چيزهايى كه سجده برآنها صحيح است‏ - فقه الاسلامی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

فقه الاسلامی - نسخه متنی

محمدتقی مدرسی؛ ترجمه: سرور دانش

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

چيزهايى كه سجده برآنها صحيح است‏

حديث شريف:

1 - پيامبر خداصلى الله عليه وآله فرمود:

"اُعطيت خمساً لم يعطها أحد قبلي: جُعلت لي الأرض مسجداً وطهوراً،ونصرت بالرعب، وأحلّ لي المغنم،
واُعطيتُ جوامع الكلم، واُعطيت‏الشفاعة"(194).

"به من پنج چيز داده شده كه به هيچ كس قبل از من داده نشده است: زمين براى‏من سجده‏گاه وپاك وپاك
كننده قرار داده شده است، باايجاد رعب ووحشت بردشمن، من يارى شدم، غنيمت براى من حلال شده است،

جوامع الكلم به من داده‏شده وشفاعت براى من، عطا گرديده است."

2 - هشام بن حكم مى‏گويد:

أنّه قال للإمام الصادق‏عليه السلام: أخبرني عمّا يجوز السجود عليه وعمّالا يجوز؟ قال: "السجود لا
يجوز إلّا على الأرض، أو على ما أنبتت الأرض‏إلّا ما اُكل أو لُبس".

فقال هشام: جُعلت فداك، ما العلّة في ذلك؟

قال: "لأنّ السجود خضوع للَّه عزّ وجلّ فلا ينبغي أن يكون على ما يؤكل‏ويلبس لأنّ أبناء الدنيا عبيد
ما يأكلون ويلبسون، والساجد في سجوده في‏عبادة اللَّه عزّ وجلّ، فلا ينبغي أن يضع جبهته في سجوده
على معبود أبناءالدنيا الذين اغترّوا بغرورها"(195).

وأضاف: "السجود على الأرض أفضل؛ لأنّه أبلغ في التواضع‏والخضوع للَّه عزّ وجلّ"(196).

به امام صادق‏عليه السلام گفتم: از چيزهايى كه سجده برآنها جايز ياغير جايز است‏براى من خبر دهيد.

امام فرمود: "سجده جايز نيست مگر برزمين وآنچه از زمين‏مى‏رويد، مگر خوردنيها وپوشيدنيها.

هشام گفت: فدايت شوم علت اين حكم چيست؟

امام فرمود: "چون سجده خضوع وفروتنى براى خداوند است پس شايسته‏نيست كه برآنچه خورده ياپوشيده
مى‏شود سجده شود زيرا مردم دنيا، بنده‏خوردنيها وپوشيدنيهاى خود هستند، وسجده گزار در سجده‏اش،
مشغول عبادت‏خداوند است پس نبايد در سجده پيشانى بر معبود فرزندان دنيا، كه فريب آن راخورده‏اند،
نهد."
همچنين افزود: "سجده برزمين بهتر است چون براى تواضع وفروتنى وخضوع‏در برابر خداوند، مناسب‏تر
ورساتر است."

3 - امام صادق‏عليه السلام فرمود:

"... وكلّ شي‏ء يكون غذاء الإنسان في مطعمه أو مشربه أو ملبسه‏فلاتجوز الصلاة عليه ولا السجود إلّا
ما كان من نبات الأرض من غير ثمر،قبل أن يصير مغزولاً، فإذا صار غزلاً فلا يجوز الصلاة عليه إلّا في
حال‏ضرورة"(197).

"...هر چيزى كه از خوردنيها، ياآشاميدنيها يا پوشيدنيهاى انسان باشد،نماز وسجده برآن جايز نيست مگر
آنچه از گياهان زمين وغير از ميوه باشد وهنوزريسيده هم نشده باشد واگر ريسيده شده نماز برآن جايز
نيست مگر در حال‏ضرورت."

4 - زراره مى‏گويد:

قلت لأبي جعفرعليه السلام: أأَسْجُدُ على الزفت يعني القير؟ فقال:"لا، ولاعلى الثوب الكرسف، ولا على
الصوف، ولا على شي‏ء من‏الحيوان، ولاعلى طعام، ولا على شي‏ء من ثمار الأرض، ولا على شي‏ء
من‏الرياش"(198).

به امام باقرعليه السلام عرض كردم: آيا مى‏توانم بر قير سجده كنم؟ فرمود: "نه، ونه‏برجامه پنبه‏اى،
ونه برپشم، ونه برچيزى از حيوان، ونه برغذا، ونه بر چيزى ازميوه‏هاى زمين، ونه برچيزى از پرها."

5 - داود بن فرقد از امام ابوالحسن‏عليه السلام پرسيد كه:

آيا سجده بر قرطاس وكاغذهايى كه روى آنها نوشته شده است جايز است؟در پاسخ نوشت: "جايز است.(199)"

6 - از يكى از دو امام )امام باقر يا امام صادق‏عليهما السلام( روايت شده كه‏فرمود:

"كان أبي يُصلّي على الخُمرة يجعلها على الطنفسة ويسجد عليها،فإذا لم تكن خمرة جعل حصى على الطنفسة
حيث يسجد"(200).

"پدرم بر سجّاده )خُمره((201) نماز مى‏گزارد. سجاده را برروى فرش قرار مى‏دادوبرآن سجده مى‏كرد واگر
سجاده )خمره( وجود نداشت، ريگهايى را روى فرش‏در محل سجده خود قرار مى‏داد."

7 - امام صادق‏عليه السلام فرمود:

"لا تسجد على الذهب، ولا على الفضّة"(202).

"برطلا ونقره سجده نكن."

8 - على بن جعفر از برادرش امام موسى بن جعفرعليه السلام پرسيد:

عن الرجل يصلّي على الرطبة النابتة، فقال: "إذا ألصق جبهته بالأرض‏فلا بأس".

وعن الحشيش النابت الثيّل وهو يصيب أرضاً جدداً؟ قال: "لا بأس"(203).

درباره كسى كه برروى علف روئيده در زمين نماز مى‏خواند. امام فرمود:"اگر پيشانى را برزمين بچسباند،
اشكال ندارد".

وهمچنين پرسيد درباره نماز برروى گياهان خشك روى زمين و بر روى چمن‏در حاليكه به زمين خشك وبى گياه
دسترسى دارد؟ امام‏عليه السلام فرمود: "اشكال‏ندارد."

9 - عبدالرحمن بن ابى عبداللَّه مى‏گويد:

سألت أبا عبداللَّه‏عليه السلام عن الرجل يسجد وعليه العمامة لا يصيب وجهه‏الأرض؟ قال: "لا يجزيه
ذلك حتّى تصل جبهته إلى الأرض"(204).

از امام صادق‏عليه السلام پرسيدم كه كسى سجده مى‏كند وبر سر عمامه دارد وپيشانى‏اش‏به زمين
نمى‏رسد. فرمود: "كفايت نمى‏كند تا اينكه پيشانى‏اش به زمين برسد."

10 - به امام رضاعليه السلام گفته شد:

الرجل يصلّي على سرير من ساج ويسجد على الساج؟ قال: "نعم"(205).

شخصى برروى تختى كه از چوب ساج ساخته شده نماز مى‏گزارد وبر ساج‏سجده مى‏كند؟ فرمود: "بلى، درست
است."

11 - معاوية بن عمار مى‏گويد:

كان لأبي عبداللَّه الصادق‏عليه السلام خريطة ديباج صفراء فيها تربة أبي عبداللَّه)الحسين(عليه
السلام فكان إذا حضرته الصلاة صبّه على سجّادته وسجد عليه.وقال‏عليه السلام: "إنّ السجود على تربة
أبي عبداللَّه‏عليه السلام يخرق الحجب السبع"(206).

امام صادق‏عليه السلام كيسه ابريشمى زرد داشت كه در آن تربت ابى عبد اللَّه‏الحسين‏عليه السلام
قرار داشت، هر وقت كه نماز فرا مى‏رسيد، از آن تربت بر سجاده‏خود مى‏ريخت وبرآن سجده مى‏كرد ومى
فرمود: "سجده برتربت امام حسين‏عليه السلام‏حجابهاى هفتگانه را مى‏درد."

12 - اسحاق بن فضيل مى‏گويد:

سئل الإمام الصادق‏عليه السلام عن السجود على الحصر والبواري، فقال:"لا بأس، وإن تسجد على الأرض
أحبّ إليَّ؛ فإنّ رسول اللَّه‏صلى الله عليه وآله كان يحبّ‏ذلك أن يمكّن جبهته من الأرض، فأنا
أحبّ لك ما كان رسول اللَّه‏صلى الله عليه وآله‏يحبّه"(207).

از امام صادق‏عليه السلام پرسيدم درباره سجده برحصيرها وبورياها؟ فرمود:"اشكال ندارد، واگر برزمين
سجده كنى براى من محبوب‏تر است زيرا پيامبرخداصلى الله عليه وآله دوست داشت كه پيشانى خود را بر
زمين بگذارد ومن براى تو همان رادوست دارم كه پيامبر خداصلى الله عليه وآله دوست داشت."



/ 106