قرآن در آينه پژوهش: مقالات علمى - پژوهشى فارغ التحصيلان دكترى تخصصى )PH.D(/ تهيه و تنظيم: دكتر محمدكاظم شاكر قم: نشر هستى نما، چاپ اول، 1381. گسترش روز افزون مراكز و مؤسسات آموزشى پديده مباركى در عرصه فرهنگ و پژوهش محسوب مىگردد، اما در اين ميان ارائه پژوهشهاى بنيادى و كاربردى كم اهميتتر از توسعه مراكز نمىباشد. پرداختن به مقوله توليد مقالات علمى از سوى دانش اموختگان به هر شيوه، اعم از چاپ در مجلات معتبر علمى، چاپ در قالب كتاب و يا هر نوع ديگر آن ارزشمند تلقى مىگردد. مجموعه حاضر نيز از آن رو كه حاوى دوازده مقاله علمى است و خوشبختانه تاكنون پيوسته (3 سالى متوالى در سه دفتر مجزا) به چاپ رسيده اثرى حائز اهميت مىباشد. مقالات اين سه دفتر از ميان قريب به 2000 پايان نامه تنها يكصد اثر مختص مقطع دكتر مىباشد، اما به نظر نگارنده اخذ مقالات علمى از طرف هر يك از صاحبان اين آثار مثمر ثمر است. قبل از پرداختن به فهرست مقالات كتاب به چند ويژگى اين اثر اشاره مىشود:1- از جمله ويژگى اين مقالات شخصيت و موقعيت نگارندگان و پديدآورندگان اين آثار است كه تماميشان از اعضاى هيأت علمى دانشگاههاى معتبر كشورمان همچون: دانشگاه تهران، تربيت مدرس، شيراز، قم و اصفهان اند. و نيز هر يك از اين فرهيختگان صاحب آثار متعدد ديگرى در حوزه علوم و معارف قرآنى اند. از جمله مىتوان به آقاى دكتر محمدباقر سعيدى روشن اشاره كرد كه آثارى چون «تحليل وحى از ديدگاه اسلام»، «علوم قرآن» و ... در كارنامه علمى خود دارد. روشمند بودن ترتيب ارائه مقالات دومين ويژگى اين اثر مىباشد كه تنظيم كننده به طرزى زيبا آن را به سامان رسانده است. در ابتدا چكيده مختصر مقاله و سپس كليد واژهها ذكر شده است. پس از بيان مقدمه هم مقالات آغاز مىگردند. در پايان مقاله قبل از ذكر منابع و پى نوشتها بيوگرافى صاحب هر مقاله و شرح فعاليتهاى علمى وى ذكر شده است. در پايان اين دفتر نمايهاى مفصل شامل آيات، روايات، اشعار، نامها، كتابها، مكاتب و فرق و قبايل،اصطلاحات، مكانها آمده است. علاوه بر آنچه برشمرده شد چكيده هر يك از مقالات به زبان انگليسى نيز در پايان كتاب آمده است.3- نحوه تنظيم مقالهها در اين مجموعه به اين گونه است كه در آغاز مقاله هايى كه داراى «تحقيق قرآنى محض» هستند، قرار داده شده است، اين مقالات توسط دانش آموختگان رشته علوم قران و حديث، نوشته شدهاند (مقالههاى اول تا دهم) پس از آن مقاله هايى كه تحقيق «ميان رشتهاى» به شمار مىايند آورده شده است. (مقاله يازدهم و دوازدهم). در ميان مقالههاى دسته نخست ابتدا آنچه به حوزه علوم قرآنى مربوط بوده (مقالههاى اول تا چهارم) و آنگاه آنچه به حوزه تفسير اختصاص داشته (مقالههاى پنجم تا دهم) آورده شده است.
معرفى اجمالى مقالهها
مقاله اول: اين مقاله اثر دكتر محمد باقر سعيدى روشن با عنوان «زبان قرآن؛ زبان نمادها يا حقايق متعالى؟» مىباشد.مقاله دوم: دكتر سيد محمد باقر هادى زبرجد مقاله «معناشناسى اعراب القرآن در احاديث» را همراه نقد نظريههاى دو تن از صاحبنظران حوزه علوم قرآنى جلال الدين سيوطى و مصطفى رافعى نگاشته است. مقاله سوم: «نقدى بر ادعاى تعارض آيات مكى و مدنى» اثر دكتر سيد على اكبر ربيع نتاج مىباشد، كه در آن به ادعاهاى گلدزيهر و برخى ديگر از خاورشناسان پاسخ داده شده است. مقاله چهارم: دكتر ايرج گلجانى اميرخيز در مقاله خود با عنوان «چشم اندازى بر سبك بيانى قرآن» كه در هر سوره و گاه در بخش هايى در سور مختلف، قرآن سبك بيان و شكل خطاب يا روايت، گونهاى خاص و سبكى متفاوت يافته است كه هم مناسب حال است و هم مطابق مقال، تعريف كرده است. مقاله پنجم: «مواجهه قرآن با تثليث» اثر خانم دكتر اعظم پوياست كه يكى از اصول مسيحيت را مورد بررسى قرار داده و مواجهه قرآن با اين پديده را به تحليل گذاشته است. مقاله ششم: خانم دكتر اعظم پرچم در مقاله خود با عنوان «وحى از نگاه قرآن و كتاب مقدس» به جستجوى مسائل مشترك بين اديان يعنى «وحى و نبوت» پرداختهاند و بر باورهاى مشترك بين مسلمانان و پيروان كتاب مقدس تأكيد كرده است. مقاله هفتم: شخصيت و جايگاه زن در اديان سه گانه «اسلام، مسيحيت و يهود در قالب مقاله «برسى جايگاه زن در قرآن و عهدين» اثر خان دكتر فتحيه فتاحى زاده مىباشد.مقاله هشتم: «اختلاف ترجمههاى قرآن بر اساس مبانى عمدهترين ترجمههاى قرآن كريم به زبان فارسى بر اساس ديدگاههاى كلامى در موضوعاتى نظير رؤيت خدا، آمدن خدا و عصمت پيامبران به نقد و بررسى گرفته شده است. مقاله نهم: دكتر سيد محمد جواد وزيرى فرد «اثر پذيرى الميزان از احاديث در بحث فطرت» را ارائه نمودهاند.مقاله دهم: دكتر عبدالله موحدى با عنوان «نكاتى در باب لقمان حكيم» برخى از ابعاد اين شخصيت الهى را مورد بررسى قرار داده است. مقاله يازدهم: دكتر خليل پروينى در مقاله خود به «جلوههاى ادبى و هنرى داستانهاى قرآن» پرداختهاند. اين مقاله از دو بخش عمده فراهم آمده است: الف: داستان و عناصر آن. ب: عناصر داستانى در داستانهاى قرآن مقاله دوازدهم: آخرين مقاله اين دفتر «سطوح معنايى قرآن و ارتباط آن با حجيت ظهور» اثر دكتر محمد جواد سلمان پور است كه در آن ضمن تبيين سطوح مختلف معنايى، ارتباط هر يك از حجيت و اعتبار فهم فقهى مورد بررسى قرار گرفته است. در پايان يادآور مىگرددت كه اين دفتر همانند دو دفتر گذشته به مناسبت نمايشگاه بين المللى قران كريم به چاپ رسيده است، اميد است اين مجموعه در سالهاى آتى نيز بطور مرتب با نظم و تدوين زيباى كنونى چاپ و منتشر شود.
لطفا منتظر باشید ...
