت در صحنه غدير/164.

/ 98