هدايت پيامبران - اصول پنجگانه اعتقادی نسخه متنی

والتذاذيش نيز در روش و محدوده فعاليتهاى تدبيرى او قرار مى گيرد و لذتها نيز، به مصلحت تبديل مى شود.

هدايت پيامبران

درست است كه انسان نيك و بد را به طور اجمال درك مى كند، و نيروى عقل براى تشخيص نيك و بد در بعضى امور مفيد است ، ولى اين هدايت براى راه طولانى و عظيمى كه انسان در پيش رو دارد، ناقص و ناتوان است . زندگى در پرتو هدايت عقل و مصلحت جويى هاى آن ، مثل گام زدن در بيابان در شب تاريك و طوفانى با چراغى كم سو است كه نور آن تنها تا چند قدمى را نشان مى دهد و هر لحظه بيم خاموش شدن آن مى رود؛ پيامبران آمده اند تا مايه هاى هدايت عقل را بارور و تقويت كرده و دست انسان درمانده را گرفته و در مسير درست راهنمايى و رهبرى كنند و از سوى ديگر، هدايت عقل را، كه از جانب هواهاى نفس در معرض تهديد تندبادهاى هوى و هوس قرار دارد، آسيب ناپذير كنند.

(لَمّا بَدَّلَ اَكْثَرُ خَلْقِهِ عَهْدَاللّهِ اِلَيْهِمْ، فَجَهِلُوا حَقَّهُ وَاتَّخَذُوا الاَْنْدادَ مَعَهُ وَ اجْتالَتْهُمُ الشَّياطينُ عَنْ مَعْرِفَتِهِ وَ اقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبادَتِهِ فَبَعَثَ فيهِمْ رُسُلَهُ وَ واتَرَ اِلَيْهِمْ اَنْبِيائَهُ لِيَسْتَاءْدُوهُمْ ميثاقَ فِطْرَتِهِ وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِىَّ نِعْمَتِهِ وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْليغِ وَ يُثيرُوا لَهُمْ دَفائِنَ الْعُقُولِ وَ يُروُهُمْ اياتِ الْمَقْدِرَةِ)(18)

چون بيشتر مردم و مخلوقات او، پيمان الهى (مبنى بر خداجويى و خداگرايى ) را عوض كردند پس حق او را ندانستند و برايش شريك و مانند قرار دادند و شياطين آنان را از معرفت خداوند منحرف و از عبادت و پرسش او جدايشان كردند، پس پيامبرانش را برانگيخت و پياپى به سوى آنان فرستاد تا پيمان فطرى را از آنان بخواهند و نعمت فراموش شده توحيد فطرى را به يادشان آورند و با برهان و دليل با ايشان سخن بگويند، و گوهر نهفته عقلها را بارور سازند و نشانه هاى قدرت خداوند را به ايشان نشان دهند.

خلاصه

همه پديده هاى جهان از نوعى هدايت برخوردارند و راهى را كه خداوند پيش رويشان گشوده است به اجبار مى پيمايند و اين هدايت عمومى بر بخشى از وجود انسان حاكم است و بخش ديگر وجودش در قلمرو اراده اوست . از اين رو، انسان موجودى آزاد و انتخابگر است .

براى اين كه انسان بتواند آزادانه راه تكامل خويش را برگزيده و در آن قدم بگذارد، از راهنمايى عقل و هدايت پيامبران برخوردار شده است .

هدايت عقل در وجود انسان قرار دارد و در بسيارى از مواردِ غير غريزى ، انسان را به خير و صلاح هدايت مى كند. امّا دامنه هدايت و راهنمايى عقل ، محدود است و گاه تحت تاءثير عواملى همچون هواهاى نفسانى قرار مى گيرد؛ لذا خداوند پيامبران الهى را براى تكميل هدايت عقلى و نيز مصونيت دادن به هدايت عقل در مقابل موانعى همچون خواسته هاى نَفْس مبعوث كرده است . پيامبران ، علاوه بر هدايت و تكميل عقل آدمى ، راه صحيح سعادت را كه همان اعتقاد به توحيد و گام نهادن در مسير الهى است ، فراروى انسان مى گشايند.

پرسش

1- هدايت عمومى جهان را توضيح دهيد.

2- انسان از چه هدايت هايى برخوردار است ؟ 3- شعاع كارآيى هدايت غريزى و عقل را بنويسيد.

4- تفاوت فعاليتهاى التذاذى و تدبيرى را بيان كنيد.

5- هدايت پيامبران را توضيح دهيد.

ويژگى پيامبران

پيامبران داراى ويژگيهايى هستند كه مهمترينِ آنها ويژگى (عصمت ) است

معناى عصمت و اقسام آن

عصمت يعنى مصونيت از گناه و اشتباه ؛ پيامبران نه مرتكب گناه مى شوند و نه در كار خود دچار خطا و