نبرد با قاسطين - اسوه های نظامی صدر اسلام نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اسوه های نظامی صدر اسلام - نسخه متنی

محمد عباسی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

يكى ديگر از ويژگى هايى كه موجب برازندگى اشتر شد، توانايى او در اداره مناطق آلوده و مـسـاءله دار بود. پس از شكست فتنه جمل ، طرفداران عثمان از كوفه و بصره به سوى شهرهاى جزيره گريختند. امام (ع ) اشتر را فرماندار منطقه آلوده جزيره كرد كه سرزمين هاى : مـوصـل ، نـصـيـبـيـن ، دارا، آمـِد، هـيـت ، عـانـات و تـوابـع آنـهـا را شـامـل مـى شـد. از سـوى ديـگـر، مـعاويه ، ضحاك بن قيس را به فرماندارى مناطق زير نفوذ او شـامـل : حـرّان ، رقـّه ، رُهاء و قَرْقيسيا فرستاد. اشتر با هدف دستگيرى ضحاك حركت كرد. مردم رقّه كه همه عثمانى بودند، با پيام ضحاك به كمك او شتافتند. نبرد در محلى ميان حرّان و رقّه ، بـه نـام (مـَرْج مَريتا) درگرفت . ضحاك شب هنگام به حرّان و سپس به قرقيسيا فرار كرد. مـعـاويـه از شـكـسـت ضـحاك خشمگين شد و عبدالرحمن بن خالد را به كمك او فرستاد.

اما وى نيز مـغـلوب سـردار عـلوى شد. اشتر به تعقيب آنان پرداخت تا آنكه ضحاك را مجبور به عقب نشينى تا شام كرد. سپس دسيسه هاى معاويه و پيروزى هاى سپاه اسلام رابراى امام (ع ) گزارش كرد.

نبرد با قاسطين

يكى ديگر از ويژگى هايى كه موجب محبوبيت اشتر در نزد امام (ع ) شد، شناخت وى ازقاسطين به سركردگى معاويه بود كه با بصيرت و قدرت به مقابله با آنان پرداخت . او بـخـوبـى دريـافـته بود كه حكومت معاويه بر شيطنت و تقلّب و نفاق پايه گذارى شده است . آنان نه تنها با اميرمؤ منان (ع ) بيعت نخواهند كرد، بلكه مى خواهند با براندازى حكومت نوپاى علوى ، خلافت بر همه مسلمين را به چنگ آورند لذا در نبرد با قاسطين و فريب خوردگان معاويه ، كمترين ترديدى به خود راه نداد.

در اين قسمت به بعضى از آن موارد اشاره مى كنيم :

1 - بـا اعـلام عـدم فـرمانبرى شاميان از سرداران سپاه اسلام زياد بن نضر و شريح بن هانى ، اميرمؤ منان (ع ) فرماندهى كل نيروها را به اشتر سپرد ودر نامه اى كه حكايت از شاءن و موقعيت و مراتب اعتماد اشتر در نزد آن حضرت داشت ، نوشت :

(مـن مـالك اشـتـر را بـه فـرمـانـدهـى شـمـا و سپاهيان تحت امرتان برگزيدم . دستورات او را بشنويد.

از او اطاعت كنيد. او را چون زره و سپر، نگهبان خود كنيد....)(382) معاويه كناره هاى رود فرات را به تسخير خود درآورد تا با منع دسترسى به آب ، سپاه امـام (ع ) را وادار بـه عـقـب نـشـيـنـى كـنـد. اشـتـر در سـمـت فـرمـانـدهـى كل نيروها، در يك طرحريزى دقيق با فرياد تكبير بر مزدوران معاويه يورش برد و شاميان را بـه عـقـب نـشينى واداشت و اهداف مورد نظر را تاءمين كرد. اشتر پس از بوسه زدن بر پيشانى حارث پرچمدار سپاهش رزمندگان را چنين تشويق كرد :

جانم فدايتان ! مانند كسى كه تحت فشار قرار گرفته و اميدوار نجات است ، حمله كنيد...

در اين روز ، علاوه بر تصرف مواضع فوق ، سردار علوى هفت نفر از سران دشمن را به هلاكت رساند. بطورى كه موجب فرارى شدن شاميان گرديد.

2 - صبحگاه آخرين روز ماه صفر ، اميرمؤ منان (ع ) به منظور سان ديدن از سپاه آماده شد. اشتر و سـايـر فـرمـانـدهـان عـالى رتـبـه بـه هـمـراه نـيـروهـايـشـان در مقابل جايگاه قرار گرفتند. امام (ع ) زره رسول خدا(ص ) را پوشيد و شمشير آن حضرت را به كمر بست و كلاهخود بر سر نهاد. سپس به اشتر فرمود :

(اى مـالك ! پـرچـمـى هـمـراه مـن اسـت كـه تـاكـنـون در هيچ جنگى آن را نيفراشته ام . اين نخستين پرچمى است كه پيامبر(ص ) در جنگ با دشمنان اسلام برافراشت .) رسول خدا(ص ) به هنگام رحلت به من فرمود :

اى ابالحسن ! تو با ناكثين و قاسطين و مارقين پيكار خواهى كرد و چه رنج و محنتى از سوى شام به تو خواهد رسيد. اما بردبارى پيشه كن كه خدا با صابران است .

آنگاه امام (ع ) پرچم نبوى را برافراشت . سپاه علوى با مشاهده آن به گريه افتادند و امـام (ع ) نـيـز گـريست و آن را بوسيد و آنان كه توانستند، آن را بوسيدند. سپس ‍ فرمود نيزه پيامبر(ص ) را برايش آوردند. حضرت در پيشاپيش سپاه به سوى رزمگاه حركت كردند و آرايش جنگى گرفتند.

در اين روز ، معاويه يكى از جنگجويانش به نام ابوجندب را كه براى نبردهاى سخت ذخيره كرده بود، به

/ 92