اسلام و کثرت گرایی دینی نسخه متنی

است كه تفصيل درباره موضوع مشترك عرفايي اسلام، مبني بر اينکه اديان الهي با باطني يكسان صرفاً در وجه ظاهري متفاوت اند، سخن گفته است. ريشه تفكر شوان را مي توان در آثار رنه گنون،(1) كه ظاهراً پايه گذار مكتب جاودان خرد يا فلسفه جاويدان است، يافت. انديشه اصلي اين مكتب اين است كه همه اديان در نهايت يك حرف دارند ولي به شيوه هاي متفاوتي آن را مطرح مي کنند و براي پي بردن به اين لب اللباب كلي نبايد به ظاهر دين بلكه بايد به باطن آن توجه داشته باشيم.

با توجه به اين زمينه، يكي از مهمترين اختلافاتي كه بين ديدگاه هيك و نصر درباره كثرت اديان وجود دارد، اين است كه از نظر هيك اين مسأله نخست مسأله اي اخلاقي و آخرت شناختي محسوب مي شود و سپس جنبه معرفت شناختي و هستي شناختي آن لحاظ مي شود. در حالي كه دكتر نصر تنوع اديان را در درجه اول متافيزيكي و مربوط به حكمت مي داند، هر چند جنبه هاي معرفت شناختي و اخلاقي آن را ناديده نمي گيرد. هيك با انحصارگرايي مسيحي سنتي آغاز مي کند، يعني اين آموزه كه بيرون از كليسا هيچ نجاتي وجود ندارد.(2) اين جمله از نظر هيك غير قابل قبول است، زيرا نمي تواند باور كند افراد با ايمان غير مسيحي نتوانند به نجات دست يابند. ردّ آموزه نجات در مسيحيت سنتي لوازم عمده اي براي كلام و معرفت شناسي ديني دارد كه هيك در بيست سال اخير عنايت خاصي بدان مبذل داشته است.

از سوي ديگر، به نظر دكتر نصر کثرت گرايي ديني كه به منزله پذيرش توجه ديگري نيز با عنوان زير دارد:Ch istianity Islam: Essays on Esote ic Ecumenicism Bloomington Wo ld Wisdom Book

1958 .

1 - Rene Guenon.

1951 -1886

2 - ext a ecclesiam nulla salus