گفتيم که حکومت اسلامي پس از عقد قرارداد ذمّه با کفّار اهل کتاب، با آنان همانند يک شهروند مسلمان رفتار خواهدکرد. از جمله در باب تأمين پيران، از کارافتادگان، بيماران و ... از نمونه هاي مشهور تأمين اجتماعي کفّار «جريان پيرمرد نابيناي مسيحي در زمان حکومت حضرت علي (ع) است که مشاهده فرمودند مشغول تکدّي است، وقتي که جريان را پرسيدند، جواب شنيدند که نصراني است. حضرت (ع) برآشفتند و فرمودند: تا جوان بود از وي کار کشيديد، اکنون که پير شده و ناتوان گشته است، او را محروم ساخته ايد؟ او را تحت تکفّل بيت المال مسلمانان قرار دهيد» اهل ذمّه از محلّ صدقات مورد کمک و تأمين قرار مي گرفتند. در کتاب الاموال از قاسم بن سلام، باب مستقلّي به نام «باب اعطاء اهل الذمه من الصدقه» در احکام اين بحث منعقد شده است. اين همه راجع به حرمت زنده کفّار است؛ حديثي هم درباره احترام اسلام به مرده کافر ذمّي:«سهم بن حنيف و قيس بن سعد در قادسيّه نشسته بودند که جنازه اي را از روبروي آن دو عبور دادند. پس هر دو بپا خاستند، به آن دو گفته شد: مرده از اهل ذمّه است. پس گفتند: جنازه اي از برابر رسول خدا (ص) عبور داده شد، آن حضرت (ص) ايستاد، پس به ايشان گفته شد: جنازه يک يهودي است، پس آن حضرت (ص) فرمود: آيا انسان نيست؟ (اليست نفسا؟)
حرمت پيمان نامه ها با کفّار
«و ان عقدت بينک و بين عدوک عقدة ... فلا تغدرن بذمتک و لا تخيسن بعهدک و لا تختلن عدوک فانه لا يجتري علي الله الا جاهل شقي» يعني: «هرگاه صلحي ميان تو و دشمنت بسته شد... پس هرگز پيمان شکني مکن، و در عهد خود خيانت روا مدار، و دشمنت را فريب مده؛ زيرا غير از شخص نادان و شقي، هيچ کس گستاخي بر خداوند را روا نمي دارد»قراردادها با کفّار دو گونه است: دائمي و موقّت. قراردادهاي دائمي با کفّار اهل کتاب، شامل يهود و نصاري و مجوس است. اما قراردادهاي موقّت مي تواند حتّي با مشرکان منعقد شود. قاسم بن سلام در کتاب الاموال خود باب جداگانه اي تحت عنوان «الصلح والمهادنه تکوين بين المسلمين و المشرکين الي مدّة» آورده است. عبارتي که از نهج البلاغه آورديم شامل هر دو نوع قرارداد مي باشد وفاداري به پيمانها حتّي اگر با مشرکان هم باشد واجب است:«الا الذين عاهدتم من المشرکين ثم لم ينقصوکم شيئا ... فاتموا اليهم عهدهم الي مدّتهم ان الله يحب المتقين» يعني مگر کساني از مشرکان که با آنها پيمان بسته ايد و با شما هيچ نابکاري نکرده اند ... پس پيمان آنها را تا پايان مدّتش به سر بريد، که خداوند پرهيزکاران را دوست دارد»
لطفا منتظر باشید ...
