ريا در عبادت
حديث شريف: 1 - امام صادقعليه السلام از پدرانشعليه السلام روايت مىكند كه:انّ رسول اللَّهصلى الله عليه وآله سئل فيما النجاة غداً؟ فقال: "إنّما النجاة في أنلاتخادعاللَّه فيخدعكم؛ فإنّه من يخادع اللَّه يخدعه، ويخلع منه الإيمان،ونفسه يخدع لو يشعر".قيل له: فكيف يخادع اللَّه؟قال: "يعمل بما أمره اللَّه ثمّ يريد به غيره. فاتّقوا اللَّه في الرياء، فإنّهالشرك باللَّه. إنّ
المرائي يدعى يوم القيامة بأربعة أسماء: يا كافر، يا فاجر،يا غادر، يا خاسر! حبط عملك وبطل أجرك، فلا
خلاص لك اليوم، فالتمسأجرك ممّن كنت تعمل له"(72).از پيامبر خداصلى الله عليه وآله سؤال شد كه در فرداى قيامت نجات به چيست؟ فرمود:"همانا نجات در اين
است كه خدا را فريب ندهيد كه او شما را فريب مىدهد، زيراكسى كه باخدا از راه نيرنگ وخدعه وارد شود،
خدا اورا فريب مىدهد وايمان را ازدل او برمىگيرد، واو اگر مىفهميد، در واقع خود را فريب داده
است."
گفته شد: انسان چگونه خدا را فريب مىدهد؟فرمود: "به آنچه خدا فرمان داده عمل مىكند اما با آن عمل، ديگرى را قصدمىكند. از خدا بترسيد در ريا
كردن، زيرا ريا، شرك به خدا است. ريا كار درروز قيامت به چهار نام خوانده مىشود: اى كافر! اى فاجر! اى
خيانتكار! اىزيانكار! عمل تواز بين رفت وپاداش تو باطل شد، وامروز خلاصى ورهايى براىتونيست.پاداش خود را از همان كسى بخواه كه براى او اعمالت را انجام مىدادى."
2 - امام صادقعليه السلام به عباد بن كثير بصرى در مسجد فرمود:"ويلك يا عبّاد، إيّاك والرياء، فإنّه من عمل لغير اللَّه وكله اللَّه إلى مَن عملله"(73)."واى برتو اى عباد! از ريا كردن بپرهيز زيرا كسى كه براى غير خدا عمل كند،خدا او را به همان كسى
وامىگذارد كه براى او عمل را انجام داده است."
3 - امام باقرعليه السلام فرمود:"لو أنّ عبداً عمل عملاً يطلب به وجه اللَّه والدار الآخرة وادخل فيه رضاأحد من الناس كان مشركاً"(74)."اگر بندهاى عملى را انجام دهد كه رضاى خدا واخرت را باآن مىخواسته اماخشنودى يكى از مردم را نيز
باآن آميخته باشد، اومشرك است."
4 - امام صادقعليه السلام فرمود:"اجعلوا أمركم هذا للَّه ولا تجعلوه للناس؛ فإنّه ما كان للَّه فهو للَّه،وما كان للناس فلا يصعد
إلى اللَّه"(75)."كار خود را براى خدا قرار دهيد وآنرا براى مردم انجام ندهيد، زيرا آنچهبراى خدا بوده است، براى
خدا است، وآنچه براى مردم بوده است، به پيشگاهخداوند صعود نمىكند."
5 - زراره مىگويد:سألت أبا جعفرعليه السلام عن الرجل يعمل الشيء من الخير فيراه إنسان فيسرّهذلك، قال: "لا بأس، ما
من أحد إلّا وهو يحبّ أن يظهر له في الناس الخير،إذا لم يكن صنع ذلك لذلك"(76).از امام باقرعليه السلام سؤال كردم درباره شخصى كه كار خيرى انجام مىدهد وانسانىاورا مىبيند
پس او از اين امر خوشحال مىشود آيا اين ريا است؟ فرمود: "اشكالندارد، زيرا هيچ كسى نيست مگر اينكه
دوست دارد بين مردم به خير وخوبىمعرفى شود، اما بشرطى كه او آن كار را بخاطر آن )يعنى شهرتطلبى و
در ميانمردم مطرح شدن(، انجام نداده باشد."
6 - راوى مىگويد:قلت لأبي عبداللَّهعليه السلام: الرجل يدخل فيالصلاة فيجود صلاته ويحسنها،رجاء أن يستجر بعض من
يراه إلى هواه، قال: "ليس هذا من الرياء"(77).به امام صادقعليه السلام عرض كردم كه شخصى وارد نماز مىشود پس نمازش را خوبونيكو انجام مىدهد
به اميد اينكه كسانى كه اورا مىبينند، جذب او وطرفدار آييناو شوند. فرمود: "اين ريا نيست."
7 - امام صادقعليه السلام فرمود:"كونوا دعاة للناس بغير ألسنتكم، ليروا منكم الورع والاجتهاد والصلاةوالخير، فإنّ ذلك داعية"(78)."باغير زبان، دعوتگران مردم به خير وخوبى باشيد تا از شما در عملپرهيزكارى، كوشش، نماز وكارهاى
خير ببينند وهمين خود، داعى آنها به خيروخوبى خواهد شد."