احزاب و تشکیلات سیاسی در ایران نسخه متنی

جـنـگ عـراق بـا ايـران ، اقـدام بـه دسـتـگيرى رهبران و اعضاى حزب شد. بدين ترتيب مرگ حزب توده فرا رسيد. (62) البته هنوز در خارج از كشور، هر از چند گاه ، مـطـالبـى بـا عـنوان حزب توده ايران منتشر مى شود، ليكن با فرو پاشى كمونيسم در كشور شوروى سابق و تجزيه آن ، چنين فعاليتى را نمى توان در حد فعاليتهاى يك حزب دانست .

چه كسانى ؟

1 - بنيانگذاران :

اسامى آنان كه توسط (رضا روستا) گردهم آمدند، عبارت است از: سليمان مـحـسـن اسـكـنـدرى (شـاهـزاده قـاجـار و به ظاهر غير كمونيست )، محمد بهرامى ، جعفر پيشه ورى (63)، مرتضى يزدى ، حسين مهانى ، محمود بقراطى ، محمد على شريفى ، احمد اسپهانى ، مـيـر قـاسـم چـشـم آذر، رسـول پـيـر مرادى ، منصور ركنى ، بزرگ علوى ، عبدالحسين نوشين ، ابـوالفـضـل فـرهى ، فرخى دهقانى ، احسان طبرى ، و عده ديگرى كه چند ماه بعد ملحق شدند و عـبـارت بـودنـد از: نـورالديـن المـوتـى ، ضـيـاءالديـن المـوتى ، عبدالصمد كامبخش ، اردشير آوانسيان و ... .

بـيـشـتـر بنيانگذاران حزب از زمينداران و مالكان بزرگ بودند. برخى از آنها قبلاً در سازمان فـرامـاسـونـرى (حـزب جـاسـوسـان انـگـليس ) و حزب دمكرات (حزب تند رو و تروريست صدر مشروطيت ) تجربه كار حزبى داشتند. (64)

2 - رهبران :

در معرفى مختصرى از رهبران و افراد كاملاً صاحب نفوذ در حزب مى توان گفت :

الف ـ سـليـمـان مـحـسـن اسـكـندرى :

از شاهزادگان قاجار بود. سابقه كار حزبى در تشكيلات فـرامـاسونرى و حزب دمكرات داشت . در سال 1302 وزير معارف رضا خان شد. مدتى نماينده مـجـلس بود و در جريان تغيير سلطنت ، راءى مثبت به رضا خان داد. خود را يك ملّى گرا و مسلمان معتقد معرفى مى كرد. او تا زمان مرگش ، مانع از شركت زنان در حزب توده شد. (65)

ب ـ رضـا رادمـنـش :

دكـتـراى فـيـزيـك داشـت و از سـال 1327 بـه مـدّت بـيـسـت سال در خارج ، حزب را رهبرى مى كرد. از دوستان صدام حسين بود و به كمك او زندگى راحتى را در بـغـداد مـى گـذرانـيد. زياد لاف مى زد و هوش و تدبير خود را بسيار عالى مى دانست . با اعـضـاى حزب ، همانند يك خان برخورد مى كرد.

(پدر بزرگ مادرى او از خانهاى معروف لاهيجان بـود.) در مـقـابـل قـدرت ، تـسليم و خوار بود. به رضا شاه و محمد رضا علاقه داشت . بسيار عياش بود و همسرش بارها مى گفت : (من و شوهرم يكديگر را كاملاً آزاد كرديم !) (66)

ج ـ ايرج اسكندرى :

از شاهزادگان قاجار و فردى معاشرتى ، طنز گو، قمارباز و خوشگذران بـود. در شـانـزده سـالگـى بـه فرانسه رفت و تحصيلاتى در زمينه حقوق كسب كرد. در زمان رضـا شـاه قـاضـى بود.

در زمان محمد رضا نيز چند ماهى در كابينه قوام وزير بود وهميشه در زندگى خود به اين وزارت

4 - 3 ماهه افتخار مى كرد. او به شاه و سياست سرمايه دارى وى ، هـويـدا، شـريـف امـامـى و سـنـجـابـى عـلاقـه داشـت . دوران رهـبـرى او از 1347 تـا 1357 بـه طول انجاميد. (67)

د ـ نـورالدين كيانورى :

همزمان با پيروزى انقلاب اسلامى به رهبرى حزب توده رسيد. او نوه نـاخـلف شـهـيـد شـيـخ فضل ... نورى بود. بر خلاف رادمنش و اسكندرى ، علاقه اى به مشروب نـداشـت . چـهـل سـال بـراى ك . گ . ب (سـازمـان امـنـيـت شـوروى ) جـاسـوسـى كـرد. او بـه مـاكـيـاول (68)، قـدرت ، ثـروت ، جـمـع آورى و گـزارش ريـزتـريـن اطـلاعات ، بهره بردارى از زنان به منظور جاسوسى و هوسرانى ، باند بازى ، پنهانكارى و ... علاقه داشت . رفتار او كاملاً بى رحمانه ، رنجاننده و هراس آفرين بود. تحصيلات او در زمينه معمارى بود و در جـعـل اسـنـاد، بـخـصـوص گـذرنـامـه ، تـخـصـّص داشـت . وى سـرانـجـام در سال 1361 دستگير شد. (69)

ه‍ ـ عـبدالصمد كامبخش :

از افراد با نفوذ و جزو هياءت دبيران حزب توده بود. تحصيلات عادى فـيزيك و دوره خلبانى را در روسيه ديده بود و در همانجا به استخدام سازمان امنيت شوروى در آمـده بود. وى به دليل جاسوسى از نيروى هوايى رضا خان اخراج شد و به همراه گروه (53 نفره ) به زندان افتاد. او در زندان اعترافات مفصّلى كرد و بسيارى از دوستانش را لو داد. در جـريـان اشـغـال ايـران تـوسـط شـوروى ، بـه سال 1320 از زندان آزاد شد. او رئيس سازمان نـظـامـى حـزب بـود كـه وظـيـفـه عـمـده اش جـمـع آورى