اسلام و کثرت گرایی دینی نسخه متنی

بيان نيست، بنابراين، به يك معنا معتقدان به آن نسبت به آنچه كه واقعاً نسبت به آن اعتقاد دارند جاهل هستند. از نظر رينر مسيحيان مي دانند كه به چه چيز اعتقاد دارند ولي غير مسيحيان ممكن است به اعتقاد خود جاهل باشند. در ديدگاه غير فروکاهشي، هيچ تلاشي براي تفسير اعتقادات به ظاهر متضاد صورت نمي گيرد، تا بشود برخي از توافقهاي پنهان را آشكار كرد. به جاي اينکه فرض كنيم نسبت به اعتقاد خود جاهل هستيم، بايد اعتراف كنيم كه نسبت به چگونگي هدايت صادقين جاهل هستيم، و نيز نسبت به اين امر كه چه نوع اعتقاداتي نتيجه جستجوي واقعي حقيقت است. همه پيامبران را نمي شناسيم و در مشهورترين حديثي كه از امام زمان نقل شده، شمار پيامبران 124 هزار نفر اعلام شده است. تعليمات تحريف شده اين پيامبران شايد در اديان مختلف جهان باقي مانده باشد. اقرار به جهل در اين مورد نوعي ابراز تواضع نزد حكم خداوند است و اين تواضع در سنت اسلامي داراي نقش برجسته اي مي باشد كه بر اساس آن مي توان به نوعي از کثرت گرايي غير فرو كاهشي اسلامي دست يافت.

در قرآن پس از ذكر اين نكته كه برخي از افراد صالح رستگار مي شوند و منافقين به عذاب مضاعف مي رسند، يادآوري مي شود كه افراد ديگري نيز هستند كه بايد در انتظار مشيت خدا باشند و تا آن زمان نمي توان گفت كه اهل پاداش هستند يا كيفر:وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عليهِمْ وَاللّهُ عليمٌ حَكِيمٌ (توبه: 106)؛ و عده اي ديگر [كارشان] موقوف به فرمان خداست؛ يا آنان را عذاب مي کند و يا توبه آنها را مي پذيرد، و خدا داناي سنجيده كار است.(1)

1 - ر.ك: الميزان، ذيل همين آيه و مائده : 118 و احزاب
24 .