الف) حقوق مجرمان و محکومان - گستره حقوق انسانی در نهج البلاغه نسخه متنی

This is a Digital Library

With over 100,000 free electronic resource in Persian, Arabic and English

گستره حقوق انسانی در نهج البلاغه - نسخه متنی

صادق علمی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

الف) حقوق مجرمان و محکومان

اجراي عدالت به همراه لطف و محبّت

«و قد علمتم أنّ رسول الله رجم الزاني المحصن ثم صلي عليه ثم وَرّثَهَ اَهْلَه ...» يعني «در حالي که شما خوارج مي دانيد که رسول خدا (ص) زناکار همسردار را سنگسار مي کرد و پس از آن بر او نماز [ميّت] مي خواند و آنگاه ارث او را در ميان خاندانش تقسيم مي نمود»

در حقوق و اخلاق، بحثي داريم مبني بر اينکه يک فرد قانونمند و پاي بند قانون آيا مي تواند يک فرد اخلاقي هم باشد؟ در پاسخ گفته مي شود که اخلاق و انسان دوستي همچون خون در تمام رگهاي قانون و شريعت اسلامي وارد شده است؛ يعني يک فرد تابع قانون اسلام الزاماً يک فرد شايسته از نظر اخلاق نيز هست.

اين امر بسيار مهم که بايد گفت از معجزات و آيات بيّنات الههي براي اثبات حقّانيّت اسلام و قرآن است، در مورد مجريان قانون نيز صادق است؛ يعني قاضي و حاکم اسلامي با چشم بسته صرفاً مجري قانون نيست، بلکه اگر از يک روي، نسبت به اجراي قوانين شرع موظّف و مکلّف است، از سوي ديگر هدايت انسان هم برايش وظيفه اي اجتناب ناپذير مي باشد. همان شريعتي که او را نسبت به اجراي قوانين الههي فرمان داده او را نسبت به انسان نيز متعهّد ساخته است. در روايتي چنين آمده است: «سارقي را نزد علي (ع) آوردند، پس او نسبت به سرقتش اقرار کرد. حضرت به او گفتند: آيا از قرآن چيزي را حفظ داري؟ گفت : آري، سوره بقره را پس فرمود: دستت را به سوره بقره بخشيدم. اشعث گفت: آيا حدّي از حدود الهي را تعطيل مي کني؟ امام (ع) فرمود: تو چه مي داني! [چه مي فهمي!] هرگاه بيّنه اي اقامه شود، امام نمي تواند ببخشد ولي اگر خودِ شخص نسبت به سرقتش عليه خود اقرار نمايد، تصميم گيري بر عهده امام است، اگر بخواهد عفو مي کند و اگر بخواهد، کيفر مي دهد»

عفو در صورت وجود مصلحت

«فعفوت عن مجرمکم ...» يعني «من از جرم شما گذشتم».

تمام آيات و روايات و عبارات نهج البلاغه که در آنها سخن از عفو و بخشش آمده و بدان دعوت شده است، در صورت جرم و محکوميّت است؛ يعني «نسبت به انسان مجرم و خطاکار است، نه انسان بي گناه چرا که شخص بي گناه هيچ نيازي به عفو و بخشودگي ندارد.

/ 70