در شرايط استثنايى
5 - اما در حالات استثنايى مانند بيمارى ياضعف ومانند آن بر نمازگزار است كه تاحدّ امكان، در حال قيامنماز بگذارد وبه تدريج از قياممستقل به قيام اعتماد بر چيزى، يا قيام با تكيه برديوار يا انسان
منتقلشود. واگر به هيچ شكلى قيام ممكن نبود، نشسته نماز بخواند واگرنشستن هم برايش مقدور نبود،
خوابيده بر پهلوى راست وگرنهبرپهلوى چپ، نماز بخواند ودر اين دو صورت بايد جلو بدنش بهطرف قبله
قرار گيرد. اگر بر پهلوى چپ ياراست هم امكان نداشت درحاليكه بر پشت خوابيده )مانند حالت احتضار( وكف
پاهايش بهسمت قبله باشد، نماز بگزارد.جزئيات وفروع اين مسأله به اين شرح است:الف - در حالات اضطرارى واجب است براى ركوع، اندكى خمشود ودر صورت امكان، برزمين سجده كند، واگر
امكان نداشت براىسجده هم، كمى بيشتر از ركوع، خم شود واگر از خم شدن هم عاجزبود، به جاى ركوع وسجده
باسر اشاره كند اگر آن هم امكان نداشت،بادوچشم اشاره نمايد، واحوط اين است كه در همه اين حالات،چيزى
را كه سجده برآن صحيح است، برپيشانى بگذارد.ب - براى كسى كه نشسته نماز مىخواند اگر بعد از آنكه در حالنشسته حمد وسوره را قرائت كند امكان
يابد كه براى ركوع بايستد،بنابر احتياط واجب بايد بايستد.ج - كسى كه نشسته نماز مىخواند اگر در اثناى نماز قدرت بر قيامپيدا كرد، بايد بقيه نمازش را در حال
ايستاده بخواند، وهمچنينكسى كه به حالت خوابيده نماز مىخواند، اگر در اثناى نماز
توانستبنشيند يا بايستد، بايد بقيه نماز را در حال نشسته ياايستاده تمام كند،ولى در زمانى كه از
حالتى به حالت ديگر منتقل مىشود نبايد چيزىبخواند.د - اگر بتواند ايستاده نماز بخواند، ولى نتواند ايستاده ركوع كند،ركوع را نشسته انجام دهد، واگر
بطور كلى از ركوع وسجود، عاجزباشد، ايستاده نماز بخواند وبراى ركوع وسجده باسر يا چشم اشارهكند،
وبنابراحوط در هنگام اشاره به سجده، چيزى را كه سجده برآنصحيح است، برپيشانى بگذارد.ه - اگر در اول وقت، عاجز از قيام باشد ولى گمان كند يا احتمال دهدكه در آخر وقت، قدرت بر قيام پيدا
مىكند، واجب است نماز را تا آخروقت به تأخير اندازد.و - اگر كسى قدرت برقيام داشته باشد ولىبترسد از اينكه اگرايستاده نماز بخواند، بيمارى او شدت پيدا
كند، براى او جايز است كهنشسته نماز بخواند، وهمچنين اگر بترسد از شدت يافتن بيمارى درصورتيكه
نشسته نماز بخواند، جايز است كه خوابيده بجا آورد.