چگونگي و چرايي حجيت عقل - انتظار بشر از دین نسخه متنی

چگونگي و چرايي حجيت عقل

حجّيت عقل برهاني، به دليل راه نيافتن خطا و نسيان در آن است؛ چون همان طور که قرآن هر چه مي گويد حق
است و نيز پيامبر آنچه مي گويد، بر اساس هوا نمي گويد: و ما ينطق عن الهوي 1 و نيز سنّت معصومين حق است
و هوا در آن راه نمي يابد، ره آورد عقل ناب هم، حق است: و ما ينطق عن الهوي. گرچه قبول اين حرف، در آغاز
دشوار است، اما وقتي مطلب به خوبي تبيين و تحليل گردد، معلوم مي شود که اين سخن حق است.

توضيح؛ اوّلاً عقل، چراغ الهي است که خداي سبحان آن را در نهان انسان تعبيه کرده و فجور و تقوا را به
او الهام نموده است. ثانياً در مکتب الهام، جايي براي ابهام و خطا نيست؛ زيرا آنچه را که خدا به فطرت
الهام کرد، نه معلّم اشتباه مي کند و نه متعلم؛ خدايي که فرمود: و نفس و ما سوّيها - فألهمها فجورها و
تقويها 2 از گزند سهو و نسيان مصون است: و ما کان ربّک نسِيا و عقل مُسـْتَلـْهَمْ و متعلّم نيز از
آسيب سهو و نسيان مصون است؛ چون خدا خبرداد که منْ عقل و نفس را به

1. سوره نجم، آيه 3.

2. سوره شمس، آيات 8 ـ 7.

3. سوره مريم، آيه 64.