لطفا منتظر باشید ...
سوم - احكام سجده
1 - بنابر احتياط واجب، سجده بايد به شكل معروف متداول بينمسلمانان انجام شود. پس افتادن از روبرزمين وچسباندن شكم بهزمين ودراز كردن پاها صحيح نيست، زيرا از نظر مسلمانان، سجدهبرآن صدق
نمىكند هرچند همه اعضاى هفتگانه هم به زمين گذاشتهشده باشد.2 - گذاشتن همه پيشانى بر زمين لازم نيست بلكه آن مقدارى كه درعرف سجده گفته شود كفايت مىكند.معمولاً اگر به اندازه يكدرهم از پيشانى را برزمين بگذارد، سجده تحقق مىيابد، واحوط ايناست كه
به كمتر از يك درهم اكتفا نشود، اگر چه به اندازه بند انگشتوآن مقدار كه پيشانى روى مسواك ياچوب
قرار مىگيرد هم كافىاست.3 - لازم است پيشانى بطور مستقيم بر محل سجده نهاده شود وهيچگونه حايل ومانعى در ميان نباشد. پس اگر
موى انبوهىبرپيشانى باشد كه مانع چسبيدن پيشانى بر محل سجده شود يا در محلسجده چيزى باشد كه سجده
برآن صحيح نيست مانند پارچه وغيره،سجده صحيح نيست اما در ساير اعضاى ششگانه سجدهاين شرط وجود
ندارد واگر حايلى هم در ميان باشد، سجدهصحيح است.4 - محل سجده بايد طورى باشد كه پيشانى روى آن استقرار يابدوآرام بگيرد. پس اگر خاك ياگل به قدرى سست
باشد كه پيشانى بر آنآرام نگيرد، سجده صحيح نيست واگر سفت باشد كه پيشانى برآناستقرار پيدا كند
اشكال ندارد.5 - اگر به پيشانى خاك يا گل بچسبد، بنابر احتياط براى سجده دومآنرا بايد پاك كرد.6 - در حالت عادى بايد در هنگام سجده كردن، باطن دوكف دست،روى زمين گذاشته شود. اما در شرايط اضطرارى
پشت دست هماشكال ندارد واگر يك يا هردو دست نمازگزار قطع شده باشد،نزديكترين قسمت باقيمانده را
بايد بر زمين بگذارد.7 - احتياط واجب اين است كه كف دست را به صورت پهنوگشاده، برزمين نهد پس در شرايط عادى، نهادن تنها
سر انگشتانيا نهادن دست مشت شده كفايت نمىكند.8 - اما زانوها، نهادن مسمّاى آن برزمين كافى است.9 - نسبت به دو انگشت بزرگ پاهم بنابر اقوا، چه روى آنها برزمينگذاشته شود ياپشت آنها يايكطرف آنها
كافى است اگر چه احوط ايناست كه سر دو انگشت بر زمين نهاده شود. اگر كسى انگشت بزرگپايش مقطوع يا
كوتاه باشد، ساير انگشتان خود را برزمين بگذارد،واگر همه انگشتان او قطع شده باشد باقى مانده پايش
را برزمين بنهد.10 - اگر انگشت پايش را در هنگام سجده حركت دهد، پس اگرحركت ساده باشد كه با طمأنينه وآرام بودن بدن
منافات نداشته باشداشكال ندارد، واگر باطمأنينه منافات داشته باشد ولى ذكر را بعد از آرامگرفتن،
اعاده كرده باشد بازهم اشكال ندارد، اما اگر ذكر را اعاده نكردهباشد احوط اعاده نماز است.11 - اگر نماز گزار پيشانى خود را برروى چيزى بگذارد كه سجدهبرآن صحيح نيست، برخى از فقها گفتهاند
كه واجب است بدون اينكهسرش را بلند كند، پيشانى را به سوى چيزى كه سجده برآن صحيحاست بكشاند، ولى
اقوا اين است كه جايز است سر را بلند كند وبرجاىدرست بگذارد واين باعث اضافه شدن سجده نمىشود
ونمازش - انشاء اللَّه - صحيح است زيرا حقيقت سجده خم شدن به زمين به قصدتعظيم است نه صرف گذاشتن
وبرداشتن پيشانى.12 - اگر در هنگام نماز، آنچه سجده برآن صحيح است، مفقود شودبنابر احوط نماز را باسجده برهرچيزى كه
امكان دارد، تمام كند وسپساعاده نمايد. البته اين در صورتى است كه وقت نماز، وسعت داشتهباشد اما
اگر وقت، تنگ باشد، برلباسش يامعدن ياپشت دستش سجدهكند.13 - اگر بعد از نماز ياحتى بعد از سر از سجده برداشتن، متوجهشود كه برچيزى سجده كرده است كه سجده
برآن صحيح نبودهاست، بگذرد ونمازش صحيح است اما اگر در حالى متوجه شود كهاو در سجده است پس اگر
بتواند بايد پيشانى را برچيزى بگذارد كهسجده برآن صحيح است، وگرنه در صورت وسيع بودن وقت، نماز
راتمام كند سپس آن را اعاده نمايد واگر وقت تنگ است، برهرچه امكاندارد سجده نمايد و نمازش صحيح
است.14 - اگر بطور غير ارادى، سر از زمين برداشته شود، دوباره سربرسجده بگذارد وسجده خود را تمام كند
وچيزى براو نيست وهردويك سجده محسوب مىشود.15 - اگر نماز گزار از خم شدن كامل براى سجده عاجز باشد، بهاندازه ممكن بايد خم شود ومهر را بالا
بياورد و بر پيشانىاش بگذارد،واگر از اين كار هم عاجز باشد، بجاى سجده باسر اشاره كند، واگر
اينهم براى او مشقت داشته باشد، باچشم اشاره كند وگرنه در قلبش نيتنمايد.16 - برچيزى كه بدن روى آن آرام نمىگيرد، نماز صحيح نيستمثل اسفنج نرم، ياكيسههاى هوا، وبالشهاى
پَرِ خيلى نرم، وخاك نرمكه دست وپا در آن فرو مىرود، وتودهاى از خرمن گندم وجو ومانندآنها.17 - اگر هردو سجده را باهم يايك سجده را فراموش نمايد وقبل ازآنكه وارد ركوع ركعت بعدى شود،
بيادآورد، باز گردد وفراموش شدهرا بجا آورد، اما اگر در اثنا يابعد از ركوع متوجه گردد،اگر فراموش
شده يك سجده باشد، به نمازش ادامه دهد وسجدهفراموش شده را بعد از سلام فوراً قضاكند، واگر فراموش
شده،هردوسجده باشد، نماز باطل شده است.اگر همين حالت در ركعت اخير نماز اتفاق بيفتد، اگر قبل از سلامدادن، متوجه شود، سجده فراموش شده را
بجا آورده ونماز را تكميلكند، اما اگر بعد از سلام دادن متوجه گرديد، پس اگر فراموش شده دوسجده
بوده واو چيز باطل كننده نماز را هم انجام داده است، نماز اوباطل مىشود، ولى اگر باطل كنندهاى را
انجام نداده است بنابر اقوا،دوسجده فراموش شده را بجا آورده وتشهد را بخواند وسلام دهد ودوسجده سهو
بجا آورد ونمازش صحيح است ولى بنابر احتياطاستحبابى، نماز را اعاده كند. اما اگر فراموش شده يك سجده
بودهاست، آن را بعد از سلام قضا كند ونمازش صحيح است.
