اسلام و کثرت گرایی دینی نسخه متنی

مي توان منکر هر گونه تعارض واقعي بين اديان شد. اين ديدگاهي است عامه پسند که بر اساس آن همه اديان مفهوم واحدي را در قالب الفاظ متفاوت مطرح کرده اند. ثانياً، شايد کسي مدعي اين امر باشد که کساني که داراي اعتقادات ديني غير خود او مي باشند، از نظر فکري و معرفتي توان کمتري دارند، شايد بدين خاطر که استعداد ديني آنها با ارتکاب به گناه و يا ديگر نقيصه هاي فرهنگي دچار انحراف شده است. سرانجام، انسان مي تواند تفاوتهاي مرتبط را بين راه هايي که در آنها باورهاي درست و نادرست به وجود مي آيد، پيدا کند و از آنها براي تبيين چرايي بي اعتباري باورهاي نادرست سود جويد.(1) به نظر مي رسد که هر چه بيشتر با سنتهاي ديگر آشنا بشويم به همان اندازه شق دوم و سوم نظر وين رايت که بر اساس آن کساني که باور ما را قبول نمي کنند از لحاظ معرفت شناسي ضعيفتر هستند، غير قابل باورتر مي شود. هيک بر اين نکته قوياً استدلال مي کند و قدرت استدلال او نه تنها معرفت شناختي، بلکه اخلاقي نيز هست. درست نيست که افراد را صرفاً به لحاظ داشتن، ديدگاه مخالف ديدگاه خود، به ديد کهتري بنگريم. از اين رو هيک از تقريري از شق نخست وين رايت، يعني انکار تعارض نهايي، دفاع مي کند. امکان اينکه شق چهارمي علاوه بر پيشنهادات وين رايت وجود داشته باشد را بعداً، زماني که در نظر داريم کثرت گرايي را با توجه به تعاليم اسلام طرح کنيم ملاحظه خواهيم کرد. ولي مطمئناً هيک اجازه چنين شقي را نمي دهد.

مباحث معرفت شناختي مربوط به دفاع هيک از کثرت گرايي ديني به اندازه اي با اهميت هستند که به نظر مي رسد بررسي تفصيلي آنها بي مناسبت نباشد. خوشبختانه شماره اخير مجله انجمن فيلسوفان مسيحي با عنوان Faith and Philosophy (ج14، ش2، جولاي 1997)، ويژه نامه اي با عنوان

1 - William J. Wainw ight philosophy of Religion Belmont CA: Wadswo th 1988 p.

158 .