ليست آتشکده هاي زرتشتيان ايران

موقعيت قرار گرفتن آتشکده هاي ايران بزرگ در فلات ايران

آتشکده هاي ايران مکانهاي مقدس زيارتگاههاي زرتشتيان

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده آذر گشنسب يا آذر جشنس : يکي از مشهورترين و بزرگ ترين آتشکده هاي فلات ايران که در آذربايجان غربي در 49 کيلومتري شمال شرق شهر تکاب کنوني قرار دارد امروزه به آن تخت سليمان مي گويند . در دوره شاهنشاهي اشکانيان مهم ترين پادشاه آذربايجان آريوبرزن و پسرش ارت وزد بوده است . بيشتر پادشاهان ايران پس از نشستن بر اريکه شاهنشاهي ( جلوس ) به نياشگاه آذرگسشب آذربايجان مي رفتند و به درگاه خداوند نيايش و سپاس و درود مي فرستاده اند و سپس هدايايي تقديم مي کردند . آتشکده شير نيز همان آذرگشسب است که خرابه هاي آن نزديک تخت سليمان است . ساخت اين بنا به بيش از 3000 سال باز ميگردد و در کتاب هفتم دينکرد در بند 39 سازنده آن را کيخسرو پسر سياوخش شناخته شده است . که فر ايزدي به او رسيده بود . آذرگشسب در کنار درياچه چيچست قرار دارد و در گذشته کاخهاي بسيار باشکوه و سترگ در اطراف آن بنا بوده است . اين درياچه به صورت خودجوش هر ثانيه 44 ليتر آب از خود بيرون ميدهد .

آتشکده آذر برزين مهر : آتشکده آذربرزين مهر يکي از سه آتشکده مقدس ايران است ( آذر گشسب - آذر برزين - کاريان ) که در شهر نيشابور يا ابرشهر خراسان قرار دارد . در پهلوي به نام آتور بورگين ميتر خوانده مي شود به معني آتش مهر بالنده است . تاريخ ساخت آن بسيار کهن است به طوريکه به زمان اشو زرتشت باز ميگردد و در بند 8 از فصل 17 بندهش آمده است : آذربرزين مهر تا زمان گشتاسب در گردش بوده و پناه جهان تا اينکه اشو زرتشت اسپنتمان دين آورد و گشتاسب شاه دينش را پذيرفت آنگاه گشتاسب آتش مقدس را در کوه ريومند در آذر برزين مهر قرار داد .

آتشکده بردسوره : به گفته مسعودي در کتاب نامدار مروج الذهب اين آتشکده توسط فريدون شاه بنا شد که آتش آن را از طوس خراسان آورده بود و در بخاراي ايران قرار داد .

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده آذر شب : آتشکده اي است که گشتاسب شاه در بلخ بنا کرد و به گفته مورخين گنجهاي خود را در آن قرار داد . بلخ در تاريخ جزوي از خراسان بزرگ بوده است که متاسفانه در دوره ننگين قاجار به روسها فروخته شد .

آتشکده آذرنوش : آتشکده اي است در بلخ که اين نيز همچون آذرشب در خراسان بزرگ ايران بوده است . بلخ نيز همچون مرو شهري از شهرهاي ايران بوده است که در دوره قاجار هاي وطن فروش در قراردادهاي ننگين ترکمانچاي و گلستان به روس داده شد . فردوسي بزرگ آن را نوش آذر ناميده است . فردوسي مي فرمايد : شهنشاه لهراسب در شهر بلخ - بکشتند و شد روز ما تار و تلخ - و از آنجا به نوش آذر اندر شدند - رد و هيربد را همه سر زدند.

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده چهار قاپي:««چهار قاپو» يا «چهار قاپي» به معني «چهار در»، از جمله آتشکده هاي دوره ساساني در شهر مرزي قصر شيرين است. اين آتشکده از نوع آتشکده هايي است که داراي دالان طواف بوده و به مرور زمان رواق آن فرو ريخته است و تنها در برخي از قسمت ها، آثاري از آن ديده مي شود. اين آتشکده اتاقي مربع شکل به ابعاد 25×25 متر است و سقفي گنبدي شکل به قطر شانزده متر داشت که متأسفانه اکنون اثري از آن باقي نمانده است و تنها بقاياي گوشواره ها در چهار گوشه آن ديده مي شود. اين اتاق مربع شکل داراي چهار درگاه ورودي است که به رواق اطراف فضاي مرکزي منتهي مي شوند. در اطراف اين بنا مجموعه اتاق ها و فضاهايي وجود دارد که بخش هايي از آن در نتيجه کاوش هاي باستان شناختي سال هاي اخير شناسايي شده است. اين بنا با استفاده از مصالح محلي از قبيل لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده و گنبد آن آجري بوده است.اين بنا از جمله بناهاي تقويمي ايران بوده که جهت تشخيص شروع فصول سال از آن استفاده مي شده است.اين اثر تاريخي به جا مانده از دوره ساسانيان در نتيجه جنگ با عراق دچار آسيبهاي فراواني شد و هم اکنون در حال مرمت است.

آتشکده سيروان : اين آتشکده پيش از به پادشاهي رسيدن انوشيروان دادگر محل بت ها بود و پس از وي بت ها ويران شدند و آتش مقدس را در آنجا قرار دادند . محل آن سيروان و ري بوده است . به گفته مسعودي تاريخ نگار مشهور اين آتشکده در پيش از ظهور زرتشت ساخته شده است .

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده نياسر : اين آتشکده توسط شاهنشاه اردشير بابکان ساخت شده است طول و عرض آن 14 متر در 14 متر مي باشد . اين بنا پس از يورش تازيان ويران شد ولي سپس توسط مردم بازسازي گشته است و امروز تقريبا سالم مي باشد و همه ساله بازديد کننده هاي زيادي از سراسر ايران به اين مکان مي روند . نياسر در 35 کيلومتري شمال غربي شهر کاشان قرار دارد و در منطقه اي کوهستاني در ارتفاعات کرکس مي باشد . چشمه اي باستاني به نام چشمه اسکندر نيز در آنجا قرار دارد . در نياسر غاري که متعلق به دوره پارتيان بوده است نيز وجود دارد . به احتمال قوي اين غار معبد ميترايي بوده است که امروزه از مکانهاي ديدني اين شهر مي باشد.

آتشکده اردشير : در استخر استان فارس مي باشد که نام ديگرش آتشکده آناهيتا يا ناهيد مي باشد . چون اردشير بابکان بنيانگذار سلسله ساساني از خانواده موبدان بزرگ بوده است به همين دليل اين آتشکده را به شادماني برقراري سلسله جديدش در ايران ساخت . در تاريخ بلعمي و طبري آمده است که چون يزدگرد سوم نوه خسروپرويز بوده است پس بزرگان ايران او را به مقام پادشاهي رسانند و در آتشکده اردشير استخر تاج شاهنشاهي را بر سر وي گذاشتند و سپس او را به پايتخت ايران در بغداد تيسپون فرستادند .

آتشگاه سراب ذهاب : در شمال خاوري تپه ي سراب کرمانشاه در 300 متري ازراه کنوني بازماند هاي آتشکده يي ديده ميشود به اندازه هاي 4.77 در 5.95 متر از قـلوه سنگ ولابندوديواري به پهـناي 0.6 متر .در دوبر خاور .شمال بخشي از گنبد آتشکده به چشم ميخورد .ورودي تشکده با تاقي گهـواره يي به پهـناي 0.6 وبلندي 1 متر است .بلندي کنوني آتشگه 2.5 متر است .

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده آناهيتا يا معبد آناهيتا : آناهيد يکي از چهار عنصر مقدس آب و آتش و هوا و خاک است . در معني مي توان گفت که پاک و با عفت و با تقوي است که ارمنيان درست آن را تلفظ ميکنند . اين زيارتگاه پس از آذرگشسب از بزرگ ترين مکانهاي باستاني و مقدس ايران بوده است که از دوره شاهنشاهي اشکاني ( پارتيان ) باقي مانده است . در شهر کنگاور در مسير کرمانشاهان قرار دارد . ستون ها و پلکان اين معبد هنوز پس از بيش از 2000 سال باقي و مستحکم است . اين مکان در شهر کردنشين ايران بوده است و در نزد کردان آريايي داراي احترام خواصي مي باشد . کردستان ايران و منطقه اورامان آن يکي از مشهور ترين مناطق اصيل ايران است که هنوز بسياري زرتشتي دارد و به زبان پهلوي سخن مي گويند . ريشه زبان کردي امروزي نيز پهلوي باستاني ايران است . پير شهريار يا پير شاليار از افراد مشهور هورامان کردستان است که وي موبدي زرتشتي بود و چند کتاب از وي بر جاي مانده است . ابن فقيه در کتاب مشهور البلدان نوشته است : هيچ ستوني شگفت انگيز تر از ستونهاي معبد آناهيتا کنگاور نيست .

آتشکده دارابگرد : به گفته تاريخ مروج الذهب مسعودي اين آتشکده به فرمان اشو زرتشت بنا گشت . زرتشت به يستاف شاه فرمان داد تا آتش مقدس جمشيد شاه را که مورد احترام وي بوده است را بيابند و بياورند . يستاف شاه اين آتش را در خوارزم پيدا نموده است و به دارابجرد فارس آورد و اطرف آن را شهر زيبايي ساخت . اين آتشکده در سال 332 هجري قمري به نام آتشکده آذر جوي ناميده مي شده است .

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده باکو : آتشکده اي بزرگ بوده است در ايران شمالي ( باکو ) که در نزديکي چاه نفت قرار داشته است . محل آن در روستاي سوراخاني در 15 کيلومتري باکو مي باشد تاريخ ساخت آن به سال 400 پيش از ميلاد توسط ايرانيان مي باشد . بدليل مواد نفتي موجود اين منتطقه اين آتشکده هميشه در نزد ايرانيان روشن و برافروخته بوده است . باکو از باگوان زبان پهلوي ايران گرفته شده است و شهري ايران است که در دوره قاجار به روس فروخته شد . اين مکان مقدس پس از يورش تازيان ويران شد ولي سالها بعد از آن دوباره مرمت و بازسازي شد ولي آتش آن خاموش بود تا سال 1975 که آتش آن دوباره روشن گشت و به مکاني توريستي تبديل شد.

آتشکده شاهپور : در ساحل خليج قسطنطنيه روم پس از اينکه شاهنشاه شاپور پسر اردشير پسر بابک وارد شد آن را ساخت و تا دوران خلفاي اسلامي نيز پا برجا بود .

آتشکده پوران : اين مکان توسط ملکه پوران دخت ساساني دختر شاهنشاه خسروپرويز ساساني در عراق عجم در نزديکي مدينه السلام ساخته شده است .

آتشکده کرکويه : اين آتشکده در شمال سيستان کنوني قرار داشته است .احترام بسياري مردمان اين شهر براي اين آتشکده قائل بودند و به گنبد رستم نيز مشهور بوده است . اين آتشکده تا قرن 17 هجري که قزويني آن را وصف کرده است بسيار خرم و زيبا بوده است ساخت آن به روزگار کيخسرو باز ميگردد که بسيار کهن است . دو شاخ بزرگ گاو داخل آن قرار داشته است و در وسط آنها آتشگاه قرار داشته است .

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده کاريان : نام ديگر آن آتشکده آذرفرنبغ يا آذر خورداد است که در معني مي شود آتش فره ايزدي . مکان آن در شهر فيروز آباد يا اردشير خره يا اردشير خوره در صد و بيست کيلومتري جنوب شيراز است و کاخ بزرگ آن که توسط شاهنشاه اردشير بابکان ساخته شده بود هم اکنون فرو ريخته است . اردشير به همين جهت نام شهر را ارتخشر خوره ( ارت خشتر ) ناميد . در معني کل مي شود شهر شکوه و جلال اردشير . خوره به معني فر و شکوه و جلال است . شهر گور يا فيروز آباد نيز بعدها نام گرفت . اين مکان از زيارتگاههاي بزرگ مردمان فلات ايران بوده است . فخر الدين اسعد گرگاني در داستان ويس و رامين که به دوره شاهنشاهي اشکانيان مربوط است نوشته است .

آتشکده بارنوا : به گفته مسعودي دومين روز پس از به قدرت رسيدن شاهنشاه اردشير بابکان اين آتشکده ساخته شد . مکان آن در جنوب ايران است .

آتشکده سرده : در يزد بخش تفت روستايي به نام سرده قرار دارد که داراي آتشکده اي کوچک بوده است . پس از يورش تازيان مردم از نابودي آتش اين مکان توسط آنان جلوگيري کردند .

آتشکده آذرباد : آتشکده اي در تبريز بوده است که در متون پهلوي آذربادگان هم نوشته شده است به معني نگهدارنده آتش . به احتمال قوي اثري از آن به جاي نيست.

[Only registered and activated users can see links]

آتشکده خوار اصفهان : حمزه اصفهاني مي نويسد اردشير در يک روز سه آتشکده در اصفهان يا اسپهان بنا کرد . يکي در شرق . ديگري در ميان شهر و آخري در غرب شهر . دليل آن را از طلوع خورشيد تا غروب آن دانسته است . اولي به نام آتشکده اردشير است که در منطقه قلعه ماربين يا مارين واقع شده است . دومي آتشکده زروان نام دارد که در قريه دارک از روستاي خوار است . سومي آتشکده مهر اردشير نام دارد که در اردستان واقع شده است . مهم ترين و سالم ترين آنها در کوه آتشگاه امروزي واقع است . ارتفاع آن از دشت 200 متر و از شهر اصفهان 8 کيلومتر فاصله دارد . معبد آن نيمه ويران است و امروزه به آتشکده اصفهان معروف است .

زيارتگاه پير هريشت : اين مکان در 14 کيلومتري شهر اردکان يزد قرار دارد . به باور ايرانيان اين مکان جايگاه ابدي يکي از نديمگان شهبانو دختر يزدگرد سوم شاهنشاه ايران است که پس از تعقيب تازيان به اين مکان پناه برده است و در آنجا هنگام نيايش ناپديد شده است . اين مراسم از هفتم تا يازدهم فروردين ماه برگزار مي شود که برابر است با روز امرداد تا خورداد روز از فروردين ماه هر سال .

زيارتگاه ستي پير : زيارتگاه ستي پير در نزديکي مريم آباد يزد قرار دارد بناي آن مانند قلعه است که آثار چهار برج باستاني در اطراق قلعه ديده مي شود . مراسم اين زيارتگاه در بيست و چهارم خرداد ماه هر سال برابر با روز اشتاد از ماه خورداد باستاني اجرا مي گردد.

زيارتگاه پير سبز : نام ديگر اين زيارتگاه چک چکو است که در فاصله 65 کيلومتري شمال غرب يزد در دامنه کوهي آهکي قرار دارد . اين مکان از مهم ترين و مشهور ترين زيارتگاههاي ايران و جهان است . به صورتيکه بسياري از زرتشتيان کشورهاي اطراف ( هند - پاکستان - تاجيکستان و . . . ) هر ساله در مراسم اين زيارتگاه شرکت ميکنند . محل اين زيارتگاه در دامنه کوهي با شيب زياد قرار دارد . اين مراسم از 24 تا 28 خرداد هر سال برابر با روز اشتاد تا انارم از ماه خورداد باستاني اجرا مي گردد .

زيارتگاه پير نارستانه : اين زيارتگاه در داخل دره اي واقع شده است که سه طرف آن را کوه پوشانده است و در 30 کيلومتري شرق يزد قرار دارد . مراسم اين نيايشگاه از روزهاي 2 تا 6 تير ماه برگزار مي شود که برابر است با سپندارمذ روز تا آذر روز از تير ماه . چشمه اي زيبا نيز در کنار اين نياشگاه قرار دارد که آب آن از بارندگي تامين مي شود . بسياري از ايرانيان بر اين باور هستند که اين مکان آرامگاه شاهنشاه اردشير ساساني بنيانگذار سلسله ساسانيان است که به اردشير پاپکان شناخته مي شود . مردم در اين روز در اين مکان حاضر مي شوند و به روان انوشه نياکان ايران و جانباختگان راه ميهن و بزرگان از دينا رفته ايران درود مي فرستند .

زيارتگاه پير بانو : اين زيارتگاه به باور مردمان آرمگاه شهبانوي ايران است که خاتون بانو نام داشته و در فاصله 120 کياومتري شمال غربي يزد و در جنوب شهر عقدا و در بين دره اي به نام زرجو قرار دارد . ساکنان اين روستا با آب چشمه زندگي خود را مي گذارنند . زمان اين مراسم از 13 تا 17 تير ماه است که برابر است با مهر روز تا ورهرام روز از تير ماه باستاني . اين نيايشگاه در مسير رودخانه فصلي قرار دارد .

زيارتگاه پير نارکي : در فاصله 55 کيلومتري شهر يزد و غرب شهرستان مهريز در دامنه کوه بلندي با سنگهاي آهکي سياه اين زيارتگاه واقع شده است . در اين نياشگاه چشمه آب زيبايي وجود دارد . عده اي بر اين باور هستند که اين مکان آرمگاه نازبانو شهبانوي ايران است . مراسم اين نيايشگاه از 11 تا 15 امرداد ماه است که برابر است با روز دي به مهر تا فروردين روز از ماه امرداد باستاني .

زيارتگاه درب مهرهاي كرمان : آتشكده محله ي دولتخانه از دهش شادروان پولاد اسفنديار يزدي مقيم بمبئي در سال 1280 خورشيدي بنا شده است و تا امروز پرستشگاه زرتشتيان مي باشد و هزينه هاي آن از كمك زرتشتيان تهيه مي شود . آتش اين آتشكده تا كنون نيز روشن بوده و هرساله در روز يازدهم دي ماه در اين محل برگزار مي شود كه به گهنبار دولتخانه معروف است . يكي ديگر از آتشكده هاي مهم و جديد كرمان كه تا امروز نيز پابرجاست و مردم براي روزهاي فرخنده به آنجا رفته و شمع و عود روشن مي كنند، آتشكده واقع در كوچه ي دبيرستان ايرانشهر است . دربمهر نو كرمان به وسيله ي دهشمندان قنات غساني (يكي از دهات اطراف كرمان) ساخته شده است و آتش ورجاوند دربمهر قنات غسان به دربمهر كنوني منتقل گشت بخشي از هزينه دربمهر نو از دهش موبدزادگان سرور و شيرين، دو خواهر قنات غساني به نامگانه پدرشان دستور رستم دستور مرزبان بنا گرديد. چون بناي دربمهر از دهش بهدينان قنات غسان بوده، آتش دربمهر قنات غسان به وسيله ي موبدان آنجا به نام موبد بهرام اسفنديار آريايي، موبد نوشيروان جهانگير اشيدري، و موبد گشتاسب بهمن پور جهانبخش به دربمهر كنوني منتقل گرديد . امروزه اين آتشكده شامل موزه اي است كه به ثبت اداره ي ميراث فرهنگي استان كرمان رسيده است و آثار و اسناد قديمي خانواده هاي كرماني و حتي نسخه هاي خطي قديمي و اشيايي چون چرخ چاه، چرخ ريس، سماور برنجي، اتوهاي ذغالي و در آنجا وجود دارد .

زيارتگاه شاورهرام ايزد : زيارتگاهي بيرون دروازه ي ناصريه و متصل به خيابان ناصريه است، اين محل در قديم معروف به پيرسنگي بوده و درب كوچكي از سنگ هم داشته است گذشته از زرتشتيان، مسلمان ها نيز به اين محل باور دارند و با پاكي نيت نيازهاي خود را از اين محل مي خواهند . چنين معروف است كه هنگام هجوم افغان ها به كرمان، شب را در كنار خندقي كه نزديك شاورهرام ايزد بود استراحت كرده تا فرداي آن روز، اين حدود را غارت كنند شبانه پرچم سبزي در اين محل ظاهر گشت و در قلب سپاه آنان افراشته و برپا شد. افغان ها به گمان اينكه دشمن به ايشان حمله ور شده در تاريكي شب به كشتن يكديگر پرداختند و پاي به فرار گذاشتند

علت ديگري كه باعث شده به اين محل احترام بگذارند اين است كه محمد اسماعيل خان حاكم كرمان، جد سردار نصرت اسفندياري مصمم بود كه مسير دروازه ي ناصريه را از اواسط شاورهرام ايزد بگذرانند. هرچند زرتشتيان عجز و التماس كردند تا او را از اين تصميم منصرف كنند مؤثر واقع نشد، شبانه پيرمردي سفيدپوش و نوراني از چاهي كه در اين محل قرار دارد خطاب به او گفت: تو مي خواهي خانه ي مرا خراب كني؟ خانه ات را خراب و افراد آن را پريشان خواهم كرد. فرداي آن روز محمد اسماعيل خان از تصميم خود دست برداشت و دستور داد روي آن چاه صفه اي بسازند. يكي از زرتشتيان اين عمل را به امر او انجام داد و اين صفه تا امروز وجود دارد و امروزه زرتشتيان در اين قسمت شمع روشن مي كنند.

زيارتگاه شاه مهرايزد : زيارتگاهي است در شمال شهر كرمان، اين محل را باغچه بوداغ آباد مي خوانند. جشن فرخنده ي سده و آتش افروزي اين جشن در اين محل برپا مي شود. اين محل داراي باغي است كه دو ساختمان با حوض نسبتا بزرگ و آشپزخانه اي كه تنور آن محل پخت نان و فضاي آن براي پخت آش و سيروگ در روزهاي مهرايزد است دارد. اين آشپزخانه از دهش هرمزديار خداداد اشيدري به نامگانه ي مادرش روانشاد ماه خورشيد اشيدري قنا غساني بوده است اين زيارتگاه كه مورد توجه و باور بسياري از مسلمان ها نيز هست، در روزهاي فرخنده شاهد خيرات جمعيت زيادي از زرتشتيان مي باشد . چند سال قبل تالاري از دهش رشيد نيك بخش در اين مكان ساخته شد كه مراسم عروسي و جشن هاي مهم زرتشتيان كرمان چون سده در آنجا برگزار مي شود. در مقابل شاه مهرايزد زميني است كه در روز جشن سده خرواري از هيزم در آنجا افروخته مي شود.

آرامگاه مقدس جاماسب فيلسوف : اين اثر باستاني و با ارزش در حدود 85 كيلومتري جنوب شرقي شيراز كه در مسير جاده شيراز جهرم در سمت راست جاده و نرسيده به شهر خفر قرار گرفته است كه پس از ورود به جاده فرعي به روستاي كراده منتهي مي شود و پس از آن در شرق كراده روستاي گاره واقع شده كه آرامگاه جاماسب حكيم در بيرون اين روستا قرار دارد فاصله روستاي كراده تا روستاي گاره دو كيلومتر است كه از ميان كوچه باغ هاي سرسبز راهي باريك و خاكي ناهموار را به طرف آرامگاه طي مي كند . نام اصلي اين روستا گاره يا كاره مي باشد كه اهالي منطقه به آن جومه بزرگي مي گويند كه مخفف جاماسب بزرگ است . اهالي منطقه جاماسب را به كسر « س » تلفظ مي كنند . پيرمردان و پيرزنان اين منطقه جاماسب را خانباز هم مي خوانند و درباره جاماسب يا خانبازخان داستان ها و اشعار بسياري در منطقه استان فارس گفته شده است . از جمله مي گويند كه خداوند به جاماسب گفت : كه در روزي معين عمرت به پايان مي رسد و جاماسب در روز موعود به اين منطقه وارد شده و در همان جا جان به جان آفرين تسليم كرد و اهالي گاره برايش مقبره اي ساختند.

زيارتگاه ميترايي قلعه کنگلو : اين بنا که به نخستين نيايشگاه ساساني معروف است در مازندران واقع شده است . ديواره هاي آن از جنس گچ و ساروج مي باشد و زير بناي آن 50 متر مربع است . بناي اصلي آن در سه طبقه بوده است که امروزه فرو ريخته است . شمال اين بنا به کوهي بزرگ و صخره اي به نام خورنرو راه دارد .

نيايشگاه دهانه غلامان : در 44 کيلومتري شهرستان زابل در 40 سال پيش به ياري طوفاني بزرگ شهري از زير خاک بيرون آمده است که سال ساخت آن به 500 پيش از ميلاد باز ميگردد . شنهاي رونده اين شهر را به مدت بيش از 2000 سال از ديد عموم مخفي نگاه داشته بوده است در کنار اين شهر بنايي چهارگوش به وسعت 2500 متر مربع مي باشد که زيارتگاه ديني ايرانيان بوده است که سکوههاي بلند آن نشان از اجراي مراسم ديني مردم اين منطقه داشته است .

بن مايه اين نوشتار

مروج الذهب - ابوالحسن علي بن حسين مسعودي - ذکر آتشکده هاي ايرانيان

دانشنامه مزديسنا - دکتر جهانگير اوشيدري

البلدان - احمد ابن ابي يعقوبي

مسالک الممالک - ابو اسحق ابراهيم اصطخري

سايت فرهنگي يتاآهو زرتشتيان