امامت و خلافت - اصول پنجگانه اعتقادی نسخه متنی

بشر به آخرين مرحله كمال و دريافت آخرين مرحله دين ، ديگر نيازى به پيامبر جديد نيست .

يكى ديگر از علل تجديد نبوتها، تحريف اديان گذشته است ، كه با حفظ شدن آخرين كتاب خدا، يعنى قرآن مجيد، و با وجود امامان معصوم كه هاديان بشرند و در صورت عدم دسترسى به آنان ، وجود علما، ديگر نيازى به پيام آور جديد نيست .

پرسش

1 مسلمانان درباره خاتميت چگونه مى انديشند؟ 2 كلمه خاتم به معناى چيست ؟ 3 علل تجديد نبوت پيامبران را بنويسيد.

4 رشد فكرى بشر در ختم نبوتها چه نقشى دارد؟ 5 آيا ختم نبوت به معناى بى نيازى از وحى است ؟

امامت و خلافت

ضرورت بحث پيرامون امامت و خلافت

ممكن است چنين تصور شود كه بحث درباره خلافت و امامت و اين كه پس از پيامبر گرامى اسلام ، چه كسى بايستى زمام امور مسلمانان را به دست مى گرفت ، يك بحث تاريخى است كه غير از جنبه تاريخى ، نتيجه اى در بر ندارد. پس بهتر است كه براى وحدت و يكپارچگى مسلمانان ، اين گونه مباحث را كنار گذاريم و ذهن جامعه اسلامى را به سوى مسائل مهمترى سوق دهيم . ولى بايد توجه داشت كه مساءله امامت ، جنبه هاى گوناگونى دارد كه هر يك مى تواند حياتى ترين امورى كه جامعه اسلامى همواره بدان نياز دارد، به شمار آيد.

بحث درباره اين موضوع ، در حقيقت بحث در ماهيت حكومت اسلامى و شيوه كارگردانى امور مسلمانان بعد از رحلت پيامبر(ص ) تا عصر حاضر است پاسخ به اين مساءله كه بعد از درگذشت پيامبر(ص ) مرجع و پناهگاه مردم در رابطه با مشكلات فكرى و عقيدتى كيست و اينكه پيامبر(ص ) پناهگاهى معصوم و مطمئن براى امت تعيين كرده است يا نه ، مى تواند تاءثير بسزايى در زندگى فردى و اجتماعى امت مسلمان داشته باشد.

وحدت و اختلاف نظر

شيعه و اهل سنّت هر چند در برخى از مسائل اعتقادى اختلاف نظر دارند ولى با داشتن دهها قدر مشترك مى توانند با تفاهم در كنار يكديگر زندگى كنند اما اختلافشان چندان عميق نيست كه موجب تفرقه و نزاع گردد.

همان گونه كه اختلاف دو گروه از اهل سنت (حنفى و شافعى ) در برخى از مسائل ، مايه تفرقه و نزاع نمى گردد و پيروان هر دو مذهب در كنار يكديگر زندگى مى كنند. دو گروه شيعه و سنى نيز بايد با كمال وحدت و به دور از هر گونه تفرقه در كنار هم با صدق و صفا، برادرانه زندگى كنند و از بحث و گفت و گوى آزاد علمى وبدون تعصب كه راه شناخت حقيقت است ، بيم و هراسى نداشته باشند.

ديدگاه اهل سنت

از نظر دانشمندان اهل سنّت ، امامت همانند رياست جمهورى ، مقامى اجتماعى است كه در ميان تمام ملل جهان وجود دارد. چنان كه رئيس جمهور به انتخاب مردم برگزيده مى شود، امام نيز، پس از رحلت پيامبر به وسيله توده مردم يا بزرگان و اهل حل و عقد و تجربه انتخاب مى گردد.

در مورد شرايط امام و چگونگى انتخاب وى نيز در بين عالمان اهل سنت ، اختلافات بسيارى وجود دارد؛ اغلب آنان مى گويند كه امام و خليفه مسلمانان بايد مرد، آزاد، بالغ ، عاقل ، عادل ، مجتهد، مدبّر و شجاع باشد.(28) شرايط ديگرى نيز ذكر كرده اند كه اختلاف در آنها زياد است و نيز از نظر آنان واجد همه شرايط بر فاقد بعضى شرايط رجحان دارد.

در مورد چگونگى تعيين امام نيز دو راه زير را مطرح كرده اند:

1 انتخاب از جانب اهل حلّ و عقد(عقلا و بزرگان ).

2 تعيين از جانب امام و خليفه قبلى .

البته راه هاى ديگرى هم هست ، مثل اينكه اگر فرد فاقد صلاحيّتى از راه زور بر مردم غلبه كند و زمام