نگاهی به فقر و فقرزدایی از دیدگاه اسلام نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

نگاهی به فقر و فقرزدایی از دیدگاه اسلام - نسخه متنی

سعید فراهانی فرد

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

به‌ منظور يافتن‌ راه‌هاي‌ مقابله‌ با فقر لازم‌ است‌ عوامل‌ پيدايش‌ آن‌ رابشناسيم‌. فصل‌
دوم‌ اين‌ نوشتار را با اين‌ هدف‌ سامان‌ داده‌ايم‌. گاه‌ افراد درايجاد فقر خود مؤثرند و گاه‌
نيز اين‌ مشكل‌ ناخواسته‌ بر آن‌ها تحميل‌ مي‌شود.گروهي‌ از انسان‌ها به‌ جهت‌ رسيدن‌ به‌
اهدافي‌ متعالي‌ و والا در مقاطع‌ زماني‌خاص‌ يا به‌ طور كلي‌ زندگي‌ فقيرانه‌ را انتخاب‌
مي‌كنند. دانشمندان‌ و رهبران‌ديني‌ در اين‌ گروه‌ جاي‌ دارند؛ اما گروهي‌ ديگر به‌ جهت‌ وجود
ضعف‌هايي‌در انديشه‌ يا عمل‌ خويش‌ در فقر خود مؤثرند. تنبلي‌، بي‌برنامگي‌، گناه‌ وداشتن‌
تفكر غلط‌ درباره‌ي‌ دنيا و آخرت‌ و قضا و قدر بخشي‌ از اين‌ضعف‌هاست‌.

در قسمت‌ فقر تحميلي‌، عوامل‌ طبيعي‌، اقتصادي‌ و فرهنگي‌ و اجتماعي‌ رابه‌ تفصيل‌ مورد
مطالعه‌ قرار داديم‌. در مطالعه‌ عوامل‌ اقتصادي‌، يادآوري‌كرديم‌ كه‌ مهم‌ترين‌ عامل‌
نوع‌ روابط‌ اقتصادي‌ حاكم‌ بر جامعه‌ است‌ كه‌ عوامل‌ديگري‌ چون‌ توزيع‌ ناعادلانه‌ي‌
ثروت‌، افزايش‌ سطح‌ قيمت‌هاو نبودن‌فرصت‌هاي‌ شغلي‌ را در پي‌ خواهد داشت‌. چگونگي‌ تأثير
اين‌ عوامل‌ برپديده‌ي‌ فقر، در اين‌ قسمت‌ با ارائه‌ي‌ آمارهايي‌ مورد تحليل‌ قرار گرفت‌.

فصل‌ سوم‌ به‌ بيان‌ راه‌هاي‌ مقابله‌ با فقر اختصاص‌ يافت‌. اين‌ راه‌ها را در دوقسمت‌
كوتاه‌ مدت‌ و بلند مدت‌ بررسي‌ كرديم‌.در مرحله‌ي‌ كوتاه‌ مدت‌، هدف‌رسيدگي‌ فوري‌ و
ضربتي‌ به‌ تهيدستاني‌ است‌ كه‌ در موقعيتي‌ ناگوار به‌ سرمي‌برند و هر گونه‌ تأخير در
رسيدگي‌ به‌ آن‌ها پي‌آمدهاي‌ زيان‌باري‌ براي‌ آنان‌و جامعه‌ در پي‌ دارد. مرحله‌ي‌ بلند
مدت‌ را در دو بخش‌ پيشگيري‌ از فقر ودرمان‌ آن‌ مورد تحقيق‌ قرار داديم‌. راهبرد ما در
پيشگيري‌ از فقر، براساس‌شناختي‌ كه‌ در فصل‌ پيشين‌ از عوامل‌ فقر به‌دست‌ آورديم‌، از بين‌
بردن‌زمينه‌هاي‌ اين‌ عوامل‌ است‌؛ براي‌ مثال‌ در قسمت‌ توزيع‌ ناعادلانه‌ي‌ ثروت‌ها،در
عوامل‌ اقتصادي‌ پيدايش‌ فقر، راهكارهاي‌ پيش‌نهادي‌ اسلام‌ را در اين‌جهت‌ مورد مطالعه‌
قرار داده‌، نتيجه‌ گرفتيم‌ با توجهي‌ كه‌ دين‌ به‌ مسئله‌ي‌ توزيع‌قبل‌ از توليد، هنگام‌
توليد و بعد از آن‌ دارد، زمينه‌يي‌ براي‌ پيدايش‌ فقر درجامعه‌ پيش‌ نمي‌آيد. راهبردهاي‌
ديگري‌ كه‌ با استفاده‌ از منابع‌ ديني‌ بدان‌دست‌ يافتيم‌، عبارت‌ است‌ از: ايجاد
فرصت‌هاي‌ شغلي‌، سپردن‌ مسئوليت‌ها به‌افراد كاردان‌ و بهره‌برداري‌ صحيح‌ از ثروت‌هاي‌
طبيعي‌.

مهم‌ترين‌ گام‌ در درمان‌ فقر در بلند مدت‌ شناسايي‌ فقرا و طبقه‌بندي‌ شدت‌فقر آن‌ها است‌.

در اين‌ جهت‌ بايد بر اساس‌ معيارهاي‌ ديني‌ و شاخص‌ قيمت‌ها،خط‌ فقر را شناسايي‌ كرد و بر
اساس‌ آن‌، فقرا و ميزان‌ فقرشان‌ را موردطبقه‌بندي‌ قرار داد. به‌ طور طبيعي‌ رسيدگي‌ به‌
كساني‌ كه‌ در زير خط‌ مطلق‌ فقرقرار دارند؛ يعني‌ از حداقل‌ امكانات‌ لازم‌ براي‌ گذران‌
زندگي‌ بي‌بهره‌اند، دراولويت‌ قرار دارد.

گام‌ بعدي‌، بررسي‌ امكانات‌ و توانايي‌هاي‌ جامعه‌ است‌. بخشي‌ از اين‌امكانات‌ به‌ طور
مستقيم‌ در اختيار دولت‌ اسلامي‌ است‌ و بخشي‌ ديگر دردست‌ مردم‌. دولت‌ مي‌تواند بر بخشي‌ از
امكانات‌ كه‌ در دست‌ بخش‌ خصوصي‌است‌ نير نظارت‌ داشته‌، مردم‌ را در جهت‌ مصرفشان‌
راهنمايي‌ و تشويق‌ كند.از درآمدهاي‌ دسته‌ي‌ اوّل‌ مي‌توان‌ به‌ خمس‌، زكات‌، انفال‌ و
موقوفات‌ عامه‌اشاره‌ كرد. صدقات‌ مستحبي‌، كفارات‌ مالي‌، نذورات‌، وصايا و قرض‌ الحسنه‌در
بخش‌ دوّم‌ جاي‌ دارد.

/ 68