بحرانها ، چالش ها، راه حل ها نسخه متنی

295

معناي اين قداست اين است که مؤمنان آن حرمت را که به علم دين مي
نهند به علوم دنيوي نمي نهند و حرمتي را که به عالمان دين مي گذارند به ساير عالمان نمي گذارند. معناي
قداست در اين موارد چيزي غير از اين نيست. مهم اين است که اين حرمت گذاري به علم و عالمان دين مانند
خود ايمان يک امر انتخابي است و بايد هميشه انتخابي بماند.

حرمت علم و عالمان دين چيزي نيست که بتوان
آن را با برنامه هاي سياسي و تبليغاتي، بر مؤمنان و متدينان تحميل کرد. شرايط اجتماعي، سياسي و
فرهنگي بايد به گونه اي باشد که مؤمنان آگاهانه و بابصيرت تشخيص دهند که در کجا و پيش چه کسي پيام خدا
عرضه مي شود.

مؤمنان اگر تشخيص دهند کسي پيام خدا را عرضه مي کند، برايش حرمتي قائل مي شوند اما اين
سخن هرگز به اين معنا نيست که معرفتي که عالمان دين – به نام علم دين – عرضه مي کنند دور از خطاست و
در باره آن معرفت نبايد چون و چرا و نقد کرد و مي توان باب اجتهاد را بست وفقط يک تفسير خاص از دين را
رسمي اعلام کرد ومانع رواج تفسيرهاي ديگر شد. تمامي اين روش ها، آميختن ايمان با زور و سد باب اجتهاد
واقعي است و به مصلحت علم دين و ايمان نيست.

مؤمنان بايد بتوانند دائما ً فضاي ايمان خود را نقد و ارزيابي کنند وخود تشخيص دهند که کجا خلوص در
پيام احساس مي کنند و کجا احساس نمي کنند، چي کسي را عالم با اخلاص دين تشخيص مي دهند و چه کسي را نه
.( 1 )

در اين جا به مباحث کتاب ايمان و آزادي اضافه مي کنم که در متون وحياني يهوديت، مسيحيت واسلام ايمان
مستلزم عمل به وظايف اخلاقي و عمل به محبت و عدالت در ميان انسانها شمرده شده است. نظام هاي توتاليتر
و اقتدار گرا ساختاري ضد وظايف اخلاقي و ضد اصل محبت و ضد عدالت دارند.

1. ايمان و آزادي، فصل ايمان، سياست و حکومت.