تصحيح توسعه از جهت اخلاقي و فرهنگي
دين از جهت اخلاقي و فرهنگي، جامعه بشري را به گستره قسط و عدل دعوت کرده و از تعدّي و تجاوز به حقوقديگران باز داشته است و از طرفي، او را به فراگيري علم و تعليم و تعلّم کاربردي و بهره برداري صحيح از
آن توصيه نموده است؛ به طوري که هيچ امر اخلاقي يا علم ضروري يا سودمند نيست، مگر اين که دين فراگيري
آن و عمل بر طبق آن را واجب يا مستحب دانسته است.
توسعه از نظر فقهي
در فقه اسلامي، هر آنچه که نياز جامعه انساني و بشري است و فراهم کردن آن سودمند است، گاهي واجب عينيو گاهي واجب کفايي است. به بيان ديگر، هر آنچه که در سعادت انسان سهم مؤثري دارد و جامعه انساني بدون
آن به زندگي کامل سعادت مندانه راه نمي يابد، تأمين و تحصيل آن به نحو کفايي يا عيني، واجب است.با توجّه به نکات ياد شده و تصحيح توسعه در تعاليم ديني، مي توان گفت که توسعه، فرايندي است که
متضمّن رشد مداوم در ابزار و روابط مادي و معنوي و بنيان هاي اقتصادي ـ اجتماعي مي باشد و انسان در
اين جريان، مي تواند به تعالي و کمال برسد. بر اساس اين تعريف، اوّلاً توسعه يک جريان پويا و مداوم
است و ثانياً همه جانبه بوده، فقط اقتصادي نيست و ثالثاً هدفدار است که محور آن، انسان و تعالي و
کمال اوست.توسعه اقتصادي، به جنبه اقتصادي توسعه گفته مي شود و در تعريف آن گفته اند: توسعه اقتصادي، به وضعيتي
از اقتصاد اطلاق مي شود که امکانات مادي،
براي رشد و تعالي انسان فراهم آمده است. طبيعي است که اين وضعيت به معناي دسترسي بيشتر انسان به کالا
و خدمات است و دسترسي بيشتر انسان به کالا و خدمات براي به کارگيري آن در جهت رشد و تعالي نوع بشر،
مستلزم توليد بيشتر است و توليد بيشتر درک و استفاده از روش هاي علمي و فني و بهره مندي از فن آوري
است.اسلام به عنوان دين همه جانبه، در رابطه با توسعه اقتصادي حقايقي را بيان کرده که نه تنها دولت
اسلامي بايد در جهت رساندن جامعه به توسعه اقتصادي برنامه ريزي همه جانبه و کامل داشته باشد، بلکه
افراد نيز وظيفه دارند که انديشه توسعه را در سر داشته باشند و از طريق کار و کوشش و تلاش و فعاليت،
در اين راستا گام بردارند.متون ديني و اسناد نقلي دين حقايق فراواني را درباره توسعه اقتصادي مطرح کرده است که در اين جا به
نمونه اي از آن اشاره مي شود: