لطفا منتظر باشید ...
حديث شريف
1 - در تفسير سخن خداوند كه فرمود: )الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَاماًوَقُعُوداً وَعَلَىجُنُوبِهِمْ(، امام باقرعليه السلام فرمود:"الصحيح يصلّي قائماً، والمريض يصلّي جالساً، وعلى جنوبهم الذييكون أضعف من المريض الذي يصلّي
جالساً"(91)."شخص سالم، ايستاده نماز مىگزارد وشخص بيمار، نشسته نماز مىخوانداما كسى خوابيده برپهلو نماز
مىخواند كه ناتوانتر از بيمارى باشد كه نشسته نمازمىخواند."
2 - امام علىعليه السلام در حديثى فرمود:"... وقم منتصباً؛ فإنّ رسول اللَّهصلى الله عليه وآله قال: من لم يقم صلبهفلا صلاة له"(92)."راست بايست زيرا پيامبر خداصلى الله عليه وآله فرمود: كسى كه )در نماز( راستنايستد نمازى براى او
نيست."
3 - از امام كاظمعليه السلام سؤال شد درباره شخصى كه در حال نماز، بهديوار مسجد تكيه دهد يا در حال
ايستاده وبدون علت وبيمارى، دستبرروى ديوار بگذارد؟ فرمود:"لا بأس"(93)."اشكال ندارد."
4 - از امام صادقعليه السلام سؤال شد درباره مردى كه نماز براو نشستهواجب است اما او فراموش كرده
ودر حال ايستاده نماز را شروع كردهوبعد يادش آمد كه وظيفه او نشستن است؟ امامعليه السلام فرمود:"يقعد ويفتتح الصلاة وهو قاعد، ولا يعتدّ بافتتاحه الصلاة وهم قائم،وكذلك إن وجبت عليه الصلاة من
قيام فنسي حتّى افتتح الصلاة وهو قاعد،فعليه أن يقطع صلاته ويقوم فيفتتح الصلاة وهو قائم ولا يعتدّ
بافتتاحه وهوقاعد"(94)."مىنشيند ودر حاليكه نشسته، نماز را آغاز كند وبه اينكه در حال ايستادهنماز را افتتاح كرده اعتنا
نورزد، وهمچنين اگر براو نماز در حال ايستاده واجببوده واو فراموش كرده ونشسته نماز را آغاز كرده
است، بايد نماز را قطع كندوبايستد ودر حاليكه ايستاده، نماز را آغاز نمايد وبه اينكه در حال نشسته
نماز راآغاز كرده، اعتنا نكند."
5 - در روايتى آمده است كه:انّ الإمام علي بن الحسينعليهما السلام شوهد في فناء الكعبة في الليل وهو يصلّيفأطال القيام
حتّى جعل يتوكّأ مرّة على رجله اليمنى، ومرّة على رجلهاليسرى"(95)."امام زين العابدينعليه السلام شبانگاه در كنار كعبه مشاهده شد كه نماز مىخواندوقيام )ايستادن(
را آنقدر طول داد كه گاهى روى پاى راستش و گاهى روى پاىچپش تكيه مىكرد."
6 - رسول خداصلى الله عليه وآله فرمود:"المريض يصلّي قائماً، فإن لم يستطع صلّى جالساً، فإن لم يستطعصلّى على جانبه الأيمن، فإن لم
يستطع صلّى على جانبه الأيسر، فإن لميستطع استلقى وأومأ إيماءً وجعل وجهه نحو القبلة، وجعل
سجودهاخفض من ركوعه"(96)."شخص مريض ايستاده نماز مىخواند پس اگر نتوانست، نشسته بجا مىآوردواگر نتوانست، برپهلوى راست
واگر نتوانست، برپهلوى چپ خود نمازمىخواند، واگر نتوانست به پشت بخوابد واشاره كند وصورتش را به
طرف قبلهقرار دهد واشاره به سجده را پايينتر از ركوع قرار دهد."
7 - امام صادقعليه السلام فرمود:"يصلّي المريض قائماً، فإن لم يقدر على ذلك صلّى جالساً، فإن لم يقدرأن يصلّي جالساً صلّى مستلقياً،
يكبّر ثمّ يقرأ، فإذا أراد الركوع غمض عينيهثمّ سبّح، فإذا سبّح فتح عينيه، فيكون فتح عينيه رفع
رأسه من الركوع، فإذاأراد أن يسجد غمض عينيه ثمّ سبّح، فإذا سبّح فتح عينيه، فيكون فتح عينيهرفع
رأسه من السجود، ثمّ يتشهّد وينصرف"(97)."شخص مريض ايستاده نماز مىگزارد واگر قدرت ايستادن نداشته باشد،نشسته نماز بخواند، واگر قدرت
نشستن هم نداشته باشد، خوابيده به پشت نمازبخواند، بدين ترتيب كه تكبير بگويد سپس قرائت را بجا آورد
وزمانى كه قصدركوع كرد، چشمانش را فروبندد وسپس تسبيح بگويد. وقتى تسبيح گفت،چشمانش را باز كند. پس
باز كردن چشم به معناى سر برداشتن از ركوع استوهمچنين وقتى كه قصد سجده كرد، چشمانش را ببندد
وتسبيح بگويد وبعد ازتسبيح، چشمانش را باز كند وباز كردن چشم به معناى سر برداشتن از سجدهاست. سپس
تشهد بگويد ونماز را تمام كند."
8 - سماعه مىگويد:سألته )أي الإمام المعصومعليه السلام( عن المريض لا يستطيع الجلوس،قال: "فليصلِّ وهو مضطجع، وليضع
على جبهته شيئاً إذا سجد فإنّه يجزيعنه، ولم يكلّف اللَّه ما لا طاقة له به"(98).از امام معصومعليه السلام پرسيدم درباره مريضى كه نمىتواند بنشيند. فرمود:"درحال خوابيده نماز
بخواند، ودرهنگام سجده چيزى بر پيشانىاش بگذاردواين كفايت مىكند وخداوند او را به چيزى بالاتر
از قدرتش تكليف نمىكند."
9 - عمر بن اذينه مىگويد:"كتبت إلى أبي عبداللَّهعليه السلام أسأله ما حدّ المرض الذي يفطر فيه صاحبه،والمرض الذي يدع
صاحبه الصلاة قائماً؟ قال: "بل الإنسان على نفسهبصيرة، ذاك إليه هو أعلم بنفسه"(99).به امام صادقعليه السلام نوشتم واز او پرسيدم مرضى كه با آن روزه افطار مىشودوانسان نماز
ايستاده را ترك مىكند كدام است؟ وحدّ ومرز آن چيست؟ امامعليه السلامفرمود: "انسان برنفس خود
آگاه است. تشخيص اين مرض مربوط به خود اوستواو داناتر به خويشتن است."
ودر روايت ديگر آمده است:"هو أعلم بما يطيقه"(100)."او داناتر است به آنچه قدرت وتوان آن را دارد."
10 - ليث مرادى روايت مىكند كه:أنّه سأل أبا عبداللَّهعليه السلام عن الرجل يرعف من زوال الشمس حتّى يذهبالليل، قال: "يومئ
إيماءً برأسه عن كلّ صلاة"(101).از امام صادقعليه السلام پرسيده است درباره مردى )شخصى( كه از زوال خورشيد،خون دماغ شده تااينكه شب
هم مىگذرد، در نماز چه كند؟ امامعليه السلام فرمود:"براى هر نماز باسرش اشاره كند."
11 - از امام صادقعليه السلام درباره نماز در كشتى سؤال شد؟ فرمود:"إن كانت محمّلة ثقيلة إذا قمت فيها لم تتحرّك فصلِّ قائماً، وإن كانتخفيفة تكفأ فصلِّ قاعداً"(102)."اگر كشتى بار داشته وسنگين باشد به گونهاى كه وقتى مىايستى حركتنمىكنى، ايستاده نماز بخوان،
اما اگر سبك باشد كه به جلو حركت مىكند وتكانمىدهد، نشسته نماز بگزار."
12 - در حديث زراره از امام باقرعليه السلام آمده است:"إذا قمت إلى الصلاة فلا تلصق قدمك بالاُخرى، ودع بينهما فصلاًاصبعاً أقلّ ذلك، إلى شبر أكثره،
واسدل منكبيك، وارسل يديك،ولاتشبّك أصابعك، وليكونا على فخذيك قبالة ركبتيك، وليكن نظرك إلىموضع
سجودك..."(103)."وقتى به نماز ايستادى، پاهايت را به همديگر نچسبان وبين آن دو حداقل بهاندازه يك انگشت وحداكثر يك
وجب فاصله بده، وشانه هايت را پايين بيندازودستهايت را رها كن و انگشتانت را داخل همديگر نكن ودستها
روى رانها و برابرزانوهايت قرار گيرد ونگاه توبايد به جاى سجدهات باشد."
