لطفا منتظر باشید ...
ويژگي هاي رقابت ممدوح
پس از بيان رابطه توسعه ممدوح و رقابت، بايد به برخي ويژگي هاي رقابت ممدوح اشاره نماييم:1 ـ آميختگي با تعاون عقلي
چنان که گفته شد، اصل رقابت مقبول دين است؛ ولي معناي رقابت اين نيست کهکسي رقيب خود را نابود کند و از بين ببرد؛ بلکه رقابت ممدوح، اين است که از يک سو، کسي از ديگران سبقت
بگيرد و از طرف ديگر، تعاون و همکاري را از ياد نبرد و به ديگران کمک کند و اين کمک و تعاون نيز بر
محور عقل باشد و نه عاطفه؛ زيرا در اسلام، هيچ برنامه اي عاطفي محض نيست؛ بلکه عاطفه و رأفت و خيال و
وهم، بايد تحت سرپرستي عقل عملي
ونظري قرار گيرد. از اين رو، اگر مسلماني بخواهد تعاون داشته باشد، بايد عاقلانه برخورد کند. به بيان
ديگر، تعاوني از اصول ارزشي اسلام است که تحت پوشش عقل اداره شود. از اين رو، تعاون عاقلانه با ارائه
طريق کارشناسانه به منظور توليد است که انسان ديگران را با خود همراه کند و همگان در جهت رشد و تعالي
جامعه حرکت کنند. بنابراين، توسعه متوقف بر رقابت است و رقابت هم بر محور عقل خواهد بود.
2 ـ دوام پايداري
آيا براساس تفکر مادي، بشر مي تواند براي هميشه رقابت کند يا خير؟ زيرا خيلي ازافراد، وقت پيري، قدرت خوردن و خوابيدن ندارند و گاهي نيز انسان به مرحله اي مي رسد که انگيزه اي
براي توليد ندارد و در نتيجه، رقابت هم از بين خواهد رفت؛ چون انگيزه رقابت، مادّي بود.امّا براساس تفکر الهي، انسان هميشه براي رقابت انگيزه دارد؛ زيرا اصل کار، يعني توليد براي تأمين
نياز جامعه انساني، خير است و رقيبان از لحاظ ملاک، مشمول آيه و في ذلک فليتنافس المتنافسون 1 خواهند
بود؛ زيرا در اين نعمت ها مشتاقان بايد بر يک ديگر پيشي گيرند.«منافسه»، همان مراقبت است؛ رفتن به دنبال شي نفيس، کاري نفس گير است و انساني که تلاش مي کند و در
تلاش به نَفَس مي افتد، کارش را منافسه مي گويند. بنابراين، اگر انگيزه الهي باشد، انسان تا آخرين
لحظه اي که زنده است به دنبال توليد است؛ امّا اگر انگيزه شخص، اسراف و اتراف و رفاه طلبي باشد،
انسان در بعضي مقاطع عمر، اين انگيزه را ندارد.حاصل آن که دين، نه تنها مانع توسعه و مخالفت توسعه نيست، بلکه آن را امضا مي کند و يکي از عوامل
توسعه را رقابت مي داند؛ البته به شرط اين که اوّلاً رقابت از
جهت انديشه، عقلي باشد و ثانياً به انگيزه انساني و الهي باشد که در اين صورت هميشگي نيز خواهد بود.
1. سوره مطفّفين، آيه 26.
