انتظار بشر از دین نسخه متنی

انسان سخت آزمند و بي تاب خلق شده است؛ چون صدمه اي به او مي رسد، عجز و لابه کند و چون خيري به او رسد،
بخل ورزد؛ و کان الانسان أکثر شيءٍ جدلاً؛ 1 انسان بيش از هر چيز، سرجدال دارد؛ خـُلق الانسان
ضعيفاً؛ 2 انسان ناتوان آفريده شده است؛ و آيات ديگري که انسان در آن ها مورد نکوهش قرار گرفته است.

البته بايد اجمالاً توجه داشت که تمام فضايل و کمالات انسان، به فطرت او مربوط است و تمام رذايل و
نکوهش ها به طبيعت او برمي گردد.

وقتي که انسان جايگاه خود را در نظام هستي بررسي کرد و فطرت و طبيعت خود را شناخت، مي داند که بنده و
امين خداست و اعضا و جوارح او سپاه الهي و در کمين او هستند. اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود:

«إعلموا عباد الله أنّ عليکم رَصداً من أنفسکم و عيوناً من جوارحکم وحُفّاظ صدق يحفظون أعمالکم و
عدد أنفاسکم» ؛ 3 بندگان خدا بدانيد که از شما بر شما نگهباناني است و از اندام هايتان مراقبان و
حافظاني که کرده هاي شما را به درستي در حساب آرند و نفس هايتان را مي شمارند؛ چنان که در رابطه با
علم خدا نسبت به انسان و جوارح او فرمود: «إن الله سبحانه و تعالي لايخفي عليه ما العباد مقترفون في
ليلهم ونهارهم لَطُف به خُبراً و أحاط به علماً أعضاؤکم شهوده وجوارحکم جنوده و ضمائرکم عيونه و
خلواتکم عيانُه» ؛ 4 همانا بر خداي تعالي پوشيده نيست چيزي که بندگان در روزها يا شام گاهان انجام مي
دهند؛ به طور دقيق از اعمال آن ها آگاه است و با علم بي پايانش به همه آن ها احاطه دارد. اعضاي شما
گواه او و اندام شما سپاهيان او و ضمير و وجدانتان جاسوسان او و خلوت ها و نهانتان در برابر او آشکار
و عيان است.

از اين سخنان، استفاده مي شود که اعضا و جوارح انسان سربازان خدايند؛ مبادا کسي تصور کند که هر کاري
را خواست، مي تواند آن را انجام دهد و هرگونه که اراده کرد، مي تواند از آن استفاده کند؛ بلکه همگان
بايد بدانند که اگر بيراهه رفتند با همين زبان و چشم و دست و پا آن ها را مي گيرد و رسوا مي کند.

به طور خلاصه، رابطه انسان با خود بايد براساس شناخت حقيقت وابعاد وجودي و استعدادها و نيازهاي او و
با عنايت به هدف آفرينش و ابديت او تنظيم شود.

1. سوره کهف، آيه 54.

2. سوره نساء، آيه 28.

3. نهج البلاغه، خطبه 157.

4. همان، خطبه 199.